El Greco
Domenikos Theotokopoulos (Grieks: Δομήνικος Θεοτοκόπουλος) (Fodele of Kandia (tegenwoordig Iraklion) op Kreta, 1541 - Toledo, 7 april 1614), algemeen bekend als El Greco (een Spaanse verbastering van het Italiaanse "Il Greco", de "De Griek"), was een kunstschilder die voornamelijk in Spanje werkte.
El Greco
| ||||
Vermoedelijk zelfportret (ca. 1600) | ||||
Persoonsgegevens | ||||
Volledige naam | Domenikos Theotokopoulos | |||
Geboren | Kreta, 1541 | |||
Overleden | Toledo, 7 april 1614 | |||
Geboorteland | Griekenland | |||
Beroep(en) | kunstschilder | |||
Oriënterende gegevens | ||||
Stijl(en) | maniërisme | |||
RKD-profiel | ||||
|
Biografie
Na een opleiding op Kreta in de kunst van de iconen reisde El Greco naar Rome, waar hij studeerde onder Titiaan. In 1577 emigreerde hij naar Toledo in Spanje, waar hij zijn grootste hoogte bereikte.
Hij was erg geliefd onder hoogwaardigheidsbekleders en schilderde vooral religieuze werken en portretten. De schilderijen van El Greco onderscheiden zich door de langgerekte vormen en de expressieve kleuren.
Na zijn dood werd El Greco eeuwenlang niet meer als belangrijk kunstenaar gezien. Aan het eind van de 19e eeuw ontstond echter een hernieuwde belangstelling in zijn hoogst persoonlijke expressie. El Greco bevrijdde zich van de exacte vorm, licht en kleuren van zijn onderwerpen en inspireerde kunstenaars als Pablo Picasso en Jackson Pollock in hun inspanningen de kunst te transformeren.
Werk
Zijn schilderstijl behoort tot het maniërisme, een kunststroming van de hoogrenaissance, hoewel sommige kunstcritici hem bestempelen als 'hetzij een slechte maniërist hetzij een moderne schilder avant la lettre'.
Tot El Greco's beroemste werken behoren Zicht op Toledo en de serie die hij maakte met portretten van de apostelen. Deze laatste serie maakte hij meerdere keren het eind van zijn leven en is te zien in het Museo El Greco in Toledo, het Prado in Madrid en in Oviedo.[1] Een favoriet onderwerp van El Greco was bovendien de Tempelreiniging, waarvan hij in totaal vier schilderijen maakte.[2]
- De boetevaardige Magdalena, 1568-1570, Worcester Art Museum
- Het visioen van Johannes of De opening van het vijfde zegel, 1608-1614
- Zicht op Toledo, 1604-1614
- Dame in bontjas, 1577-1580
- Begrafenis van de Graaf van Orgaz, 1586
- De Tempelreiniging, 1600
Musea
Veel van de schilderijen van El Greco bevinden zich in het Museo del Prado in Madrid en in Toledo waar hij woonde en werkte.
Andere musea met zijn werk zijn o.a.:
- Metropolitan Museum of Art in New York
- National Gallery of Art in Washington D.C.
- Louvre in Parijs
- National Gallery in Londen
- Soumaya Museum in Mexico-Stad
Bijzonderheden
- Van Simon Vestdijk verscheen in 1937 de roman Het vijfde zegel over een fictieve artistieke en persoonlijke crisis in het leven van El Greco. Het boek draagt als ondertitel: Roman uit het Spanje der Inquisitie.
- De Griekse toetsenvirtuoos Vangelis heeft drie albums aan El Greco gewijd:
- een box met een boekwerk behorende bij een tentoonstelling van El Greco's werk;
- een muziekalbum met dezelfde muziek met extra tracks;
- filmmuziek bij een film uit 2007 over het leven van de kunstenaar.
Herdenking 2014
In 2014 was het 400 jaar geleden dat El Greco overleed. Naar aanleiding hiervan werd in Spanje een reeks tentoonstellingen gehouden.
Externe links
Bronnen, noten en/of referenties
|
Zie de categorie El Greco van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |