Jan Rot (zanger)

Rot is een zoon van een zendingsarts.[1] In 1978 begon hij zijn muzikale carrière als zanger, frontman en liedjesschrijver van zijn bands Streetbeats en Ratata, maar in 1982 besloot hij solo verder te gaan. Met op vroege popliedjes geënt 'novelty'-repertoire bracht hij het album Single uit. De titel sloeg, behalve op zijn nieuwe status als soloartiest, op Rots overtuiging dat elk nummer op de elpee in principe een hitsingle moest kunnen zijn. De van het album getrokken singles Counting Sheep en Bobby, Roger & Eileen leken die ambitie waar te gaan maken, maar bleven uiteindelijk in de Tipparade steken, net als drie latere nummers.[2] Naast optreden schreef Rot een roman en werd hij columnist bij Muziekkrant OOR.

In 1990 maakte hij als liedjesschrijver een ommezwaai door van het Engels over te stappen op de Nederlandse taal. Hij profileerde zich, licht ironisch, als een mengeling van Pierre Kartner en de Tröckener Kecks.[3] Het album Hoop & Liefde was het eerste resultaat van deze keuze en het leverde Rot bijval op, maar weinig zakelijk succes. Wel zouden levensliedartiesten als Jacques Herb en Anneke Grönloh liedjes van Rot op hun repertoire zetten.

In de jaren '90 ontplooide Rot een verscheidenheid aan activiteiten. Zo werkte hij als columnist bij Avenue en Nieuwe Revu en presenteerde hij het homoprogramma Lieve Jongens Allemaal bij RTL. In muzikaal opzicht raakte Rot deze periode bekend als de man die van zijn gebrek aan succes zijn handelsmerk maakte. Boudewijn Büch zei daarover:

"Jan Rot staat aan Nederlands top in het cultiveren van zijn eigen miskenning".[4]

Ondertussen trokken Rots shows met cabaret en muziek redelijk gevulde zalen door heel Nederland. Boudewijn de Groot noemde in het cd-boekje van Een hele tour Rots album 'Schout bij Nacht' uit 1995 'een van de mooiste Nederlandstalige albums ooit'. In 1999 deed Rots compositie E-mail to Berlin mee aan de Nederlandse voorronde voor het Eurovisiesongfestival, gezongen door het duo Double Date. Ondanks een laatste plaats in die voorronde werd het nummer een bescheiden hit.

In 2000 sloeg Rot opnieuw een andere weg in, eerst als vertaler en vertolker van wereldhits, maar later ook als hertaler van meesterwerken uit de klassieke muziek. Deze koerswijziging bracht hem uiteindelijk ook erkenning. Rot mocht een gouden plaat in ontvangst nemen en wordt soms een "virtuoos hertaler" genoemd.[5] Recensenten waren overwegend positief en Rot mocht een lezing verzorgen aan een universiteit.[6]

Vertaalde hits

An + Jan op Lowlands 2008

Met ex-Berini Marjolein Meijers deed Rot jarenlang tournees onder de naam "An + Jan", met telkens weer een nieuw pakket vertaalde hits. Ook brachten zij een zestal cd's uit met opnames daarvan. In 2010 werd deze combinatie uitgebreid met Jan van der Meij voor de theatershow Beatles vs Stones met hertalingen van Beatles- en Stoneshits.

Er verschenen vertalingen op cd's van Astrid Nijgh, Jan Keizer en Anneke Grönloh. Van de Franse klassiekers op het Rob de Nijs-album Chansons waren er zeven van de hand van Rot, waaronder de single Wieringerwaard (origineel: Les lacs du Connemara). Ook Karin Bloemen en Het Groot Niet Te Vermijden hadden vertalingen van Rot in het programma. Zijn vertaling van Nothing Rhymed van Gilbert O'Sullivan tot Ongerijmd werd in het repertoire opgenomen door Bløf. Rot veroorlooft zich een flinke portie artistieke vrijheid bij het hertalen, naar eigen zeggen "om zo dicht mogelijk bij de geest van een lied te blijven."[6] Maar de ervaren theatermaker is ook niet vies van een vrolijke noot in zijn repertoire, zoals het nummer Ankie (naar Angie van de Rolling Stones).[7]

Jan Rot tijdens zijn show "Nummerrr 1!!!"

Van 2011 tot 2014 presenteerde Rot het programma Componist van de week op Radio 4.[9] In mei 2011 waren er diverse uitvoeringen van zijn vertalingen van het liedwerk van Gustav Mahler, onder andere 'De Kinderdodenzang' Kindertotenlieder door het Matangi Quartet en 'Lied van de aarde' das Lied von der Erde door het Residentie Orkest. In 2012 vertaalde hij voor het Apollo Ensemble de Boerencantate van Bach van de dorpjes rond Leipzig naar een denkbeeldig Lelystad in de 18e eeuw.

