Bokkenorchis
De bokkenorchis (Himantoglossum hircinum) is een Europese orchidee van het geslacht Himantoglossum. De plant wordt in België en Nederland wettelijk (Wet Natuurbescherming art. 3.10) beschermd en staat op de Nederlandse Rode lijst van planten als zeer zeldzaam en stabiel of iets toegenomen.
| Bokkenorchis | ||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||||
| Bokkenorchis | ||||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
| Soort | ||||||||||||||||||||
| Himantoglossum hircinum (L.) Spreng. (1826) | ||||||||||||||||||||
 | ||||||||||||||||||||
| Bokkenorchis | ||||||||||||||||||||
Afbeeldingen op  | ||||||||||||||||||||
Bokkenorchis op  | ||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||
Naamgeving en etymologie
- Synoniemen: Satyrium hircinum L. (1753), Aceras hircinum (L.) Lindl. (1835), Orchis hircina (L.) Crantz (1769), Loroglossum hircinum (L.) L.C.M.Richard (1817)
- Nederlands: Bokkenorchis
- Frans: Orchis bouc, Satyre fétide, Bouquin, Orchis à odeur de bouc, Cornes de bouc
- Duits: Bocks-Riemenzunge
- Engels: Lizard Orchid
De botanische naam Himantoglossum is een samenstelling van Oudgrieks ἱμάς (himas) = riem en γλώσσα (glōssa) = tong en slaat op de lange, tongvormige lip van onder meer de bokkenorchis. De soortaanduiding hircinum is afgeleid van het Latijnse hircus dat geitenbok betekent.
Kenmerken
De plant wordt 30-80 cm hoog en heeft een grote lang-ovale knol. Het 7-15 cm lange en 3- 5 cm brede blad komt al in de herfst tevoorschijn wat terug te voeren is naar het oorspronkelijke verspreidingsgebied in warmere gebieden. Het blad is desalniettemin weinig vorstgevoelig. Bij strenge vorst kan wel necrose optreden. De plant bloeit van mei tot juli.
De bloemen hebben een bokkengeur (geitebok).
Habitat
De bokkenorchis komt voor in de duinen tussen lage struiken op matig droge, kalkrijke grond en op de hellingen van dijken. In Duitsland en in de Ardennen komt de plant voor in arme of droge graslanden, hoogstamboomgaarden en op steile hellingen met uitzondering van de noordhelling. Ook tussen dicht maar laag struikgewas met mosondergroei.
Verspreiding
De plant komt voor van het Middellandse Zeegebied tot Midden-Europa. Sinds 1990 breidt de Bokkenorchis zich in Duitsland naar het Noorden uit, waarschijnlijk door het warmer worden van de aarde. De grootste populatie in de Benelux bevindt zich in de buurt van De Haan.
Externe links
- Bokkenorchis (Himantoglossum hircinum) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de Heukels23, dit is de voorlaatste uitgave)
- J. Claessens, J. Kleynen: European orchids - Andrena sp. bestuiver van Himantoglossum hircinum
 |
Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Ecologisch tuinieren - Bokkenorchis. |
| Soorten van het geslacht Himantoglossum |  |
|---|---|
|
H. adriaticum ·
H. affine ·
H. caprinum ·
H. comperianum ·
H. formosum ·
H. hircinum (Bokkenorchis) ·
H. metlesicsianum ·
H. montis-tauri ·
H. robertianum (Reuzenorchis)
|