Cryptogeld

Cryptogeld is waarde in de vorm van een bedrag in een cryptovaluta, of – met een Engels woord – cryptocurrency. Dit laatste is een soort digitale munteenheid, die vaak gebruikt wordt als alternatief geldsysteem voor de reguliere geldsoorten. 's Werelds bekendste cryptovaluta is de bitcoin. In hoeverre cryptogeld werkelijk geld is, is omstreden. In Nederland heeft bijvoorbeeld de bitcoin de juridische status van ruilmiddel, maar niet die van geld.[1]

De Autoriteit Financiële Markten waarschuwt voor de risico's van investeren in virtuele valuta.[2]

De marktkapitalisatie van cryptocurrency is geraamd op 100 tot 200 miljard dollar in 2018.[3]

Achtergrond

Cryptogeld wordt geregistreerd in een blockchain. Soms is er een aparte blockchain voor één cryptovaluta, in andere gevallen registreert één blockchain meerdere valuta en/of ook andere data. Een bedrag van een bepaald aantal maal de munteenheid is een output van een transactie die gebruikt is of kan worden als input van een latere transactie. De gegevens per transactie zijn de publieke sleutel van de nieuwe eigenaar, een hash van de combinatie van de gegevens van de vorige transactie en deze publieke sleutel, en de digitale handtekening van de vorige eigenaar. De nieuwe eigenaar kan vaak zelf niet gemakkelijk controleren of een van de vorige eigenaren het bedrag niet meermalen heeft uitgegeven. Dat doet een netwerk van knooppunten die elk een overzicht hebben van alle (recente) transacties.[4] Het kan daardoor even duren voordat de nieuwe eigenaar hier voldoende zekerheid over heeft. Dat duurt in ieder geval tot de transactie in een blok is verwerkt; dit kan, afhankelijk van de cryptovaluta, lang duren als de betaler een lage fee betaalt in verhouding tot het aantal bytes (onafhankelijk van het bedrag van de betaling zelf). Vervolgens wordt naarmate nieuwe blokken op het blok met de transactie voortbouwen het door het netwerk terugdraaien van de transactie snel steeds onwaarschijnlijker.

Vaak wordt een proof-of-work-schema gebruikt voor een systeem van consensus op basis van rekenkracht dat bescherming moet bieden tegen manipulatie en vervalsing. Er worden vaak meerdere transacties verwerkt in ieder blok (bij bitcoin bijvoorbeeld per blok alle transacties in een tijdsinterval van ongeveer 10 minuten, dat zijn er ongeveer 3000 in december 2017[5][6]). Zodra een blok gevonden is wordt het openbaar gemaakt. De andere nodes controleren het, en de nodes gaan op basis hiervan en van de inmiddels nieuw uitgevoerde transacties beginnen met het zoeken naar weer een nieuw blok.

Vaak wordt met elk nieuw blok een bedrag in de cryptovaluta in omloop gebracht door dit automatisch toe te kennen aan de vinder van het blok. Dit wordt wel het "delven" van nieuwe geldwaarde genoemd. Het zoeken van een geldig blok wordt mining genoemd. De waarde van cryptogeld wordt bepaald door vraag en aanbod, waarbij ook de kosten meespelen van het vinden van een nieuw blok, dat bij proof of work veel rekenkracht en elektriciteit vergt.

In de software is vastgelegd welk bedrag de beloning is (soms wordt dit volgens een van tevoren bepaald schema steeds na een aantal blokken minder, en uiteindelijk nul). De moeilijkheidsgraad van de proof of work kan ook zo geregeld worden dat de blokfrequentie rond het gewenste niveau blijft. Dit is vergelijkbaar met de winning van edelmetalen, waarvan de schaarste en moeite die het kost ze te delven de waarde medebepaalt. Verder wordt de waarde bepaald door het totale reeds 'gedolven' bedrag en door de gebruikers die ermee gaan handelen.[7][8]

Cryptogeld is doorgaans gebaseerd op peer-to-peerverbindingen en gedecentraliseerd (zonder centrale server). Alle varianten van cryptogeld zijn gebaseerd op het eerste concept: de bitcoin.[7][8][9][10][11][12] Cryptogeld is doorgaans ontworpen om te functioneren als een betaalsysteem zonder inflatie doordat er in totaal maar een beperkt bedrag in omloop wordt gebracht.[13][14] Er zijn echter een paar soorten cryptogeld zoals Peercoin (PPCoin of PPC), die wel een kleine hoeveelheid inflatie kennen.

Cryptogeld is ook zo ontworpen dat verzekerd is dat tegoeden nooit door de autoriteiten bevroren kunnen worden.[13][15] Bestaande cryptogeldsystemen zijn allemaal pseudo-anoniem. Het is mogelijk geldstromen niet gemakkelijk traceerbaar te maken. Overmaken van geld gaat niet op naam maar gebeurt op basis van cryptogeldadressen. Iemand kan voor ieder te ontvangen bedrag een nieuw cryptogeldadres genereren. Er zijn wel suggesties gedaan om – bijvoorbeeld in Zerocoin – tot algehele anonimiteit te komen.[16][17][18][19]

Geschiedenis

Vroege pogingen om versleuteling (cryptografie) met elektronische valuta te combineren stammen van David Chaum, die DigiCash en ecash bedacht om elektronische geldtransacties versleuteld te kunnen verzenden.[20] De eerste echte cryptomunt was Bitcoin dat in 2009 door een softwaremaker met pseudoniem Satoshi Nakamoto werd ontworpen.[21] Dit systeem gebruikt de hashmethode SHA-256 als het proof-of-work-schema.[22]

Later werd in andere cryptogeldsoorten gestreefd naar het decentraliseren, waardoor censuur op de munt bemoeilijkt zou worden, en de anonimiteit vergroot. Zo ontstonden Namecoin (een poging om met gedecentraliseerde DNS te werken), Litecoin (die scrypt als proof-of-work gebruikt en snellere transactiebevestigingen kan versturen) en PPCoin (die een hybride proof-of-work/proof-of-stake met reservecodeblokken gebruikt, en een inflatie van ongeveer 1% kent).[7] Veel vergelijkbare andere cryptogeldsoorten ontstonden daarna in rap tempo. Ze hadden echter niet allemaal succes omdat veel soorten maar weinig vernieuwing hadden, en de markten al volliepen met de al bestaande cryptogeldsoorten.

