Spoorlijn Luleå - Narvik

De spoorlijn Luleå - Narvik, ook wel als Ertsspoorlijn bekend, (Zweeds: Malmbanan), (Noors: Ofotbanen) is een spoorlijn in het noorden van Zweden die de steden Luleå, Boden en Kiruna verbindt.

Malmbanan
Luleå - Narvik (Ertsspoorlijn)
Totale lengte473,0 km
Spoorwijdte1435 mm
Aangelegd doorEuropa Railway Company,
Statens Järnvägar (SJ),
Norges Statsbaner (NSB)
Geopend1888 / 1903
Huidige statusin gebruik
Helling in stijgingspercentage10 / 15 ‰
Geëlektrificeerdja
Aantal sporen1
Baanvaksnelheid135 km/h
Beveiliging of treinbeïnvloedingEbicab 700
OmgrenzingsprofielZweden: SE-A/SEa
Noorwegen: GB en NO1
BeladingsklasseG (30 t aslast & 12,0 t/m)[1] [2]
Treindienst doorSJ, NSB, Veolia, MTAB, Green Cargo
Traject
Legenda
in de Botnische Golf
Svartön ertshaven
SSAB (hoogoven)
0.0 Luleå Centrum
Notviken (alleen gebruikt bij Norrtåg)
Karlsvik voormalig ertshaven
Gammelstad kombiterminal
GKj museum en goederenspoor
9.0 Gammelstad
14.0 Sunderbyn Sjukhus
19.0 Norra Sunderbyn
28.0 Sävast
3.0
lijn naar Bräcke
36.0 Boden
0.0
40.0 Buddbyn
Haparandalijn naar Morjärv en Haparanda
44.0 Holmfors
54.0 Ljuså
67.0 Gransjö
75.0 Sandträsk
85.0 Gullträsk
95.0 Lakaträsk
107.0 Näsberg
123.0 Murjek
134.0 Poolcirkel
144.0 Koskivaara
156.0 Nattavaara
166.0 Kilvo
173.0 Nuortikon
184.0 Ripats
191.0 Harrträsk
204.0 Gällivare zijtak Malmberget
Inlandsbanan naar Östersund en
Kristinehamn
< zijtak Vitåforsbanan Koskullskulle
214.0 Sikträsk
227.0 Linaälv
237.0 Håmojåkk
249.0 Harrå
262.0 Fjällåsen
265.0 Kaitum
Kaitumrivier
272.0 Lappberg
276.0 Sjisjka
283.0 Gäddmyr
290.0 Kalixfors
Kalixälven
297.0 Råtsi
298.0 zijtak Svappavaara
298.0
< nieuw traject
nieuwe laadplaats
zijtak Tuolluvaara
zijtak Västra industriområdet
nieuw Kiruna Centraal
304.0
311.0
<< Kiruna Centraal
< Sjöbangården (Kiirunavaara, LKAB)
305.0 Kiruna malmbangård
307.0 < nieuw traject
315.0 Krokvik
325.0 Rautas
336.0 Rensjön
345.0 Bergfors
355.0 Torneträsk (plaats)
365.0 Stenbacken
375.0 Kaisepakte
388.0 Stordalen
397.0 Abisko Östra
399.0 Abisko Turiststation
Abiskojåkk
404.0 Nuoljatunnel (oude 875 m, nieuwe 1.431 m)
406.0 Björkliden
Tornehamntunnel (586 m)
411.0 Tornehamn
415.0 Kopparåsen
423.0 Låktatjåkka
Kedgevaggetunnel (165 m)
426.0 Vassijaure
430.0 Katterjåkk
433.0 Riksgränsen
grens Zweden / Noorwegen
435.0 Bjørnfjell (N)
Norddal brug
440.0 Søsterbekk (N)
446.0 Katterat (N)
455.0 Rombak (N)
463.0 Straumsnes (N)
473.0 Narvik (N) 47 m
E6 Rombaksveien
475.4 Øvre Kleiva
477.4 Narvik haven D (1902) 6 m
Knuserbakken
Sjøsida
Kleivhammeren (28 m)
Fagernesterminalen/Narvik H
Hurtigruten in de Ofotfjord

De spoorlijn dankt zijn naam aan het feit dat over de spoorlijn beduidend meer ijzererts wordt vervoerd dan personen. Vanuit Kiruna is de spoorlijn doorgetrokken naar Narvik in Noorwegen. De haven van Luleå vriest in de winter dicht, die van Narvik blijft dankzij de warme Golfstroom het hele jaar open.

Geschiedenis

De Europa Railway Company, een vennootschap naar Engels recht, kreeg in 1878 toestemming voor de bouw van een spoorweg van Luleå tot de Noorse kust. De spoorlijn werd later Malmbanan genoemd. In 1884 werd begonnen met de bouw van de spoorweg.

Het traject tussen Gällivare en Luleå werd in 1888 geopend. Het Engels kapitaal was toen uitgeput. Het bedrijf ging failliet en werd overgenomen door de Zweedse staat.

In 1891 werd het eerste ijzererts uit Malmberget naar Luleå verzonden.

Het traject tussen Kiruna en Narvik werd in 1903 geopend.

