Museum voor Schone Kunsten (Gent)

Het verhaal van de collectie begint in de 15e eeuw. Uiteraard is dit de periode waarin de grote Vlaamse Primitieven soms schokkend en revolutionair werk maakten. Je vindt hun samen met de conservatievere werken terug aan de museummuren. Deze Vlaamse kunst wordt geplaatst in een internationale context. Hoogtepunt hiervan is de kroning van Maria door Piucco Di Simone, een Florentijns altaarstuk uit 1350. Het paneel de kruisdraging van Jheronimus Bosch is in de middeleeuwse normen een vreemde eend in de bijt: op het paneel enkel dramatische gezichten, er is geen ruimte aan te duiden en de emoties zijn erg hevig. Deze schijnbaar complexe compositie doet nu nog altijd erg modern aan. Dit werk valt te beschouwen als een van de belangrijkste werken van de hele collectie, mensen komen van ver om dit werk te kunnen beleven.

• Puccio Di Simone, De Kroning van Maria, 14e eeuw[4]
• Omgeving van Rogier Van der Weyden, De Madonna met de anjer, 15e eeuw
• Anoniem, Triptiek van de heilige Anna, 15e eeuw
• Navolger van Robert Campin, De Man van Smarten, 15e eeuw
• Gerard Horenbout, Portret van Lieven van Pottelsberghe en Livina van Steelant, 15e eeuw[5][6]
• Jheronimus Bosch, De kruisdraging, 15e eeuw[7]
• Jheronimus Bosch, De Heilige Hiëronymus in gebed, 15e eeuw[8]

Tijdens de Renaissance staat de mens centraal. Er ontstaat dus ook kunst naast de religieuze taferelen: portretten, genretaferelen, stillevens, landschappen en historiestukken. Het museum toont deze diversiteit aan met voorbeelden uit zowel de Noordelijke als de Zuidelijke Nederlanden met namen als Maarten van Heemskerck en Pieter Brueghel de Jonge, maar er zijn ook werken van Italiaanse meesters zoals Tintoretto.

• Tintoretto, Portret van Giovanni Paolo Cornaro, 1561[9]
• Maarten van Heemskerck, De calvarieberg, 16e eeuw[10]
• Maarten van Heemskerck, Man van Smarten, 16e eeuw[11]
• Maerten de Vos, De familie van de heilige Anna, 16e eeuw[12]
• Pieter Brueghel de Jonge, Bruiloftsmaal, 16e eeuw[13]
• Pieter Brueghel de Jonge, Dorpsadvocaat, 1621[14]
• Roelant Savery, Landschap met dieren, 17e eeuw

Tijdens de gouden eeuw was er in Antwerpen het befaamde driemanschap Peter Paul Rubens, Jacob Jordaens en Anthony van Dyck. Van hen bezit het museum een grote collectie werken, met de belangrijke olieverf schets van Rubens, 'De geseling van Christus. Een belangrijk werk in de collectie is Allegorie van de vijf zintuigen, van Theodoor Rombouts. Het toont 5 mannen die elk, met de nodige attributen, een zintuig voorstellen. Het is een typisch voorbeeld van een allegorie. Ook een belangrijk werk uit de collectie is het Portret van een vrouw van Frans Hals, een zeer typisch schilderij in zijn directe en nerveuze stijl.

• Peter Paul Rubens, De geseling van Christus, 17e eeuw[15]
• Peter Paul Rubens, Franciscus van Assisi ontvangt de stigmata, 1635[16]
• Jacob Jordaens, De hemelvaart van Maria, 17e eeuw[17]
• Jacob Jordaens, Studies van de kop van Abraham Grapheus, 17e eeuw[18]
• Anthony van Dyck, Jupiter en Antiope, 17e eeuw[19]
• Theodoor Rombouts, Allegorie van de vijf zintuigen, 16e eeuw[20]
• Theodoor Rombouts, Allegorie van het Schepengerecht van Gedele, 16e eeuw[21]
• Cornelis de Vos, Familieportret, 17e eeuw[22]
• Gaspar de Crayer, Het oordeel van Salomo, ca.1620-1622[23]
• Philippe de Champaigne, Portret van bisschop Jean-Pierre Cannus, 1643[24]
• Philippe de Champaigne, De Emmaüsgangers, 1664[25]
• Nicolaes Maes, Portret van een vrouw, 17e eeuw[26]
• Frans Hals, Portret van een vrouw, 1640[27]

In de museumcollectie uit de 18e eeuw heerst er een grote diversiteit, zowel qua afkomst als qua stijl. Deze periode is minder nadrukkelijk aanwezig, daar de klemtoon in deze collectie ligt op de 19e eeuw.

