Heusden (gemeente)

De belangrijkste plaatsen in de gemeente zijn het vestingstadje Heusden en de plaatsen Drunen en Vlijmen. Van deze plaatsen is Drunen het grootst. Andere plaatsen in de gemeente zijn de dorpen Doeveren, Elshout, Giersbergen, Haarsteeg, Hedikhuizen, Heesbeen, Herpt, Nieuwkuijk en Oudheusden.

De gemeente ligt in het noorden van Noord-Brabant, ingeklemd tussen de Loonse en Drunense Duinen, de rivier de Maas en de gemeenten 's-Hertogenbosch en Waalwijk.

Aangrenzende gemeenten
Altena	Zaltbommel (GLD)	Maasdriel (GLD)
Waalwijk		's-Hertogenbosch
Loon op Zand	Tilburg	Vught Haaren

De gemeente Heusden maakt deel uit van de Langstraat.

In 1997 is door de gemeentelijke herindeling de gemeente Heusden ontstaan door samenvoeging van de gemeenten Drunen, Heusden en Vlijmen. De burgemeester van de voormalige gemeente Drunen, Henk Willems, is toen benoemd tot burgemeester van Heusden wat hij tot 2012 zou blijven.

Een van de eerste punten op de agenda van de gemeenteraad was het gemeentehuis. Voor de gemeente waren twee opties; één nieuw gemeentehuis voor de hele gemeente, dat zou dan gebouwd worden in de buurt van het Land van Ooit, of behoud van de toenmalige gemeentehuizen. Voor beide opties waren voor- en tegenstanders te vinden. De locatie van het gemeentehuis leidde tot discussie, vooral vanwege de hoge kosten die een nieuw gemeentehuis met zich meebracht. De beslissing werd min of meer overgelaten aan de inwoners van de gemeente doordat de bouw van een nieuw gemeentehuis een belangrijk onderwerp werd van de eerste gemeenteraadsverkiezingen. Toen de inwoners van Heusden overwegend op de tegenstanders van een nieuw gemeentehuis stemden waren de plannen definitief van de baan.

Een der oudste gebouwen in de gemeente is waarschijnlijk het voormalige kasteel Onsenoort dat zich nu bevindt op het terrein van abdij Mariënkroon. Daarnaast zijn van zeer cultureel historische waarde de boerderijen Fellenoord en de Pestert. In het voormalige stadhuis van Heusden is het Streekarchief Langstraat Heusden Altena gevestigd.

• Gisbertus Voetius, oorspronkelijk Gijsbert Voet (Heusden, 3 maart 1589 - Utrecht, 1 november 1676), theoloog, hoogleraar en predikant
• Jacob van Eyck (Heusden, ca. 1590 - Utrecht, 26 maart 1657), Nederlands musicus en componist.
• Harm Bouman (Heusden, 1 november 1917 - Breda, 24 december 2001), collaborateur
• Hendrik van der Geld (Elshout, 9 november 1838 - 's-Hertogenbosch, 8 november 1914), beeldhouwer
• Piet Libregts (Vlijmen, 16 februari 1930 – Heeswijk-Dinther, 25 augustus 2013), Nederlands ploegleider.
• Martin van Rooijen (Drunen, 31 juli 1942), voormalig Nederlands politicus.
• Lars Boom (Vlijmen, 30 december 1985), profwielrenner

Op 7 maart 2006 werden ook in Heusden gemeenteraadsverkiezingen gehouden. Gemeentebelangen verloor twee zetels. Er was ook verlies voor D66, dat tijdens de voorgaande verkiezingen met PvdA de lijst Keerpunt Heusden vormde. D66 keerde deze periode niet terug, Heusdens Initiatief evenmin. Deze partij besloot al ruim voor de verkiezingen niet meer mee te doen. De winst ging naar Heusden één (1 zetel), GroenLinks (1 zetel) en PvdA (2 zetels). Bij de verkiezingen in 2010 deed DDE 2002 niet meer mee. Heusden één kwam met 7 zetels als grootste uit de bus. Samen met Gemeentebelangen, D.M.P. Heusden en de PvdA vormden zij de coalitie. Op 16 maart 2011 stapte Van der Lee uit de fractie Heusden één om als eenmansfractie verder te gaan. In 2012 stapten twee raadsleden van Heusden één over naar de fractie Van der Lee, die sinds augustus 2012 Heusden Transparant heet. In januari 2013 stapte ook een raadslid van de VVD over naar Heusden Transparant. Tijdens de gemeenteraadsverkiezingen van 2018 werd de lokale partij DMP Heusden met 7 van de in totaal 27 zetels[1] de grootste partij. DMP Heusden heeft het jongste gemeenteraadslid van Nederland in zijn fractieː Noah Brok (*31 maart 2001) is tweede dagen na zijn achttiende verjaardag - 18 is de minimumleeftijd voor raadslidmaatschap - geïnstalleerd als gemeenteraadslid. Jan Hamming was van maart 2012 tot september 2017 burgemeester. Sinds 12 november 2018 is Willemijn van Hees burgemeester.

Het stadje Heusden is een kleine vesting aan de Maas. Het heeft verdedigingswerken die lijken op die van Willemstad. De vestinggracht ten zuiden de stad heet het Oude Maasje; na uitbreiding van de vesting is dit beperkt tot de buitenste rand van de gracht. Het stadje heeft twee jachthavens, gelegen voor de stad, en bij de wiel, grofweg ten oosten en westen van de stad. Daarnaast trekken de Loonse en Drunense Duinen, (en eerder het Land van Ooit) veel toeristen. Tot 1987 was ook het Autotron in Drunen gevestigd.

