Pyrazine

Pyrazine is een heterocyclische aromatische verbinding, die bestaat uit een zesring met vier koolstof- en twee stikstofatomen. De stikstofatomen staan tegenover elkaar en daarom is de molecule symmetrisch, in tegenstelling tot de isomeren pyrimidine en pyridazine.

Pyrazine
Structuurformule en molecuulmodel
Structuurformule van pyrazine
Algemeen
Molecuulformule
     (uitleg)
C4H4N2
IUPAC-naampyrazine
Andere namen1,4-diazabenzeen, 1,4-diazine
Molmassa80,09 g/mol
SMILES
C1=CN=CC=N1
InChI
1S/C4H4N2/c1-2-6-4-3-5-1/h1-4H
CAS-nummer290-37-9
EG-nummer206-027-6
PubChem9261
BeschrijvingWitte kristallijne stof
Waarschuwingen en veiligheidsmaatregelen
Gevaar
H-zinnenH228 - H315 - H319 - H335
EUH-zinnengeen
P-zinnenP210 - P261 - P305+P351+P338
Fysische eigenschappen
Aggregatietoestandvast
Kleurwit
Dichtheid1,031 g/cm³
Smeltpunt53 °C
Kookpunt115-116 °C
Goed oplosbaar inwater
Waar mogelijk zijn SI-eenheden gebruikt. Tenzij anders vermeld zijn standaardomstandigheden gebruikt (298,15 K of 25 °C, 1 bar).
Portaal    Scheikunde

Pyrazines zijn uit pyrazine afgeleide stoffen. Een aantal daarvan wordt aangetroffen in groenten (asperges, aardappelen, koolrabi) en zijn verantwoordelijk voor hun karakteristieke geur. Gealkyleerde pyrazines worden ook gevormd tijdens de Maillardreactie bij het verwarmen van voedingswaren en zijn mee verantwoordelijk voor de geroosterde of verbrande smaak en geur van veel voedingswaren.[1]

Synthese

Er bestaan diverse syntheseroutes voor pyrazine en derivaten ervan. De synthese volgens Staedel en Rügheimer (1876)[2] en volgens Gutknecht (1879)[3] is een condensatiereactie tussen twee moleculen van een α-ketoamine, gevolgd door oxidatie van de bekomen dihydropyrazine. Ze verschillen in de manier waarop het ketoamine wordt bereid. Staedel en Rügheimer gingen uit van chlooracetofenon (een traanverwekkende stof), dat met ammoniak omgezet werd in een amine. Gutknecht ging uit van een isonitrosoketon, CH3-CO-C(=NOH)-CH3 dat gereduceerd werd tot het ketoamine CH3-CO-C(-NH2)-CH3.

Pyrazine kan worden bereid door dehydrogenering van gasvormig piperazine dat over een katalysator met koperchromiet wordt geleid.[4] Het kan ook bereid worden door de reactie van ethyleenglycol met ethyleendiamine in de gasfase, met een zinkhoudende katalysator.[5]

Een andere mogelijkheid voor de productie van pyrazines is de katalytische dehydrocyclisering van diamines met behulp van een koperchromietkatalysator. Met N-(2-ethylhydroxy)ethyleendiamine (H2N-CH2-CH2-NH-CH2-CH2-OH) wordt zo een niet-gesubstitueerd pyrazine verkregen.[6]

Toepassingen

Pyrazines, en (zelden) pyrazine zelf, worden als smaakstof aan voedingsmiddelen toegevoegd. De belangrijkste daarvan zijn 2,3,5-trimethylpyrazine en 2-acetylpyrazine.[7]

Pyrazines zijn ook uitgangsproducten voor farmaceutische stoffen. Pyrazinamide is een middel tegen tuberculose; amiloride tegen hypertensie. Tetramethylpyrazine, ook gekend als ligustrazine, is geïsoleerd uit de Chinese plant Ligusticum wallichii (Chuanxiong), die in traditionele Chinese geneeskunde gebruikt wordt.[8] De stof kan reactieve zuurstofverbindingen afvangen en de vorming van stikstofmonoxide in menselijke polymorfonucleaire leukocyten verhinderen.[9]

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.