• Alessandro Magnasco, Biddende monniken, 18e eeuw[28]
• William Hogarth, Portret van een jonge vrouw, 18e eeuw[29]
• Filippo Della Valle, Borstbeeld van Paus Clemens XII, 18e eeuw[30]

Het museum bezit een zeer omvangrijke collectie schilderkunst uit de 19e eeuw. Een grote deel daarvan is Frans, maar ook de collectie romantische, neoclassicistische en realistische schilderkunst uit België is groot. Het neoclassicisme had in België veel aanhangers. Dat kwam deels door de invloed van de Franse Jacques Louis David, die een tijd in Brussel verbleef. Hij schonk het museum vier krijttekeningen, enkele weken voor zijn dood. Een uitzonderlijk werk in de collectie is de Heilige familie van de Franse Jean François Millet, uitzonderlijk omdat Millet zelden letterlijk naar een Bijbels onderwerp, zoals de Heilige familie, schilderde. Een van de belangrijkste werken van het museum echter, is van de hand van Théodore Géricault, zijn Portret van een kleptomaan. Het is een topstuk van internationale allure en is zelfs opgenomen in de boeken van H.W. Janson. De Franse realistische kunst is met de grootste namen vertegenwoordigd: Corot, Boudin, Manet, Courbet en Henri Fantin-Latour. De indrukwekkende ‘'buste van Pierre De Wissant’', gemaakt door Auguste Rodin, is rechtstreeks aangekocht, samen met het originele gips, bij de kunstenaar. In 1909 deed het museum een mislukte poging voor de aankoop van De burgers van Calais.

• Jean François Millet, De heilige Familie[31]
• Jacques Louis David, Drie vrouwen, 19e eeuw[32]
• François-Joseph Navez, De heilige Veronica, 19e eeuw[33] en De nimf Salmacis en Hermaphrodites[34]
• Théodore Géricault, Portret van een kleptomaan, 1820[35]
• Théodore Géricault, Bruin paard, 19e eeuw[36]
• Honoré Daumier, De verzamelaars van prenten, 1824[37]
• Théodore Fourmois, Landschap in de Dauphiné, 1846[38]
• Camille Corot, Steengroeve in Fontaineblau, 1831[39]
• Eugène Boudin, Vrouwen op het strand, 19e eeuw[40]
• Eugène Boudin, Koeien in een weide, 19e eeuw[41]
• Gustave Courbet, De rotsen van de Loue, 19e eeuw[42]
• Edouard Manet, De zigeuners, 1862 ???
• Paul de Vigne, Psyche, 19e eeuw[43]
• Auguste Rodin, Kop van Pierre de Wissant, 19e eeuw[44]
• Henri Fantin-Latour, Portret van een jonge vrouw, 1873[45]
• Henri Evenepoel, De Spanjaard in Parijs, 1899[46]
• Franz Verhas, broer van Jan Verhas, De leeuw
• Jan Verhas, De meesterschilder, 19de eeuw[47]
• James Whistler, "The little Lagoon", 1878 ???

Naast talrijke werken van Emile Claus en andere kunstenaars van de Latemse school bezit het museum ook van het Franse impressionisme enkele voorname schilderijen. De symbolisten zijn vertegenwoordigd met namen als Fernand Khnopff, Léon Spilliaert en Odilon Redon. Ook bezit het museum een uitgebreide collectie schilder- en beeldhouwkunst afkomstig van de Gentse salons. George Minne is vertegenwoordigd met een groot aantal beelden en zeer veel tekeningen. Recent kocht het museum een reeks kleurlithografieën van Maurice Denis. In 2011 kocht het museum het schilderij De vallei van de Samber, het toont een radicale pointillistische techniek. Ander topwerk uit de collectie van de hand van Théo van Rysselberghe zijn Portret van Marguerite van Mons en De lezing door Emile Verhaeren.

