Orde van Sint-Gregorius de Grote

De Orde van Sint-Gregorius de Grote, ook wel de Gregoriusorde genoemd (Latijn: Ordo Sancti Gregorii Magni, of Italiaans: Ordine di San Gregorio), is een ridderorde van de Heilige Stoel en wordt aan verdienstelijke katholieke leken, maar ook aan niet-katholieken, in de gehele wereld uitgereikt.

Kruis van een commandeur in de Gregoriusorde

Geschiedenis

De orde werd op 1 september 1831 door paus Gregorius XVI ingesteld als een beloning voor de te hulp geschoten Oostenrijkse officieren en de tijdens het revolutiejaar 1830 trouw gebleven inwoners van de Pauselijke Staat. De naam verwijst naar paus Gregorius I (590-604).

De sinds 1905 in een militaire en civiele divisie verdeelde orde kent vier graden en wordt sinds de reorganisatie van de Orde in 1905 verleend voor "onwankelbare trouw tentoongespreid tijdens de aan de Heilige Stoel betoonde verdiensten".

In 1831 kreeg de orde vier graden. De paus decreteerde dat er ridders-grootkruis in twee graden zouden zijn. Op 30 mei 1834 werd in een bul vastgelegd welke uniformen de leden zouden dragen en welke plaats zij aan het pauselijk hof en in processies zouden innemen. Op 7 februari 1905 verving paus Pius X het tweede Grootkruis door de rang van commandeur met Ster oftewel grootofficier.

Versierselen

Het kleinood is een roodgeëmailleerd gouden achtpuntig kruis met gouden ballen op de acht punten. Als verhoging dragen militairen een trofee en burgers een lauwerkrans. De grootkruisen en grootofficieren dragen een kruis op een, in grootte verschillende, zilveren ster.

Op het blauwe medaillon aan de voorzijde is in goud de Heiligverklaarde paus afgebeeld met op de gouden ring de woorden "S. Gregorius Magnus" en op het medaillon van de keerzijde staat "Pro Deo et Principe". Het lint is rood met brede gele biezen.

Decoratiebeleid

De orde van Sint-Gregorius wordt, ongeacht geloofsovertuiging, verleend aan hen die in interdiocesaan of landelijk verband opmerkelijke verdiensten hebben geleverd voor geloof, kerk of maatschappij:

  • ridder in de Orde van Sint-Gregorius de Grote (equites), voor degenen die zich interdiocesaan of landelijk bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor geloof en/of kerk en maatschappij;
  • commandeur in de Orde van Sint-Gregorius de Grote, voor degene die zich op buitengewone wijze verdienstelijk heeft gemaakt voor geloof en/of Kerk en maatschappij, waarvan de betekenis zich uitstrekt tot kerkprovinciaal of landelijk niveau (commendatores);
  • commandeur met Ster in de Orde van Sint-Gregorius de Grote (commendatores);
  • ridder-grootkruis in de Orde van Sint-Gregorius de Grote (equites a Magna Cruce), een zelden uitgereikte onderscheiding.