De gemeente kent hotels in Heusden, Drunen en Vlijmen. Daarnaast huisvesten een aantal boerenbedrijven mini-campings in de buitengebieden.

De gemeente kent verschillende industrieterreinen waarvan het Groenewoud in Drunen het grootste is. In Heusden zijn twee industrieterreinen: Bakkersdam, ten noordoosten van de vesting, waar een scheepswerf gevestigd is, en industrieterrein "Heesbeen" tussen Heesbeen en de vestingstad. Hier was tot 2008 conservenfabriek Jonker Fris gevestigd. In Vlijmen bevindt zich een grote vestiging van Koninklijke Sanders. Hier worden zeep, parfums e.d. gemaakt voor o.a. Kruidvat. Koninklijke Sanders zorgt voor veel werkgelegenheid in Vlijmen. Een betrekkelijk nieuw industrieterrein is genaamd Het Hoog en gelegen ten noorden van Nieuwkuijk en de A59. Het industrieterrein dat in het kader van het streekplan Waalboss een regionaal karakter heeft gekregen zal in de toekomst uitgroeien tot een grootte van 40 hectare.

De Langstraat werd vroeger gekenmerkt door een leer- en schoenenindustrie. Her en der zijn daar nog tekenen van te herkennen.

Sinds lange tijd hadden Vlijmen en Idstein een vriendschapsband. Na het samenvoegen van de drie gemeenten is dit overgegaan in een stedenband tussen Heusden en Idstein. De officiële vriendschapsband met Idstein is in mei 2012 in goed onderling overleg beëindigd.

Daarnaast is de gemeente Heusden in december 2003 een samenwerkingsverband gestart met de stad Otjiwarongo uit het Afrikaanse Namibië.

Drunen:

• Broeders van de Onbevlekte Ontvangenis en de H. Franciscus. 1852-1940.
• Broeders Penitenten van de H. Vader Franciscus. 1940-1952.
• Zusters der H. Maagd, genaamd het Gezelschap van Jezus-Maria-Jozef. 1849-??.

Elshout:

• Cisterciënserklooster Mariëndonk. 1439-1577.
• Broeders van de H. Norbertus. 1858-1948,
• Broeders van O.L.Vrouw van Lourdes. 1948-1950.
• Liefdezusters van de H. Carolus Borremaeus. 1920-ca. 1970.

Haarsteeg:

• Zusters Franciscanessen v.d. Onbevlekte Ontvangenis der H. Moeder Gods. 1908-??.

Heesbeen:

• Cisterciënserinnenklooster Nieuw Mariëndaal. 1338-1384

Herpt:

• Regulieren. 1132-1134.
• Praemonstratenserklooster. 1134-1579.

Heusden:

• Tertiarissen van het Utrechtse Kapittel. 1482-1579.
• Cisterciënserklooster Mariënkroon. 1384-1579.
• Begijnhof. voor 1390-1579.
• Zusters van Liefde van O.L.Vrouw, Moeder van Barmhartigheid. 1858-??.

Nieuwkuijk:

Cisterciënserklooster Mariënkroon

• Cisterciënserklooster Mariënkroon. 1904-2016.
• Zusters Franciscanessen v.d. Onbevlekte Ontvangenis der H. Moeder Gods. 1911-??.

Vlijmen:

• Fraters van O.L.Vrouw, Moeder van Barmhartigheid. 1905-??.
• Zusters der H.Maagd Maria, genaamd het Gezelschap van Jezus-Maria-Jozef. 1849-??.

• Land van Heusden

	Plaatsen in de gemeente Heusden
Dorpen en gehuchten: Doeveren · Drunen · Elshout · Giersbergen · Haarsteeg · Hedikhuizen · Heesbeen · Herpt · Heusden · Nieuwkuijk · Oudheusden · Vlijmen Buurtschappen: De Hoeven · Fellenoord · Kuiksche Heide · Luttelherpt · Voordijk · Wolfshoek Noord-Brabant: Steden en dorpen      Nederland: Provincies · Gemeenten

	Gemeenten in de provincie Noord-Brabant
Alphen-Chaam · Altena · Asten · Baarle-Nassau · Bergeijk · Bergen op Zoom · Bernheze · Best · Bladel · Boekel · Boxmeer · Boxtel · Breda · Cranendonck · Cuijk · Deurne · Dongen · Drimmelen · Eersel · Eindhoven · Etten-Leur · Geertruidenberg · Geldrop-Mierlo · Gemert-Bakel · Gilze en Rijen · Goirle · Grave · Haaren · Halderberge · Heeze-Leende · Helmond · 's-Hertogenbosch · Heusden · Hilvarenbeek · Laarbeek · Landerd · Loon op Zand · Meierijstad · Mill en Sint Hubert · Moerdijk · Nuenen, Gerwen en Nederwetten · Oirschot · Oisterwijk · Oosterhout · Oss · Reusel-De Mierden · Roosendaal · Rucphen· Sint Anthonis · Sint-Michielsgestel · Someren · Son en Breugel · Steenbergen · Tilburg · Uden · Valkenswaard · Veldhoven · Vught · Waalre · Waalwijk · Woensdrecht · Zundert Nederland: Provincies · Gemeenten