Platypterygius
Platypterygius is een uitgestorven geslacht van ichthyosauria van de familie Ophthalmosauridae. Het is het nauwst verwant aan de geslachten Caypullisaurus en Brachypterygius. Deze ichthyosaurus leefde van het Onder-Krijt (Hauterivien) tot het vroegste Boven-Krijt (Cenomanien) en had een kosmopolitische verspreiding.
Platypterygius Status: Uitgestorven, als fossiel bekend Fossiel voorkomen: Vroeg- tot Laat-Krijt | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Platypterygius longmani | ||||||||||||||
Taxonomische indeling | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Geslacht | ||||||||||||||
Platypterygius von Huene, 1922 | ||||||||||||||
Afbeeldingen Platypterygius op | ||||||||||||||
|
Beschrijving
Platypterygius bereikte een lengte van ongeveer 7 meter. Het had een lange snuit en een krachtige staartvin, die symmetrisch en hypocerk was. De kaken waren lang en smal, de ogen beduidend kleiner dan die van het nauw verwante geslacht met de grote ogen Ophthalmosaurus. De voorste ledematen waren peddelvormig en bevatten 8 tot 9 vingers. Er zijn meer vingers in de voorste flippers dan gebruikelijk is bij ichthyosaurus. Ze zijn strak gebonden in rijen, wat een brede, platte uitstraling geeft. In totaal werden 30 individuele botten geteld in de langste vinger. Deze ongewone eigenschap geeft het geslacht zijn naam, wat 'platte vleugel' betekent. Bovendien zijn enkele polsbeenderen volledig verdwenen. CAT-scans op een jong exemplaar suggereren sterk dat Platypterygius doof was. De wervelcentra waren kort en biconcaaf zonder overgang naar de neurale boog, die geen dwarsuitsteeksels had. De tweekoppige ribben konden scharnieren dankzij twee onduidelijke knobbelvormige uitsteeksels, die zich op het wervelcentrum bevonden.
Platypterygius zwom, net als alle ichthyosauriërs uit de Jura en het Krijt, als een tonijn, d.w.z. alleen door de staartvin te raken. In 2001 bleek uit een onderzoek van een schedel met een computertomograaf dat de botten van het binnenoor te dik waren om echolocatie zoals die van de tandwalvissen mogelijk te maken. Maar er waren aanwijzingen voor elektroreceptoren, vergelijkbaar met die van sommige van de hedendaagse vissen, vooral haaien. Een jong dier werd gevonden in het lichaam van een fossiel uit Platypterygius uit het Boven-Krijt van Australië. Talrijke vissen, belemnieten, jonge zeeschildpadden van de familie Protostegidae en een vogel uit de groep van de Enantiornithes zijn ook gevonden in het maaggebied.
Leefwijze
Het voedsel van dit reptiel bestond uit vissen.
Vondsten
Fossielen van dit dier werden gevonden in Europa, Noord-Amerika, Colombia en Australië. Er zijn acht genoemde soorten. Zowel volwassenen als jongeren zijn opgegraven, inclusief pasgeborenen en zwangere vrouwtjes die aangeven dat, net als andere ichthyosauriërs, Platypterygius levend is bevallen. De overblijfselen uit Australië werden oorspronkelijk Ichthyosaurus australis genoemd. Ze komen uit de Toolebuc-formatie en Allaru Mudstone (Albien, Onder-Krijt) van Flinders River en andere plaatsen in het noorden van centraal Queensland. In 1990 richtte Wade de soortnaam P. longmani op met alle overblijfselen die eerder naar I. australis waren verwezen.
Fylogenie
Het onderstaande cladogram volgt de topologie van een analyse uit 2010 door Patrick S. Druckenmiller en Erin E. Maxwell.