Belgen in de Orde

Nederlanders in de Orde
  • Willem Antonius Boekelman (1869-1962), mede oprichter en eerste geneesheer-directeur van het Sint Antonius Ziekenhuis Utrecht (Nieuwegein) en mede oprichter en eerste president-curator van de medische faculteit aan de R.K. Universiteit Nijmegen (KUN).
  • Piet Aalberse, Nederlands KVP-politicus en Tweede Kamerlid, in 1960 onderscheiden als commandeur;
  • Antoine Arts, Pauselijk Zoeaaf, RKSP-politicus en Tweede Kamerlid;
  • F.B. Banning, arts, Nijmegen;
  • Jan Bedaf, voor zijn inzet als voorzitter van Pro Petri Sede afdeling Nederland alsmede voor de inzet voor het behoud (restauratie) van de Basiliek van Oudenbosch (uitgereikt september 2009);
  • Henri Bogaerts, opgenomen in de orde in september 1877, onder meer voor zijn uitvinding van reproductietechnieken voor schilderijen en fotoportretten Peinture Bogaerts;[2]
  • Jan Boogaarts, kerkmusicus, organist en koordirigent, op 3 februari 2007 bevorderd tot commandeur;
  • Pierre Cuypers, architect, ridder o.a. vanwege het ontwerp van de Basiliek van de H.H. Agatha en Barbara te Oudenbosch;
  • Willem Jozef Droesen, oud-Tweede Kamerlid, oud-voorzitter LLTB;
  • Johannes F.M. ter Ellen, uitgereikt door Paus Pius XII, 17 januari 1952, voor zijn werk voor de kerk in Patagonië in Argentinië, toen hij daar werkte als expat voor Shell.
  • Carel Elsenburg, werd opgenomen in de orde in maart 1931, met name voor zijn betekenis als voorzitter van het Gezelschap van de Stille Omgang;
  • Maarten Elsenburg, ontving het commandeurschap op 25 november 2011, met name voor zijn inzet en voorzitterschap van het Gezelschap van de Stille Omgang;
  • Charles Estourgie, architect en actieve kracht bij het organiseren van de Nijmeegse Maria-Omgang;
  • Leo Fijen (ridder in 2017), Nederlands journalist[3];
  • Louis von Fisenne, lid van de Provinciale en Gedeputeerde Staten van Zuid-Holland en president van de Sint-Vincentiusvereniging;
  • Martin Frankort (ridder in 2017), econoom bisdom Roermond en Nederlandse Kerkprovincie[4];
  • Raymond Geldermans, oud-voorzitter Landelijke Instelling Pokrof;
  • Jos van Gennip, medeoprichter van Cebemo en oud-directeur van het Centraal Missie Commissariaat, werd in 2007 commandeur;
  • Hans de Goeij, oud-bestuursvoorzitter van de VNU;
  • Jacobus Groen Adrienszoon, Nederlands KVP-politicus en Tweede Kamerlid, in 1948 onderscheiden als ridder;
  • Ad Havermans, op 15 november 2009 voor zijn inzet als voorzitter van de stichting Vrienden van de Kerk der Friezen, de Nederlandstalige kerk in Rome[5];
  • L.A.J.M. (Louis) van Heijst, directeur Grasso, benoemd tot commandeur op 15 november 1980 in Den Bosch;
  • Joop Janssen, oud-directeur van bouwbedrijf Heijmans;
  • A.Th.L. Hoekstra, notaris, op 19 maart 2007 door bisschop Jos Punt uitgereikt in de Abdijkerk van de Benedictijnen te Egmond;
  • François Henri van Kinschot, burgemeester, onderscheiden als commandeur voor zijn inzet voor het herstel van de Heilige Lodewijkkerk (Leiden);
  • Jan Krol, burgemeester;
  • Thea Kubbinga-Wouters, directeur Katholieke Thuis- en Gezinszorg Dordrecht e.o. Op 27 september 1994 uitgereikt door deken Kraus van het bisdom Rotterdam vanwege haar inzet voor het behoud van de katholieke identiteit van de gezinszorg;
  • E.J.C.M. de Kuijper, Gouverneur des Konings van het Hertogdom Limburg tijdens de roerige jaren 1874-1893 na de afscheiding van België en het toen vierlandenpunt met minivrijstaat Neutraal Moresnet;
  • Frans Joseph Johan Lodewijk van Lanschot (1909-1999), burgemeester van Geldrop en Den Dungen;
  • Ad Leys, vanwege diverse functies in de Konferentie Nederlandse Religieuzen (KNR);
  • Léon Lhoëst, industrieel
  • Harry van Lieshout, politicus
  • Willem Mengelberg, dirigent, in 1939 benoemd tot grootofficier;
  • Kees Middelhoff, radiojournalist en publicist;
  • Pieter Roelof Michaël, chirurg, hoogleraar Universiteit Groningen en Vrije Universiteit Amsterdam;
  • Hans Moors, op 7 oktober 2008 bevorderd tot commandeur, de versierselen zijn uitgereikt door de onderwijsbisschop Everard de Jong vanwege zijn opmerkelijke verdiensten binnen het katholiek onderwijs;
  • Henricus Nolet, burgemeester van Harenkarspel en Warmenhuizen;
  • Frits Oostvogel (1921-2016), huisarts en hoogleraar in de medische gerontologie en geriatrie Erasmus Universiteit Rotterdam;
  • Frits Philips;
  • Michel van der Plas, biograaf, journalist, literator, tekstschrijver;
  • Lilianne Ploumen, Nederlands oud-minister;[6][7]
  • Petrus Laurentius Regout, ondernemer, politicus en weldoener voor katholieke instellingen;
  • G.J.M. Sarlemijn, architect bij Evers & Sarlemijn, vanwege zijn verdienste als architect van kerkgebouwen;
  • Jos Schelfhout, plv. inspecteur-generaal van het onderwijs;
  • Frans Slangen, oud-voorzitter KRO, 2008 commandeur (uitgereikt door kardinaal Simonis);
  • Gabriël Smit, dichter en journalist;
  • Paul Smulders (1918-1992), huisarts te Middelbeers, in 1989 benoemd tot ridder;
  • Maria ter Steeg, in 2011 benoemd tot 'dame' (vrouwelijke variant van ridder); bekend van het Omroeppastoraat maar verder ook bestuurlijk actief in tal van katholieke organisaties;
  • Piet Steenkamp, katholieke hoogleraar en 'geestelijke vader' van het CDA, commandeur;
  • Thomas Steenkamp, president-directeur N.V. Uithoornse Bacon- en Conservenfabriek "De Hoorn";
  • Henk Stieger, burgemeester;
  • Herman Strategier, componist, muziekpedagoog, dirigent en organist;
  • Joseph Timmers, kunsthistoricus, hoogleraar en museumdirecteur, in 1972 benoemd tot ridder;
  • Joop van der Ven, hoogleraar, voorzitter Antonius-Ziekenhuis Nieuwegein, commandeur, 1979;
  • Paul L.J. Verbruggen, uitgereikt op 17 juni 1968 voor zijn inzet als kerkmeester en secretaris-penningmeester van de parochie St. Petrus Banden te `s-Hertogenbosch sinds 1949.
  • Eduard van Voorst tot Voorst, burgemeester, benoemd tot commandeur;
  • Jos Vranken, Voorzitter Nederlandse Sint-Gregoriusvereniging;
  • Jan Vriends, natuurhistoricus, leraar, schrijver, verteller en grondlegger van het natuurmuseum in Asten (nu onderdeel van het Museum Klok & Peel);
  • Wim J.C. Weren, hoogleraar Bijbelwetenschappen aan de Universiteit van Tilburg, in 2008 benoemd tot commandeur;
  • Oscar Wibaut, commandeur in de orde;
  • Cornelius Ludovicus de Wijkerslooth, heer van Schalkwijk en Weerdesteyn, bisschop, commandeur.
  • Johannes Wilhelmus Quint, na-oorlogse burgemeester van de gemeente Brunssum.
  • Jacques Wassing, Voorzitter van de Raad van Bestuur Katholieke Verplegings- en Verzorgingsinstellingen Rotterdam
Bronnen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Pauselijke bullen en een circulaire uit 1831, 1834 en 1905 met betrekking tot de Orde van Sint-Gregorius de Grote op Wikisource.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.