Jan Hendriks (bisschop)

Monseigneur Hendriks komt - zowel van vaders- als van moederszijde - uit een tuindersfamilie. Zijn vader was tuinder en daarnaast o.a. veilingbestuurder. Oudste kind uit een katholiek gezin met nog vier zussen voelde hij roeping tot het priesterschap en ging naar het toenmalige kleinseminarie Leeuwenhorst in Noordwijkerhout. Tijdens zijn schoolperiode hield het kleinseminarie op te bestaan en werd een seculiere scholengemeenschap. In 1973 slaagde hij voor zijn eindexamen Gymnasium A.

Na zijn propedeuse te hebben gedaan aan de Katholieke Theologische Hogeschool van Amsterdam vervolgde hij zijn priesteropleiding aan het groot-seminarie Rolduc in Kerkrade. De jezuïeten Haye van der Meer SJ en Piet Penning de Vries SJ waren er in die periode rector en spirituaal. Hij werd op 24 maart 1979 tot diaken en op 29 september 1979 door bisschop Ad Simonis tot priester gewijd. Hij was enige tijd kapelaan in Den Haag en vertrok daarna naar Rome, waar hij aan de Pauselijke Universiteit Gregoriana canoniek recht studeerde. In 1983 haalde hij daarin het licentiaat en in 1986 werd hij summa cum laude doctor.

In de jaren na zijn promotie doceerde Hendriks aan verschillende priesteropleidingen. Vanaf 1998 tot 2011 was hij rector van de priesteropleiding in Vogelenzang. Eerst gevestigd in Casa Carmeli. Vanaf 2006 in voormalig Graalhuis De Tiltenberg. Ook doceerde hij van 2001 - 2011 aan de Fontyshogeschool in Amsterdam en Utrecht.

Daarnaast was hij rechter bij de kerkelijke rechtbank van het bisdom Roermond en het bisdom Haarlem-Amsterdam en tevens pastoor in onder andere Haastrecht en Duivendrecht.

In 2001 werd Hendriks lid van het kathedraal kapittel en het consultorencollege van het bisdom Haarlem-Amsterdam. In 2003 werd hij tot consultor van de Congregatie voor de Clerus benoemd. In 2005 benoemde paus Benedictus XVI hem tot kapelaan van Zijne Heiligheid.

Op 25 oktober 2011 werd Hendriks benoemd tot hulpbisschop van het bisdom Haarlem-Amsterdam. Als wapenspreuk koos hij Quodcumque dixerit vobis, facite ("Doe maar wat Hij u zeggen zal", Joh. 2,5). Door de benoeming werd hij titulair-bisschop van Arsacal in Algerije. Op 10 december 2011 vond de bisschopswijding plaats in de Sint-Vituskerk te Hilversum. De eerst wijdende bisschop was Jos Punt; de medeconsecratoren waren Jan van Burgsteden en Hans van den Hende. Daarbij heeft hij ook het jongerenwerk van zijn voorganger overgenomen. Vanaf 1 januari 2012 heeft hij in het bisdombestuur de functie van vicaris-generaal.

Binnen de bisschoppenconferentie is hij bisschop-referent voor het onderwijs. Als zodanig onderhoudt hij het contact met het katholiek onderwijs en de organisaties die zich met katholiek onderwijs bezig houden, vraagt aandacht voor de identiteit ervan en komt hij op voor de belangen ervan. Een en ander gebeurt binnen de Nederlandse Katholieke Schoolraad (NKSR).

Op 30 september 2017 werd Hendriks benoemd tot lid van de Hoogste Rechtbank van de Apostolische Signatuur, de hoogste rechtbank van de Katholieke Kerk.[2] Toch vindt hij nog tijd om te doceren, bijvoorbeeld aan het Sint Bonifatius Instituut.

In 2018 werd hij door de Con­gre­ga­tie voor de religieuzen in Rome tot Apos­to­lisch visitator van het Monasterium in Halle (België) en in 2019 tot Apos­to­lisch visitator van de Broeders van Liefde in België benoemd.

Hendriks werd op 22 december 2018 benoemd tot bisschop-coadjutor van Haarlem-Amsterdam.

Vanaf 24 juni 2019 volgde hij als administrator[3] Pierre Valkering op, die per die datum als pastoor van de parochie O.L.V. van de Vrede (in de volksmond de Vredeskerk) in Amsterdam ontslagen was. Valkering had in het voorjaar van dat jaar tijdens zijn 25-jarig priesterfeest in de viering het eerste exemplaar van een biografisch en naar zou blijken geruchtmakend boek overhandigd aan Boris Dittrich , waarin hij met name beschrijft hoe hij omgegaan was met zijn homoseksualiteit (en dus met zijn celibaatsgelofte) in die jaren.

Bisschop Jan Hendriks is een regelmatige gast bij enkele zogeheten lekenbewegingen in het bisdom, die de tweede helft van de vorige eeuw in de katholieke kerk ontstaan zijn: o.a. San'Egidio[4][5], die in Amsterdam zijn Nederlandse centrum heeft in het Mozeshuis en de Mozes en Aäronkerk, en het Neocatechumenaat[6][7]. Deze laatste beweging heeft een centrum met priesteropleiding in het bisdom, in Nieuwe Niedorp. Hij nam al enige malen deel aan ontmoetingen in Rome en in hun moderne centrum Domus Galileae in Noord-Israël.

Het wapen dat hij als bisschop voert bevat naast tweemaal het bisdomwapen, de Eucharistie, gesymboliseerd door een stralende zon, de lelie als symbool van Maria en in het centrum de Adelaar, symbool van Sint Jan de Evangelist, de patroonheilige van de bisschop. Het wapen is ontworpen door ir. Anders Daae.

• Tijdens zijn middelbare schooltijd werd van 1966 tot in 1970 op "zijn" middelbare school Leeuwenhorst het Pastoraal Concilie van de Nederlandse kerkprovincie gehouden
• Hij beheerst het Latijn. In 1986 werd hem aan de Hogeschool voor Latijnse Letteren van de Gregoriana in Rome het diploma summa cum laude uitgereikt.

• Doe maar wat hij u zeggen zal (overwegingen bij de zondagen van het kerkelijk jaar (Jaar A)), Adveniat, 2019, ISBN 978 94 9316 117 7 (387 blz.)
• Ker­ke­lijk recht. Handboek voor de pastorale praktijk” (Colomba, Oegstgeest, 2011).
• Ker­ke­lijke documenten. Inleiding en repertorium” , in de reeks Tiltenbergstudies van het seminarie (2010).
• Het celibaat van de priester, Tiltenbergstudies, 2008.
• Maria. Inleiding tot de katho­lie­ke leer over de Moeder van de Verlosser” (Van Gorcum, Assen, 2008).

• Website van Mgr. Hendriks
• Geloofsgesprek met Leo Fijen, dec. 2019

Theo Hendriksen[8]