Nederlandse Bisschoppenconferentie

De Nederlandse kerkprovincie kent één aartsbisdom en zes suffragane (ondergeschikt – maar een aartsbisschop staat alleen aan het hoofd van de kerkprovincie; hij is niet de 'baas' van zijn collega-bisschoppen) bisdommen. Verder is er in Nederland een Militair ordinariaat (leger-bisdom). Ieder bisdom heeft één bisschop (ordinaris) en al dan niet één of meerdere hulpbisschoppen. Deze hulpbisschoppen zijn in hun diocees wél aan hun bisschop 'ondergeschikt', maar hebben in de bisschoppenvergadering een eigen stemrecht.

Indien er sprake is van sedisvacatie, dan wordt een diocesaan administrator aangewezen. Dit hoeft niet per se een bisschop te zijn. Mocht een niet-bisschop als diocesaan administrator werkzaam zijn, dan zal deze wél de vergaderingen van de bisschoppenconferentie bijwonen, maar er geen lid van zijn. Als de inmiddels van zijn taak ontheven bisschop wordt verzocht de zaken in zijn bisdom te blijven behartigen, dan is hij de Apostolisch Administrator en blijft hij lid van de bisschoppenconferentie.

De nuntius zal de vergaderingen van de bisschoppenconferentie doorgaans bijwonen maar hij is er geen lid van, omdat hij geen bisschop is van een bisdom van de Nederlandse kerkprovincie. De nuntius valt onder het Vaticaan.

De Nederlandse Bisschoppenconferentie werd in het verleden meestal voorgezeten door de bisschop met de hoogste rang, dat wil zeggen: de aartsbisschop. Dit is echter niet verplicht. Bij het aantreden van Wim Eijk als aartsbisschop van Utrecht in 2008 heeft hij ervoor gekozen niet direct het voorzitterschap op zich te nemen, om zodoende meer tijd vrij te hebben voor zijn diocees. Derhalve was Ad van Luyn voorzitter en Frans Wiertz vicevoorzitter (de twee 'seniores' onder de zeven bisschoppen).

Van 2011 tot 2016 was Wim Eijk voorzitter en Frans Wiertz vicevoorzitter. Op 14 juni 2016 koos de Conferentie Hans van den Hende van Rotterdam tot voorzitter, en werd Mgr. Jan Liesen van Bisdom Breda vicevoorzitter. Mgr. Gerard De Korte, bisschop van bisdom 's-Hertogenbosch, completeert de Permanente Raad van de Bisschoppenconferentie.

Er zijn nog zes emeritus-(hulp)bisschoppen van Nederlandse bisdommen in leven.[noot 2] Zij zijn geen lid meer van de bisschoppenconferentie, maar kunnen wel als adviseur worden gevraagd. Deze emeriti zijn (in alfabetische volgorde):

Het secretariaat van de Bisschoppenconferentie en de Nederlandse Kerkprovincie wordt gevoerd door het Secretariaat van het Rooms-katholiek Kerkgenootschap (SRKK). Het secretariaat staat onder leiding van een secretaris-generaal. Sinds 2 juni 2012 is dat diaken Hans Nijhuis.

• Lijst van bisschoppen van Breda
• Lijst van bisschoppen van Groningen-Leeuwarden
• Lijst van bisschoppen van Haarlem-Amsterdam
• Lijst van bisschoppen van 's-Hertogenbosch
• Lijst van bisschoppen van Roermond
• Lijst van bisschoppen van Rotterdam
• Lijst van bisschoppen en aartsbisschoppen van Utrecht
• Lijst van Nederlandse rooms-katholieke bisschoppen (bevat ook de missie-bisschoppen)
• Lijst van bisschoppen van Maastricht

• Nederlandse bisschoppenconferentie