Oost-Bergisch

Het Oost-Bergisch is een overgangsdialect tussen het Zuid-Nederfrankisch of Limburgs en het Nedersaksische Westfaals. Dit dialect is bijzonder met het Kleverlands verwant. Oost-Bergisch wordt samen met Kleverlands ook als een dialect van het Nederlands beschouwd. Het behoort eerder tot het Limburgs dan tot het Noordelijk Maas-Rijnlands.

Oost-Bergisch wordt gesproken in het gebied oostelijk van de Uerdinger linie, in de steden Mülheim an der Ruhr, Essen-Werden, Essen-Kettwig, Velbert-Langenberg, Wuppertal-Elberfeld, Remscheid-Lüttringshausen, Remscheid-Lennep, Radevormwald, Hückeswagen, Wipperfürth, Marienheide, Gummersbach en Bergneustadt. De laatste zes plaatsen liggen in de Oberbergischer Kreis.

Een goed voorbeeld van het Oost-Bergisch is het Langenberger Platt, waarin het Nederduits doorklinkt. Een specimen is de volgende tekst[1]:

Kall Platt!

Köms du nich tereit met de Ortografie,
Kallst hochdütsch met Knubbeln, wie Tante Marie,
Trotzdem seck de Scholme-ister het Möhe gegewen,
Domet du dat kanns em späteren Lewen,
Dann ärger deck nich, on mak deck niks drut,
Ongerholl deck met dem Nober öwer döt on dat,
Oewer blos nich met Striepen, dann kall lewer platt.

Dichter bij Kleverlands staat het Mülheimer dialect, het Mölmsch. Het bekendste lied in het Mölmsch is het Mülheimer Sint-Maartenslied Ssinter Määtes Vöögelsche, een bedelliedje. Zijn tekst gaat gedeeltelijk terug op een Germaans volksgeloof. Het heeft zich van de Nederrijn, waar wel zijn herkomst ligt, onder meer naar het westen verbreid, over Limburg en Noord-Brabant tot in Vlaanderen. Ssinter Määtes Vöögelsche behoort aldus tot het Europese cultuurgoed.[2]

Enige typisch Mölmsche woorden zijn: D: angeben – strunze, D: Bach – Beek, D: empfindlich – quiselig, D: Fahrrad – Flitzepee, D: geben – cheewe, D: gehen – chohne, D: Hammer – Haamer, D: Hunger – Schmaach, D: Mülheim – Mölm, D: Kartoffel – Ärpel.

• Bergisch

• Rijnlandse dialecten^{[dode link]}
• (de) Kaart van de dialecten in het Rijnland