Schriek (Heist-op-den-Berg)

Schriek is een dorp in de Belgische provincie Antwerpen en een deelgemeente van Heist-op-den-Berg.

Schriek
Deelgemeente in België

Situering
Gewest Vlaanderen
Provincie Antwerpen
GemeenteHeist-op-den-Berg
Fusie1977
Coördinaten51° 2′ NB, 4° 42′ OL
Algemeen
Oppervlakte11,09 km²
Inwoners (01/01/2018)5032
(453,74 inw./km²)
Overig
Postcode2223
NIS-code12014(F)
Oude NIS-code12033
Detailkaart

Portaal    België

Geschiedenis

De eerste vermeldingen van het dorp dateren van 1125. Vanaf de 14e eeuw maakte het deel uit van het Land van Mechelen (hertogdom Brabant), samen met het gehucht Grootlo.

Tot 1427 was de heerlijkheid "Schriek en Grootlo" eigendom van Jan van Arkel, nadien volgden wisselende eigenaars elkaar op. De adellijke familie Van der Stegen verwierf de heerlijkheid vanaf 1727.

Lijst met gekende burgemeesters:

  • De Preter Livien van .... tot 1808
  • Vermylen Joannes Norbertus van 1808 tot 1830
  • Storms Jan Baptist van 1830 tot 1831
  • Vermylen Joannes Norbertus van 1831 tot 1851
  • Vermylen Melchior van 1851 tot 1867
  • Vermylen Petrus van 1867 tot 1872
  • Mertens Jan Baptist van 1872 tot 1894
  • Goossens Engelbert van 1896 tot 1920
  • Holemans Constant van 1921 tot 1933
  • Beyens Jozef van 1933 tot 1945
  • Vermylen Jozef van 1945 tot 1947
  • Holemans Constant van 1947 tot 1954
  • Verbeeck Frans van 1954 tot 1958
  • Vermylen Jozef van 1958 tot 1966
  • Kempenaers Leo van 1966 tot 1975
  • Goossens Frans van 1975 tot 1977

Op 1 januari 1977 fusioneerde de gemeente met Heist-op-den-Berg.

Brouwerij Vermylen

Het Hop-la bier was het bier dat gebrouwen werd door brouwerij Vermylen. De brouwerij bevond zich op het huidige kerkplein, ten zuidwesten van de Sint-Jan Baptistkerk voor de toenmalige kerkhof. De brouwerij werd opgericht in 1838 door Joannes Norbertus Vermylen, die naast brouwer ook gedurende 42 jaar burgemeester was van Schriek en een gedenksteen heeft op de zuidelijke buitenmuur van de kerk. Na het overlijden van Joannes Norbertus werd de brouwerij nog door 3 generaties Vermylen verder uitgebaat in het centrum van het dorp. In 1955 waren er geen opvolgers meer en werd de brouwerij met zijn volledige inboedel verkocht aan het gemeentebestuur van Schriek. Kort na deze verkoop werd de brouwerij afgebroken om plaats te maken voor een modern kerkplein.[1] Tijdens de Uylefeesten in Schriek wordt door lokale inwoners een bier gebrouwen met de naam Hop-La.

Geografie

De deelgemeente heeft een oppervlakte van 11,09 km². Het centrum van de deelgemeente is gelegen op een hoogte van ongeveer 12 meter TAW. Het landschap rondom is relatief vlak en kent ongeveer dezelfde hoogte.

Het quartaire dek bestaat uit zandige lagen. De eerste tertiaire laag is de Formatie van Boom welke gekenmerkt wordt door kleiige afzettingen.

Kernen

Het centrum van het gehucht Grootlo ligt op het grondgebied van Schriek.

Aangrenzende kernen

Van noord naar zuid is Schriek begrensd door Heist-Goor, Pijpelheide, Baal, Tremelo, Keerbergen, Grasheide en Beerzel.

Demografie

Evolutie van het inwoneraantal

19e eeuw
Jaar180618161830184618561866187618801890
Inwoneraantal118315071538184817681777181118892014
Opmerking: Resultaten volkstellingen op 31/12

20e eeuw tot nu
Jaar1900191019201930194719611970197620072010201320162018
Inwoneraantal2251266927953080328134784001404747904917498050015032
Opmerking: Resultaten volkstellingen op 31/12, 2018 op 01/01

Grafische voorstelling demografische ontwikkeling
  • Bronnen:NIS, Opm:1806 tot en met 1981=volkstellingen; later= inwonertal op 1 januari