IORE locomotief Ertsspoorlijn
voormalig station met transformatorgebouw van Abisko Östra
Malmtrafikk langs Torneträsk
Ertswagon type Uad te Littera
voormalig station met transformatorgebouw van Vassijaure

Kiruna

In verband met de verzakkingen in de stad Kiruna wordt in de zomer van 2009 begonnen met de aanleg van een 18 kilometer lange omleiding en een nieuwe laadplaats voor ijzererts ter hoogte van Råtsi.

In Råtsi is de vertakking van een nieuwe ten westen van Kiruna. Deze lijn loopt sinds augustus 2012 tussen Kirunavaara (Kia, 298 km) en Peuravaara (Pea, 307 km). Hier is er een verbinding in de driehoek, zodat rechtstreeks naar Riksgränsen en Narvik en een andere in zuidelijke richting naar de stad en Kiruna gereden kan worden. Het is de bedoeling om een nieuw station aan deze lijn te bouwen.

Ongeval

Bij een frontale botsing bij Straumsnes in 1969 reden de trein uit Narvik en de trein uit Kiruna op elkaar.

IJzererts

Het ijzererts wordt gewonnen door de Luossavaara-Kiirunavaara Aktiebolag (LKAB), de exploitant van de ijzerertsmijnen te Kiruna en Malmberget dicht bij Gällivare. De aandelen van de LKAB zijn voor 100% in het bezit van de Zweedse staat.

De LKAB bezit vijf dochterondernemingen, namelijk de transportgroep Malmtrafikk AB (MTAB) / Malmtrafikk AS (MTAS), de raffinaderij Minelco, de boormachinefabrikant Wassara, de woningbouwonderneming FAB (Fastighets AB Malmfälten) en de grind- en betonfabrieken KGS (AB Kiruna Grus- och Stenförädling).

Treindiensten

Malmtrafikk

De transportgroep Malmtrafikk AB (MTAB) / Malmtrafikk AS (MTAS) verzorgt sinds 2003 het vervoer van het ijzererts naar de beide havenplaatsen Narvik en Luleå.

SJ

De Statens Järnvägar (SJ) verzorgt vanaf juli 2008 het personenvervoer op dit traject met stop- en slaaptreinen.

  • Intercity Narvik - Kiruna C - Boden C - Luleå C (Resplus-dienstregeling nr 30)
  • Nacht/slaaptrein 94: Narvik - Kiruna C (K) - Boden C - Luleå C - Boden C - Älvsbyn - Jörn - Bastuträsk - Umeå C - Örnsköldsvik - Sundsvall - Gävle - Uppsala - Stockholm C (Traject vanaf 2010)
  • Slaaptrein 10094: Gelijk traject als trein 94 tot Bastuträsk vanwaar deze trein stopt in Vännäs en verder rijdt naar Mellansel, Långsele, Bräcke en Sundsvall C. Vanaf Sundsvall rijdt de trein verder op het 94-gelijke traject naar Stockholm (Dienstregelingen 40)

Veolia

Veolia verzorgde tot juli 2008 het personenvervoer op dit traject met stop- en slaaptreinen.

  • 30: Narvik - Kiruna C - Boden C - Luleå C
  • 40: Luleå C - Boden C (K) - Umeå C (K) - Vännäs - Ånge - Gävle C - Uppsala C - Stockholm C / Gävle C - Avesta Krylbo - Västerås C - Örebro C - Hallsberg - Skövde C - Herrljunga - Göteborg C

Opmerking: (K) Trein maakt kop op dit station.

Elektrische tractie

Het traject tussen Kiruna en Riksgränsen werd als eerste traject in Zweden vanaf 1915 geëlektrificeerd met een spanning van 15.000 volt 16.7 Hz wisselstroom. De rest van het traject werd in 1923 geëlektrificeerd.

Traject

De trein rijdt tussen Luleå en Boden in stedelijk gebied. Het traject na Boden voert door het grote moeras van Lapland. Pas als de spoorlijn langs het Torneträsk komt te liggen heeft hij weer echt vaste bodem onder zich. Als de spoorlijn zich weer "losmaakt" van het meer klimt de lijn tot aan de grens met Noorwegen, Riksgränsen; hij steekt daar een pas over en daalt uiteindelijk na veel bochtenwerk tot in Narvik. Het traject Rikgränsen-Narvik kenmerkt zich door uitzichten over de fjord aan de ene kant en steile bergwanden aan de andere kant. Het uitzicht wordt soms belemmerd door tunnels, die zijn aangelegd om de spoorlijn te beschermen tegen lawines.

Het stationsgebouw van Vassijaure wordt nog als dienstgebouw gebruikt. Het personeel kan gewisseld en overnachten. Bij aanwezigheid van personeel kan een klein museum met hoofdzakelijk spoorse zaken worden bezocht.

Het stationsgebouw heeft een gelijke bouw/indeling als dat van Torneträsk.

Het traject Boden-Kiruna wordt gedeeld met de Spoorlijn Stockholm-Kiruna.

Aansluitingen

In de volgende plaatsen was of is er een aansluiting van de volgende spoorwegmaatschappijen:

Luleå

In Luleå is een technisch museum en in Karlsvik is een spoorwegmuseum (Norrbottens Järnvägsmuseum).

Boden

Gällivare

  • Inlandsbanan spoorlijn tussen Kristinehamn en Gällivare

Kiruna

Narvik

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.