James McNeill Whistler

James Abbott McNeill Whistler /ˈdʒeɪmz ˈæbət məkˈniːl ˈwɪslɚ/ (Lowell (Massachusetts), 10 juli 1834Londen, 17 juli 1903) was een Amerikaans kunstschilder, etser, lithograaf en schrijver, die het grootste deel van zijn leven in het Verenigd Koninkrijk heeft gewoond.

James McNeill Whistler
James McNeill Whistler ca. 1885
Persoonsgegevens
Volledige naamJames Abbot McNeill Whistler
Geboren10 juli 1834
Overleden17 juli 1903
Geboorteland Verenigde Staten
Beroep(en)kunstschilder, etser, lithograaf, schrijver
Oriënterende gegevens
Bekende werkenWhistler's Mother
RKD-profiel
Portaal    Kunst & Cultuur

Leven en werk

James McNeill Whistler

Whistler werd geboren in de Verenigde Staten en vertrok in 1855 naar Europa, zonder ooit nog naar de Verenigde Staten terug te keren. Hij vertrok eerst naar Parijs, maar verhuisde na enige tijd naar Londen, waar hij tot zijn dood zou blijven wonen.

Hij is wellicht het bekendst geworden door het bijna geheel in zwart-wit uitgevoerde schilderij van zijn moeder, getiteld Arrangement in Gray and Black, No. 1 maar gewoonlijk kortweg Whistler's Mother genoemd.[1]

De sterk atmosferische serie 'Nocturnes' tonen Japanse invloed. Door zijn spaarzame kleurgebruik (vaak met schakeringen van één kleur) doet het werk bijna abstract aan, waardoor hij wel wordt beschouwd als een voorloper van de abstracte kunst. De kleur-analytische methode van de impressionisten lag hem niet. Zijn aandacht voor de esthetische werking van de kleur is eerder gebaseerd op de 17de-eeuwse Hollandse traditie, die hij zeer waardeerde.

Zijn schilderij 'Het witte meisje' uit 1862 zorgde voor ophef tijdens een tentoonstelling in Londen en op de 'Salon des Refusés' in Parijs. Het werk is een typisch voorbeeld van zijn theorie dat de kunst zich vooral moest bezighouden met schoonheid in kleur en vormgeving (L'art pour l'art) en niet met de exacte weergave van mensen en zaken, zoals aanbevolen door de criticus John Ruskin. In 1878 deed Whistler Ruskin een proces aan wegens smaad nadat die zijn Nocturne in zwart en goud - de vallende raket "een pot met verf" en hemzelf "een verwaande kwast" had genoemd. Hij kreeg een minimale schadevergoeding, maar de zaak kostte hem een kapitaal.

Hierna vertrok hij voor enkele jaren naar Venetië, waar hij vooral etsen maakte. Mooier nog vond hij Amsterdam. Tegen de kunstcriticus Jan Veth zei hij: "Jullie Hollandsche schilders weet niet wat gij verzuimt door niets van uw wóndervolle Amsterdam te maken, dat ik mooier vind dan Venetië."[2] Ook in Amsterdam voer hij door grachten en grachtjes en schilderde de huizen, liefst de huurkazernes, en liefst aan de achterzijde. Hij ging er om met Willem Witsen en George Breitner, op wie hij grote invloed uitoefende.

Whistler was bevriend met verschillende Franse kunstenaars, waaronder Édouard Manet en Antonio de La Gandara. Ook was hij een prominent figuur in de esthetische beweging, samen met zijn vriend Oscar Wilde. Maar ook maakte hij in zijn leven veel vijanden. Hij cultiveerde die vijandschappen onder meer door het voeren van vele processen. Hij schreef er in 1890 een boekje over: The gentle art of making enemies.

Galerij

Literatuur en bronnen

  • K.F. Heijbroek, M.F. McDonnald: Whistler and Holland. Waanders, Zwolle, 1997.
  • Stanley Weintraub: Whistler: A Biography. Da Capo Press, Boston, 2001.
  • David Park Curry: James McNeill Whistler. Uneasy pieces. VMFA, Richmond, 2004.
Zie de categorie James McNeill Whistler van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.