Thunnosauria |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Erkende soorten
- Platypterygius platydactylus Broilli, 1907 (typesoort)
- Platypterygius americanus Nace, 1939
- Platypterygius australis McCoy, 1867
- Platypterygius hautali von Huene, 1927
- Platypterygius hercynicus Kuhn, 1946
- Platypterygius kiprijanoffi Romer, 1968
- Platypterygius ochevi Arkhangelsky et al., 2008
- Platypterygius sachicarum María Páramo, 1997
Eerder toegekende soorten
- Pervushovisaurus bannovkensis Arkhangelsky, 1998
- Pervushovisaurus campylodon Carter, 1846
- Simbirskiasaurus birjukovi Otschev and Efimov, 1985
- Plutoniosaurus bedengensis Efimov, 1997
- Ichthyosaurus steleodon Bogolobov, 1909
Vindplaatsen
Fossielen van Platypterygius zijn bekend van:
- Río Belgrano Formation, Argentinië
- Allaru, Toolebuc en Wallumbilla Formations, Australië
- Loon River Formation, Northwest Territories en Ashville Formation, Saskatchewan, Canada
- Zapata Formation, Chili
- Paja Formation, Colombia
- Marnes Bleues en La Penthiève Beds Formations, Frankrijk
- Duitsland
- Waiokumurau Valley, Nieuw-Zeeland
- Melovatka Formation, Rusland
- La Presta, Zwitserland
- Gault, Lower Chalk en West Melbury Marly Chalk Formations, Engeland
- Kiowa Shale, Kansas, Grayson Marl, Texas, Mowry Shale and Belle Fourche Formation, Wyoming, United States
- Apón Formation, Venezuela
Literatuur
- (1998) . On the Ichthyosaurian genus Platypterygius. Paleontological Journal 32 (6): 611–615 .
- (2008) . On ichthyosaur remains from the Cretaceous of the Voronezh region. Paleontological Journal 42 (3): 287–291 . DOI: 10.1134/S0031030108030106.
- (2010) . A new Lower Cretaceous (lower Albian) ichthyosaur genus from the Clearwater Formation, Alberta, Canada. Canadian Journal of Earth Sciences 47 (8): 1037–1053 . DOI: 10.1139/E10-028.[dode link]
- (2007) . Redescription and phylogenetic position of Caypullisaurus (Ichthyosauria: Ophthalmosauridae). Journal of Paleontology 81 (2): 368–375 . DOI: [368:rappoc2.0.co;2 10.1666/0022-3360(2007)81[368:rappoc]2.0.co;2].
- (2016) . Taxonomy of Platypterygius campylodon and the diversity of the last ichthyosaurs. PeerJ 4 . PMID: 27781178. PMC: 5075704. DOI: 10.7717/peerj.2604.
- (2016) . Extinction of fish-shaped marine reptiles associated with reduced evolutionary rates and global environmental volatility. Nature Communications 7 . PMID: 26953824. PMC: 4786747. DOI: 10.1038/ncomms10825.
- (2014) . Simbirskiasaurus and Pervushovisaurus reassessed: implications for the taxonomy and cranial osteology of Cretaceous platypterygiine ichthyosaurs. Zoological Journal of the Linnean Society 171 (4): 822–841 . DOI: 10.1111/zoj.12158.
- (2003) . Unusual gut contents in a Cretaceous ichthyosaur. Proceedings of the Royal Society B 270 (Suppl 2): S206–S208 . PMID: 14667384. PMC: 1809966. DOI: 10.1098/rsbl.2003.0050.
- Páramo Fonseca, María Eurídice (2018) . Restos apendiculares de un ictiosaurio oftalmosáurido del Barremiano inferior de Villa de Leiva, Colombia. Boletín de Geología 40: 15–30 . DOI: 10.18273/revbol.v40n1-2018001.
- (1997) . Platypterygius sachicarum (Reptilia, Ichthyosauria) nueva especie del Cretácico de Colombia. Revista INGEOMINAS 6: 1–12 .
- Pardo Pérez, Judith (2012) . An ichthyosaurian forefin from the Lower Cretaceous Zapata Formation of southern Chile: implications for morphological variability within Platypterygius. Palaeoclimate, Palaeobiology, Paleoenvironments 92 (2): 287–294 . DOI: 10.1007/s12549-012-0074-8.
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties
|