Inwonersnaam

Inwonersnaam of demoniem (in Oudgrieks, δῆμος ("dēmos") = volk and ὄνομα ("onoma") = naam) is een woord dat de naam van de inwoners van een land, stad, provincie of andere geografische plaatsaanduidingen aangeeft. Vaak wordt dit door middel van een achtervoegsel gedaan.

Er zijn twee soorten:

  • Endoniemen (endo- is "binnen"): namen die door de bevolking zelf worden gebruikt
  • Exoniemen (exo- is "buiten"): namen die door buitenstaanders aan de bewoners worden gegeven

Demoniemen fungeren vaak ook als etnoniem (de benaming voor een volk). Niet alle volkerennamen zijn echter van plaatsaanduidingen afgeleid. Dat is heel duidelijk het geval bij in stamverband levende en nomadische volkeren, zoals de Inuit, de Cananefaten, de Sioux en de Roma. Landennamen als Duitsland en Turkije zijn bovendien van een etnoniem afgeleid in plaats van andersom. Het verschil tussen etnoniem en demoniem komt ook tot uitdrukking bij de benoeming van migranten. Met een uitdrukking als "Turkse Nederlander" koppelen we een etnoniem (Turks) aan een demoniem (Nederlander).

Onder de demoniemen worden doorgaans ook de bijvoeglijke naamwoorden die van plaatsnamen zijn afgeleid, begrepen.

Voorbeelden

De Nederlandse taal gebruikt, net als vele andere talen, verschillende suffixen om een demoniem te creëren. Deze suffixen, of achtervoegsels, zijn vaak afkomstig uit het Latijn of het Germaans. In het Nederlands wordt er tevens gebruikgemaakt van verschillende demoniemen voor vrouwen en mannen.

  • -er: Nederland → Nederlander(m), Nederlandse(v)
  • -aan: Brazilië → Braziliaan(m), Braziliaanse(v)
  • -aar: Brussel → Brusselaar
  • -aard: Spanje → Spanjaard(m), Spaanse(v)
  • -ioot: Cyprus → Cyprioot
  • -ijn: Florence → Florentijn(m), Florentijnse(v)
  • -ees: Milaan → Milanees
  • -iet: Moskou → Moskoviet
  • -ling: Brugge → Bruggeling(m), Brugse(v)
  • -man: Frankrijk → Fransman (Alléén de mannelijke vorm krijgt het achtervoegsel 'man'. De vrouwelijke vorm hier is "Française".)

Specifiek voor het noorden van Nederland (Groter-Friesland) is het gebruik van de achtervoegsels -ster, -mer en -jer.

In het Nederlands komt ook vaak het omgekeerde voor, nl. dat de landnaam van een etnoniem is afgeleid met een suffix zoals -land:

Zie ook
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.