• Alfred Stevens, Maria Magdalena, 1887[48]
• Odilon Redon, Een man van het volk, ca. 1887[49]
• George Minne, De verloren zoon, 1896
• George Minne, Fontein der geknielden, 1905[50]
• Anders Zorn, Met moeder, 1895[51]
• Emile Claus, IJsvogels, 1891[52]
• Emile Claus, Zonnige dag, 1900[53]
• Henri Martin, Vallei in de avondschemering, 1902
• Fernand Khnopff, Wierook, 1898[54]
• Leon Spilliaert, Silhouet van de schilder, 1907[55]
• Maurice Denis, Amour, 19e eeuw
• Léon De Smet, De verliefden, 1911
• Théo van Rysselberghe, Portret van Marguerite van Mons, 1886[56]
• Théo van Rysselberghe, De lezing door Emile Verhaeren, 1903[57]
• Théo van Rysselberghe, De vallei van de Samber, 19e eeuw[58]
• Éliane de Meuse, Stilleven met rode schoentjes, ca. 1920[59]
• Émile-René Ménard, De lente, 19e eeuw
• Henri Le Sidaner, De tafel in de witte tuin te Gerberoy, 1906[60]
• Jean Colin, La Dame en noir, ca. 1925-1930
• Auguste Oleffe, Mei, 1908

Dankzij de gift van de weduwe Lasnitzki bezit het museum een zeer opmerkelijke en internationale collectie expressionistische schilderijen. Meesterwerken van Oskar Kokoschka, Ernst Ludwig Kirchner, Gustave Van de Woestyne, Frits van den Berghe, Jean Brusselmans, en Erich Heckel behoren tot de verzameling. De tekening ‘’Liggende boer’’ van Constant Permeke stond op de biljetten van 1000 Belgische frank. Het museum bezit een kleine maar niet te missen verzameling van James Ensor met zijn hele grafisch oeuvre, zijn twee grootste tekeningen en enkele schilderijen, waaronder Kinderen aan het ochtendtoilet en De dame dame met maskers. Een zeer opmerkelijk werk uit de collectie is van de hand van de Italiaanse Felice Casorati. "Het meisje op het rode tapijt" behoort tot zijn bekendste werk.

• James Ensor, De oude dame met maskers, 1889[61]
• James Ensor, Kinderen aan het ochtendtoilet, 1886[62]
• James Ensor, De intrede in Jeruzalem, 1885[63]
• Gustave Van de Woestyne, Portret van Prudence De Schepper, 1910[64]
• Gustave Van de Woestyne, Christus in de woestijn, 1939
• Rik Wouters, Zittende vrouw bij het venster, 1915
• Gustave de Smet, De groene koepelkerk in Amsterdam, 1909[65]
• Constant Permeke, De wiedster, 1923[66]
• Constant Permeke, Liggende boer, 1928[67]
• Frits Van den Berghe, De idioot bij de vijver, 1926[68]
• Felice Casorati, Het meisje op het rode tapijt 1912[69]
• Oskar Kokoschka, Portret van Ludwig Adler, 1914[70]
• Ernst Ludwig Kirchner, Stadsgezicht, 1923[71]
• Erich Heckel, Huizen in de ochtend, 1917[72]

Het jongste deel van de collectie is bondig en overzichtelijk. Opmerkelijk is het werk Perspectief II. Het balkon van Manet van René Magritte, waar Magritte doodskisten plaatst waar op het schilderij van Manet de figuren staan. Ook de abstracte kunst is vertegenwoordigt met als hoogtepunt Haven-Opus 2 van Victor Sevranckx. Van Georges Rouault bezit het museum verschillende schilderijen en al het grafisch werk uit de unieke reeks Miserere. Die gaat over het lijden van de mens en de wreedheid van de oorlog.

• Max Ernst, Vegetatie, 1925[73]
• Victor Sevranckx, Haven-Opus 2, 1926[74]
• Frits Van den Berghe, De idioot aan de vijver, 1926
• Alberto Giacometti, Landschap. Studie naar het Lam Gods van Jan Van Eyck, 20e eeuw[75]
• Georges Rouault, Nazareth, 1946[76]
• Georges Rouault, Christus, 20e eeuw[77]
• René Magritte, Perspectief II. Het balkon van Manet, 1950[78]
• Paul Delvaux, De trap, 1946[79]