LKAB

LKAB heeft diverse mijnen. Het erts zit diep in de grond en kan niet meer door middel van dagbouw worden gewonnen. De mijn in Kiruna is de grootste ondergrondse ertsmijn ter wereld en de mijn in Malmberget staat op nummer twee. Het Zweedse woord “malm” betekent overigens erts. In Svappavaara liggen ook mijnen, deze zijn pas relatief recent geopend en laten nog een snelle stijging van de productie zien. In 2018 produceerde LKAB 26,9 miljoen ton erts.[1]

Het ijzererts wordt verwerkt tot pellets of sinters en per trein vervoerd naar Narvik in Noorwegen en Luleå in Zweden. De staalfabriek van SSAB in Luleå is een belangrijke binnenlandse afnemer, maar het erts wordt ook in schepen geëxporteerd. Via Narvik wordt zo’n 20 miljoen ton naar klanten vervoerd en via Luleå zo’n 6 miljoen ton. Het erts wordt wereldwijd afgezet, maar de belangrijkste klanten zitten in Europa. Hier wordt ongeveer twee derde van al het erts afgezet. Via Luleå worden vooral klanten bevoorraad rond de Oostzee. De haven van Luleå is niet het gehele jaar ijsvrij, maar die van Narvik, dankzij de warme Golfstroom, wel. Via Narvik kan het gehele jaar door erts worden verscheept.

Het bedrijf telt zo’n 4100 medewerkers, waarvan minder dan 500 buiten Zweden.[1] LKAB is een kleine producent in vergelijking tot het Braziliaanse Vale of de Australische bedrijven Rio Tinto en BHP Billiton. LKAB heeft wel als voordelen dat het zeer zuiver ijzererts levert en dicht bij de Europese afnemers zit.

LKAB werd in 1890 opgericht en heeft zich altijd beziggehouden met het winnen van ijzererts in het noorden van Zweden. Vanwege de zeer geïsoleerde locatie was de Ertsspoorlijn essentieel. In 1888 reed de eerste ertstrein van Malmberget naar de nieuwe ertsterminal in Luleå. In 1902 lagen alle mijnen van LKAB aan het spoor en was ook de mogelijkheid geopend om erts via Narvik af te voeren. Hjalmar Lundbohm was de eerste directeur en hij was de drijvende kracht achter het bedrijf tot zijn vertrek in 1920.

In 1903 neemt Trafikaktiebolaget Grängesberg-Oxelösund (TGO) AB Gellivare Malmfält en het dochterbedrijf LKAB over. Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Zweden neutraal en de export van het erts ging min of meer gewoon door, ook naar Duitsland. In 1954 opende LKAB de eerste pelletfabriek in Malmberget. Drie jaar later koopt de Zweedse staat 96% van de aandelen en in 1976 worden de laatste 4% van de aandelen gekocht van TGO.

In 2010 werd de een miljardste ton Zweeds ijzererts die LKAB vervoerd heeft sinds de start van de activiteiten afgeleverd bij Tata Steel in IJmuiden. Het staalbedrijf in IJmuiden ontvangt van LKAB al meer dan 60 jaar ijzererts.[3]

• J.H.L. Voncken, De ijzerertsvoorkomens bij Kiruna en Gàllivare (Zweeds Lapland), GEA, vol 46, nr. 2, Juni 2013, p. 46-48
• website LKAB

Zie de categorie LKAB van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.