Onderdijk

Onderdijk is een dorp in de gemeente Medemblik in de Nederlandse provincie Noord-Holland. Het ligt tussen de stad Medemblik en het dorp Wervershoof in en heeft 1729 inwoners (2018).

Onderdijk
Plaats in Nederland

Situering
Provincie Noord-Holland
Gemeente Medemblik
Coördinaten52° 45′ NB, 5° 8′ OL
Algemeen
Inwoners (2018)1729[1]
InwonersnaamOnderdijker
- BijnaamKeuter
Portaal    Nederland

Geschiedenis

De oorsprong van het dorp is terug te voeren tot de middeleeuwen. De plaats ontstond als kleine kern die onderaan de dijk lag, eerst alleen aan de westzijde. Het dorp breidde zich later ook ten oosten van de dijk uit, daar een tweede dijk (wakerdijk) de functie van de eerste overnam, waardoor de oorspronkelijke dijk de slaperdijk werd. Het tussenliggende land werd Nes genoemd en gebruikt voor tuinbouw.

Het dorp ligt ingeklemd tussen het binnenmeertje De Groote Vliet, (een verbreding van het riviertje de Kromme Leek), en het IJsselmeer. Een uitstulping in De Groote Vliet, het Hop genaamd, is een overblijfsel van de open verbinding tussen de Kromme Leek en de Zuiderzee op die plaats. Het dorp is vanouds een tuinbouwdorp, waarvan de meeste inwoners met een schuit hun akker in de vaarpolder moesten bereiken. Traditionele gewassen waren wortels, uien, kool en bloembollen. In de gemeente-atlas van 1869 wordt melding gemaakt van "Onderdendijk". De dijk liep vanaf de huidige Simon Koopmanstraat in Wervershoof (die in de atlas "de Bulledijk" wordt genoemd) richting de stad Medemblik.

Hoog- en Laag Zwaagdijk
De Gerardus Majellakerk

Onderdijk wordt onder andere in 1812 administratief ook wel de Hoogendijk genoemd. De huidige Simon Koopmanstraat in Wervershoof droeg de benaming de Lagedijk. Het gebied ten noorden hiervan werd Laag Zwaagdijk genoemd, een onderdeel van de gemeente Hoog- en Laag Zwaagdijk. Deze gemeente ging in 1812 op in de gemeente Zwaag. De inwoners van het gehucht drongen op 25 oktober 1844 aan op aansluiting bij het naburige Wervershoof, dit op geografische en economische gronden. Het verzoek werd in 1867 ingewilligd.

Twintigste en eenentwintigste eeuw

In 1929 verrees de Gerardus Majellakerk in het dorp ter vervanging van een neogotisch kerkgebouw. Vanwege de groei van Onderdijk in het begin van de twintigste eeuw werd er in de jaren dertig een stuk van de slaperdijk afgegraven. Deze gedeeltelijke afgraving (van ca. 3 meter) is destijds als werkverschaffingsproject uitgevoerd.

Eind jaren zestig werd het verkeer steeds drukker en de weg boven op de dijk werd daarom te smal, daarom besloot men de hele slaperdijk af te graven. Dit project was medio 1972 gereed. Waar nu de doorgaande weg ligt, lag vroeger de dijk. Dit is vooral zichtbaar door de breedte van deze weg, die tegenwoordig een verkeersweg is. Aan beide zijden van deze weg ligt een ventweg, waar de bewoners bij hun huis hun auto's kunnen parkeren en waar fietsers gebruik van kunnen maken. De tuinbouw nam in na de jaren zeventig sterk af, zodat er nog maar enkele bedrijven overbleven. De vaarpolders zijn verkaveld, waardoor gemotoriseerd vervoer naar en van de akkers mogelijk werd.

Tot 1 januari 2011 behoorde Onderdijk tot de gemeente Wervershoof, die zelf opging in de gemeente Medemblik. Van dorpsbelang is de voetbalclub de VV Strandvogels.

Natuurontwikkeling

Onderdijk werd vroeger aan de landzijde bijna geheel begrensd door tuinbouwgebied, maar tegen het einde van de twintigste eeuw werd er geleidelijk agrarisch land teruggegeven aan de natuur. Langs de oevers van De Groote Vliet werd bosgebied aangelegd en aan de noordzijde werden een park met recreatiebungalows en een golfterrein ingericht. Buitendijks, in het IJsselmeer, werd een project gerealiseerd om een meer natuurlijke oevervorming te krijgen, De Vooroever. Er zijn daar gebieden voor vogels en vissen gecreëerd en terreinen voor recreanten. Het project is door zijn grote opzet uitgegroeid tot een gebied waar veel vogels en vissen kunnen broeden, paaien of pleisteren zonder voortdurend gestoord te worden door recreanten. De Vooroever is met name aantrekkelijk gebleken voor vele duizenden ganzen, die echter ook voor overlast zorgen door (tuinbouw)gewassen aan te vreten.

Keut

Onderdijk draagt sinds mensenheugenis de bijnaam 'Keut', of 'Keut aan Zee'. Daarom worden de Onderdijkers door onder meer de inwoners van Wervershoof 'Keuters' genoemd. Op hun beurt spreken de Onderdijkers over 'Gommers' met betrekking tot de Wervershovers. De etymologie hiervan is niet eenduidig, maar meestal verwijst men naar kuit en hom van vis.

Geboren in Onderdijk

Zie ook

Literatuur

Helm, F.J.A.M. van der, Over Onderdijk en de Westfriese R.K. familie Grent, 1995, 's-Gravenhage, uitgave in eigen beheer

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.