Seizoen 2012/13 bracht "De grote Jan Rot show" met een overzicht van hoogtepunten uit de dertig jaar sinds debuut Counting Sheep. De aftrap vond plaats op 13 mei 2012, opnieuw in Carré. Onder anderen Riem de Wolff, Lenette van Dongen, Henkjan Smits, Henk Westbroek, Marco Bakker, Di-rect en Rob de Nijs zouden er zijn vertalingen zingen. In 2013 en 2014 was Rot op tournee met "Nummerrr 1!!!" , een eenmansshow met vertaalde nummer 1 hits.[5] Begin 2015 werd de tachtigste geboortedag van Elvis Presley gevierd in Carré, waarbij o.a. Angela Groothuizen, Claudia de Breij, Frederique Spigt, Lucky Fonz III en Ron Brandsteder Jans hertalingen van Elvisliedjes zongen. Dat seizoen was Rot in de theaters te zien met de voorstelling Kampvuur, met bewerkingen van onder meer Simon & Garfunkel, Bob Dylan en Joan Baez. Ook is hij sindsdien jaarlijks verteller in een bewerking door Tango Extremo van Bachs Mattheuspassie in Rots hertaling.

• In september 2015 ging Jong & Veelbelovend"in première, waarin Rot teruggaat naar zijn jaren zeventig.
• Van januari 2016 t/m juni was Rot bandleider in Chez Brood, een theatervoorstelling over het leven van Herman Brood, met onder anderen Stefan Rokebrand, Owen Schumacher en Tibor Lukacs.
• Van april t/m juni 2017 toerde Rot opnieuw in gezelschap van Marjolein Meijers en Jan van der Meij met vertaalde zomerhits als 'An + Jan Vakantiealbum.' Na de zomer begon een nieuwe solo, ditmaal over zijn jaren 80: 'Seks & Drugs & Rot & Roll.'
• 3 december 2017 vierde hij in Carré alvast zijn 60e verjaardag met gasten als Henk Hofstede, Fay Lovsky en Lois Lane met een avond vol vertaalde Nederpop. Rockers in Holland.
• Maart 2018 verscheen de cd Magistraal onder de noemer Jan Rotband, waarmee Rot op tournee ging onder de titel 'Het Beste'.
• Seizoen 19-20 is hij weer solo, met 'O ja!', een terugkeer naar de jaren 90. Behalve een album verscheen ook een boek met die titel bij Uitgeverij Atlas Contact, waarin elk hoofdstuk een jaar uit dat decennium beslaat.

• In november 2006 werd Rot onderscheiden met de Master and creator Moraline prijs 2006 voor zijn bewerking van de Mattheüspassie.
• Op 8 december 2007 ontving Rot een koninklijke onderscheiding: Ridder in de Orde van Oranje-Nassau, tijdens een concert in Carré ter gelegenheid van zijn vijftigste verjaardag.
• Op 10 april 2016 won Rot de Annie M.G. Schmidt-prijs met zijn nummer Stel dat het zou kunnen als beste theaterlied van 2015. December 2016 was hij daardoor te gast bij de 'uitblinkerslunch' op paleis Noordeinde.
• Op 9 april 2017 was Rot opnieuw genomineerd voor de Annie M.G. Schmidt-prijs, nu met het lied "Solidariteit".

Rot was volgens eigen zeggen een 'hotero', maar verloor met het klimmen der jaren zijn belangstelling voor jongens, zoals beschreven in zijn autobiografische roman Meisjes. Medio 2001 trouwde hij met 'Dame Daan' en verhuisde van Amsterdam naar Ossendrecht. Tussen 2002 en 2011 werd Rot vader van vier kinderen. Na drie jaar Antwerpen verhuisde het gezin zomer 2017 naar Rotterdam.

• Verkeerde nachten (roman; 1984)
• En wie is nou het vrouwtje? (strips; 1985)
• Rot & Roll (columns en verhalen; 1993)
• Rot is Liefde (roman; Nijgh & van Ditmar, 1998)
• Rot on the road (reisverhalen; Nijgh & van Ditmar, 1999)
• Meisjes (proza; 2003)
• Huisje aan zee - 29 verliefde versjes (gedichten; 2003)
• Dagboek Mattheus : verhaal van een hertaling (2006)
• Rot voor u - 170 liedvertalingen (2008), latere edities tot 268 popvertalingen
• Meesterwerk - gebundelde klassieke vertalingen (Nijgh & van Ditmar, 2011)
• #Stopdetijd - bijna alle popteksten en vertalingen (Stichting Okapi, 2016)
• O ja! (Atlas Contact, 2019)

• In 2012 stond Rot in de finale van de quiz De Slimste Mens die werd gewonnen door Arjen Lubach. Voor de laatste vraag stonden zij precies gelijk (elk op 42 seconden), maar hield Lubach (ondanks dat hij had moeten passen) toch de beurt. De finale werd bekeken door zo'n 1,1 miljoen mensen.
• In maart 2013 zongen Rot en zijn kinderen, als 'Jan Rot en de Rotjes', twee nummers van Elly en Rikkert mee tijdens het jubileumconcert van dat duo in Carré.
• Tijdens de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 stond Rot als lijstduwer op de kandidatenlijst van de Partij voor de Dieren.
• Zangeres Marianne Weber kreeg uit handen van Jan Rot en Herman Brood een edison voor haar muzikale carrière.
• Maart 2017 stond op het eerste album van Vreemde Kostgangers het lied 'Paulus Potterlaan', een tekst van Rot, met muziek van Boudewijn de Groot.

• Officiële site
• Een selectie van teksten op lyricsfreak.com

Zie de categorie Jan Rot van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.