Bezienswaardigheden
  • De Sint-Jan Baptistkerk
  • De Onze-Lieve-Vrouwekapel is een neoclassicistisch kapelletje uit het eind van de 19e eeuw. De kapel is beschermd als monument.
  • Het Kasteel van Schriek werd gesloopt in 1946. De kasteelhoeve dateerde uit de eerste helft van de 18e eeuw. Enkel de gracht en de sterk aangepaste hoevegebouwen bleven over. Het kasteel was eigendom van de graven Van der Stegen de Schrieck tot 1926. Het centrale gebouw werd opgericht door Karel Lodewijk Van der Stegen, heer van Schriek en Grootlo, omstreeks 1731.In 1926 werd het kasteel opgekocht door Augustin de Roij en zijn vrouw Jeannette Praet die het in 1942 terug verkochten na de dood van hun enige zoon. Tijdens WOII werd het dermate toegetakeld dat het na de oorlog diende gesloopt te worden.[2]

Cultuur

Schriek heeft, mede dankzij haar sterk landelijke karakter, een erg sterk ontwikkeld verenigingsleven. KWB, Landelijke Gilde, KVLV, KLJ en Davidfonds zijn erg groot en hebben elk jaar een uitgebreide activiteitenkalender.

De landelijke gilde van Schriek is de grootste landelijke gilde van Vlaanderen. In het totaal zijn er op het volledige grondgebied van Schriek 17 verenigingen actief.

Evenementen
  • Gymkana (Landelijke Gilde) --> behendigheidsproef voor tractoren voorafgegaan door een tractorzegening door de pastoor van Schriek
  • Kindercarnavalstoet (Landelijke Gilde) deze stoet ging voor de eerste keer door in 1972
  • VAG-day --> oldtimerevenement voor Volkswagen - Audi - Porsche, Lucht- en watergekoeld, tot het bouwjaar 1983
  • Planten- en rommelmarkt (Landelijke Gilde)
  • Sint-Jansprocessie (Sint-Jan Baptist Schriek) --> Processie ter ere van Sint-Jan de Doper, de patroonheilige van Schriek
  • Koekenzingen --> rondgang door het dorp op oudejaarsdag door kinderen voor het ophalen van snoep en koeken
  • Winterwende (Davidsfonds) --> kerstboomverbranding elke eerste zaterdag van januari
  • Uylefeesten --> 3-daags dorpsfeest tijdens Pinksterweekend. Voor het eerst georganiseerd in 1968 ten voordele van de oprichting van de Schriekse parochiezaal

Symbool

De uil staat bekend als het symbool van Schriek. Volgens de legende was er, toen Schriek nog een schamele nederzetting was aan de rand van het reusachtige Waverwoud, een vreselijk uitziende roversbende die de streek onveilig maakte. Als kenteken droegen ze “de uyl”. Met deze nachtelijke roofvogel konden ze zich best identificeren, want ook zij hielden hun stroop- en rooftochten bij voorkeur als het pikdonker was. Hun buit verstopten ze in een oude, vervallen hoeve, die ter versterking omgeven was door een brede gracht. Boven op het dak prijkte een uit eikenhout gekapte uil. Owee, wie zich in deze buurt waagde! De met gracht omgeven burcht bevond zich net buiten het grondgebied van Schriek in Grasheide in de “Uilevelden” nr.10. De uilenhoeve zoals deze vandaag gekend is lijkt echter in niets meer op de ooit aanwezige "Uylenborch", maar een deel van de gracht is toch nog zichtbaar.[3] Dit Schriekse symbool kan o.a. worden teruggevonden op het standbeeld van de aspergetrekker (een kunstwerk van Rita Vanlommel) dat in 2009 voor de Sint-Jan Baptistkerk geplaatst werd ter ere van het 700 jarig bestaan van het dorp en boven op de "uyleboom" een zitbank die in 2019 geplaatst werd ten zuiden van de Sint-Jan Baptistkerk op het kerkplein voor de afsluiting van "Veerkrachtige dorpen".

Sport

Voetbalclub KSV Schriek is aangesloten bij de KBVB. De club speelde enkele seizoenen in de nationale reeksen.

Volleybalclub VOC Schriek speelt als sinds 1978 in het gewest Herentals.

Bekende Schriekenaren

Wonend in Schriek

Externe link's

Literatuur
  • Tom Stroobants, De heren de Broeckhoven, van der Stegen en de kasteelbewoners in de Heerlijkheid Schriek, 2005
  • Tom Stroobants, Schriekse Nostalgie, 2008, Boek over de geschiedenis van het dorp Schriek
  • Tom Stroobants, Een strijd om eeuwige rust, 2010, Boek over de geschiedenis van het grafmonument van de adellijke familie van der Stegen de Schrieck op het kerkhof van Schriek

Zie ook
Zie de categorie Schriek van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.