Kiruna (stad)

Kiruna (Fins: Kiiruna; Samisch: Giron) is zowel een Zweedse gemeente in het landschap Lapland, als de grootste stad in die gemeente.

Kiruna
Plaats in Zweden

Situering
LandschapLapland
LänNorrbottens län
GemeenteKiruna
Coördinaten67° 51 NB, 20° 13 OL
Algemeen
Oppervlakte16447 km²
Inwoners (2005)18154
Portaal    Zweden

Kiruna is het centrum van de gemeente en bevat voorzieningen op sociaal en cultureel gebied. Toeristen bezoeken de mijn, het stadhuis, de kerk, en 's winters het nabijgelegen IJshotel in Jukkasjärvi.

Geschiedenis

Kiruna en de mijn waaraan de stad zijn bestaan dankt

De stad Kiruna is opgericht in 1900, in een gebied waar al eeuwenlang Samen woonden. Nadat er ijzererts gevonden was en de technologie zich zodanig ontwikkelde dat deze ontgonnen kon worden, werd besloten de Ertsspoorlijn naar Narvik aan te leggen, van Luleå langs de mijnen van Gällivare en Kiruna. De spoorlijn was in 1899 af tot Kiruna en in 1903 af tot Narvik. Al na een paar jaar was Kiruna een geplande stad, onder leiding van de eerste lokale chef van de mijn, Hjalmar Lundbohm. De hoofdmijn, Kiirunavaara, is geopend in 1901 en is nog steeds in gebruik. Twee andere mijnen, Luossavaara en Tuolluvaara, zijn in de jaren 20 geopend en in de jaren zeventig gesloten. Rond die tijd is de mijnbouw overgegaan van dagbouw naar schachtbouw. De haven in Luleå bevriest in de winter, dus de meeste erts wordt via de ijsvrije haven van Narvik geëxporteerd. Alle mijnbouwactiviteiten in de regio zijn in handen van het Zweedse staatsbedrijf Luossavaara-Kiirunavaara Aktiebolag (LKAB). Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Zweden officieel neutraal, maar leverde wel ijzererts aan nazi-Duitsland. Het Duitse leger vervoerde ook militair materiaal door Zweden.

De ijzerertsmijnen lopen voor een deel onder de stad en dreigt deze te verzakken. De dagbouw is in 1972 gestopt en er wordt al gewerkt op 1.175 meter onder de grond. Voorbereidingen worden getroffen om af te zakken naar 1.365 meter.[1] De plannen voor de verhuizing zijn in grote lijnen uitgezet tot 2033.[1] Hele woonwijken verdwijnen en het spoor, station en de snelweg E10 worden voor 2013 omgelegd. In 2023 staan de bibliotheek, de brandweer en scholen op een nieuwe locatie. De kosten van de verhuizing belopen in de miljarden kronen en komen voor het grootste deel voor rekening van het staatsmijnbedrijf LKAB.[1]

Verkeer en vervoer

Kiruna heeft een burgervliegveld, een militair vliegveld, een spoorwegstation aan de spoorlijn Luleå - Narvik, en een busstation. De Europese weg 10 loopt door de stad.

Klimaat

Kiruna heeft een sub-arctisch klimaat. 's Winters daalt de temperatuur tot -20 °C. In de bossen in de omgeving kan het twintig graden kouder zijn. 's Zomers is het overdag 15–25 °C. Doordat de stad zo'n 200 kilometer boven de poolcirkel ligt, is er van begin december tot begin januari poolnacht en gaat de zon 's zomers bijna twee maanden lang niet onder.

Geboren

Foto's

Zie de categorie Kiruna van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.