Hanenhof

De Hanenhof was een hoeve in Oud-Geleen en lag op het kruispunt van de Beekstraat en de spoorlijn, nabij Station Geleen Oost.

Tranchotkaart van Geleen uit 1802. De rode vierkant rechts geeft de locatie van Abshoven aan. Links hiervan Huize De Koekamp, waar links naast de Hanenhof zou hebben gelegen.

De huidige Jodenstraat, Marcellienstraat en Eindstraat waren de verbindingswegen die vroeger naar deze hof hebben geleid.

Geschiedenis

Op de locatie waar de Hanenhof stond, was in de Romeinse tijd hoogstwaarschijnlijk een Romeinse villa gevestigd. In de Frankische tijd vestigde zich een herenboer op het door de Romeinen verlaten domein. Het grondgebied waarop de Hanenhof lag kende echter geen aaneengesloten bewoning.

Bewoning

Vanaf de 12e eeuw zijn de bewoners van de hoeve bekend:

PeriodeEigenaarOpmerking
1148Ridder Wilhelmus van GeleenWillelmus nobilis vir de Glene wordt vermeld in een oorkonde uit 1148, opgesteld na 1175, die zich in Abdij Rolduc bevindt.
1252Ridder Reinhard of Reinald
22 april 1291Dirk HaneDirk Hane verkoopt een half bunder leengoed bij Opgeleen aan de abt van de Abdij van Godsdal. Aan deze abt behoorde onder andere Klooster Abshoven toe. Op 24 december 1287 had de abt de nabijgelegen banmolen van Munstergeleen met ongeveer 2,5 bunder beemd en akkerland van de Heer van Born gekocht.
1326Michel de Hane
omstreeks 1381Godart of Godfried van VlodropGodart van Vlodrop was voogd van Roermond en heer van Heerlijkheid Leut.
14e / 15e eeuwWillem van VlodropWillem volgde zijn vader op als Heer van Leut. Zijn broer Godart II werd in 1409 voogd van Roermond. Willem stierf in 1411
1411Godart van VlodropDe toen minderjarige Godart volgde zijn vader op als Heer van Leut en verhief de Hanenhof op 15 juni 1455 te Valkenburg. Godart overleed in 1475.
1537Balthasar van VlodropBalthasar, de kleinzoon van Godart, verheft de Hanenhof te Valkenburg. Hij stierf in 1546.
2 april 1546Willem I van VlodropWillem, broer van Balthasar, verheft de Hanenhof te Valkenburg.
1562Willem II van VlodropZoon verheft de Hanenhof te Valkenburg.
1603Adriaan Balthasar van VlodropVerheft de Hanenhof te Valkenburg.
1613Jan Willem van VlodropVerheft de Hanenhof te Valkenburg.
1615Otto Hendrik van VlodropVerheft de Hanenhof te Valkenburg.
1615Otto Hendrik van VlodropVerheft de Hanenhof te Valkenburg.
1627Johan van VirmundtJohan, Heer van de Heerlijkheid Schönau, verkrijgt de Hanenhof door huwelijk met Johanna-Maria van Vlodrop. Johan was ten tijde van de Dertigjarige Oorlog aanvoerder van een regiment. Toen hij de soldij van zijn soldaten niet kon betalen, verpandde hij de hoeve.
omstreeks 1630Pieter Bock van HaesdalVerkreeg de Hanenhof via verpanding.
5 maart 1633kinderen van Johan van VirmundtAdvocaat Alexander Snijders verheft de hoeve namens de onmondige kinderen van Johan van Virmundt.
1641Marten van Nierbeeck en consortenDe Hanenhof komt in Geleense handen.
1653Jan van den StockJan van den Stock, drossaard van het Graafschap Geleen werd eigenaar van het grootste deel van de hoeve.
1661Gonzales van den StockZoon van de drossaard verheft de Hanenhof te Valkenburg. Waarschijnlijk trad hij op als ophelder (vertegenwoordiger) van de gezamenlijke bezitters.
1693Willem PaesWillem Paes, burgemeester van Geleen, verheft de Hanenhof te Valkenburg. Waarschijnlijk trad hij op als ophelder van de gezamenlijke bezitters.
1725Johan de MackerVerhief de Hanenhof te Valkenburg. Waarschijnlijk trad hij op als ophelder van de gezamenlijke bezitters.
18e eeuwAfstammelingen Van den StockTot het einde van de 18e eeuw zijn de afstammelingen van drossaard Van den Stock eigenaren van gedeelten van de gewande van de Hanenhof.

De Hanenhof werd tot het einde van de 16e eeuw bewoond. Hierdoor kan worden geconcludeerd dat hierna de gebouwen zijn vervallen.

Halfers

Voor zover bekend hebben de adellijke eigenaren niet op de Hanenhof gewoond. De landerijen van de hoeve werden aan halfers verpacht. De leenman eigenaren werden met de tijd niet meer als Hane aangeduid, de naam bleef echter wel onder de halfers voortleven.
Zo wordt in 1474 Wilhelm Haenen, voogd des Jonkers Godfried van Vlodrop in de Geleense Haenenhof vermeld. Halfer Wilhelm werd naar de hoeve genoemd[1].

Grondgebied

Het grondgebied van de Hanenhof, de zogenoemde Hanenhofsgewande, werd in 1705[2] geschat op 109 bunder, ongeveer 100 hectaren, wat voor die tijd een aanzienlijk gebied was. De hoeve was voornamelijk omringd door akkerland dat zich van Munstergeleen tot de huidige begraafplaats van Oud-Geleen uitstrekte.
Vanuit de middeleeuwen zijn geen gegevens overgeleverd over de omvang van het grondgebied. Door lage veranderingsdynamiek en het belang van de rechten die aan dit soort goederen waren verbonden, bleven dergelijke landbouwcomplexen vaak eeuwenlang ongewijzigd in stand[3].

Op dit grondgebied werd in de eerste helft van de 9e eeuw een kerk en pastorie gesticht.

Trivia
  • De tegenwoordig in het stadscentrum van Geleen gelegen Hanenhof, waarvan de stichting per 24 januari 1953 is opgericht, dankt zijn naam aan deze hoeve en is onder andere een zalencentrum. Ook zijn de Biblionova, Artamuse en Streekomroep START in de Hanenhof onder gebracht[4].
  • Sommige geschiedschrijvers halen aan dat de Hanenhof in bezit was van Ridder Vos. Hiervan is echter geen concreet bewijs gevonden.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.