Gedurende de eerste jaren dat cryptogeld bestond kreeg het geleidelijk meer aandacht in de media en van het publiek,[23] maar vanaf 2011 groeide de belangstelling snel, zeker toen de koers van de bitcoin in korte tijd snel in waarde steeg in april van 2013.

Wallets

Een voorbeeld van een printbare papieren bitcoin 'wallet' die bestaat uit één bitcoin adres om te ontvangen en de bijbehorende 'private key' om te spenderen

Bij het bewaren van cryptocurrencies komt er een wallet te pas. Een wallet kiezen is een erg belangrijke taak, aangezien deze veilig moet zijn en hackers geen mogelijkheid geven om bij de munten te komen.

Bij gebruik van een webwallet worden de private sleutels beheerd door een vertrouwde derde partij. Sommige webgebaseerde portemonnee-providers gebruiken twee factoren (zoals Google Authenticator ) voor extra beveiliging. In dat geval is een keylogger niet genoeg voor een hacker om de inloggegevens te stelen en toegang te krijgen tot de portefeuille. Cryptocurrency-uitwisselingen koppelen de portemonnee van de gebruiker aan hun centraal beheerde portefeuille (s). Bijvoorbeeld: bij het verhandelen van bitcoins tussen gebruikers op de Kraken-uitwisseling, worden de transacties geschreven in hun privé-grootboek (off-chain-transactie). Alleen wanneer een gebruiker zijn cryptocurrency in de exchange wil invoeren of wanneer hij zijn cryptocurrency uit de exchange wil halen, wordt de transactie op de openbare bitcoin blockchain (on-chain-transactie) geschreven. Om een transactie te initiëren of te verifiëren, maakt de cryptocurrency-portefeuille verbinding met een client of knooppunt op het netwerk om het verzoek te verwerken. Een veiligere manier voor het bewaren van de munten is door gebruik te maken van een hardware wallet[24]. Deze kan thuis worden bewaard, en er komt geen derde partij bij kijken. Met die wallet wordt er een private key gegenereerd waar alleen de gebruiker bij kan. Deze moet goed bewaard worden: als de hardware wallet kwijt is geraakt zijn de munten voor altijd verdwenen.

In het geval van bitcoin zijn er verschillende soorten clients zoals: volledige clients, headers-only clients, thin clients en mining-clients. Sommigen van hen kunnen transacties verwerken en sommige hebben ook hun eigen portemonnee-functionaliteit. Volledige clients verifiëren transacties rechtstreeks op een lokale kopie van de blockchain, of een subset van de blockchain. Lichtgewicht klanten raadplegen volledige klanten.

Privacy

Bij veel cryptovaluta, waaronder bitcoin, geldt dat van elk adres alle in- en uitgaande transacties in termen van de adressen van resp. betaler en ontvanger(s) openbaar zijn, met datum. De privacy wordt vergroot door zoveel mogelijk steeds nieuwe bitcoinadressen te gebruiken.

Er zijn mixing services die de privacy vergroten.

Er is meer privacy bij het CryptoNote protocol, dat door Monero wordt gebruikt, en een soort mixing service ingebouwd heeft.

"Privacy" ten opzichte van de overheid heeft als keerzijde dat deze de opsporing van belastingontduiking en andere illegale praktijken kan bemoeilijken. Cryptogeld wordt aangemerkt als witwasrisico.[25]

Proof-of-workschema's

De meest gebruikte proof-of-workmethoden (PoW) zijn SHA-256 (dat door bitcoin werd gebruikt) en scrypt (dat in de munteenheden van Litecoin is geïmplementeerd).[7] Sommige cryptogeldsoorten, zoals PPCoin, gebruiken een gecombineerde proof-of-work-proof-of-stake-methode (PoS).[7][26]

Er zijn speciale ASICs voor bitcoinmining[27]. Voor sommige andere cryptovaluta is de proof of work speciaal zodanig ontworpen dat met een gewone computer ook naar evenredigheid kan worden verdiend met mining, zodat het minen een breder draagvlak heeft, en grote miningbedrijven niet te veel macht krijgen.

Pre-mining

Bij introductie van een nieuwe cryptovaluta kan er vóór het publiek beschikbaar stellen van de software een fase zijn waarin de initiatiefnemers zelf blokken aanmaken en daarmee de bijbehorende beloning in de cryptovaluta voor zichzelf genereren of als organisatie aan het publiek verkopen, als vergoeding voor hun initiatief en ontwikkel- en andere opstartkosten. Dit wordt pre-mining genoemd. De moeilijkheidsgraad kan daarbij laag worden ingesteld omdat proof of work dan als beveiliging onnodig is.

ICO

Een initial coin offering (ICO) is een vorm crowdfunding, waarbij een bedrijf of organisatie (al of niet met cryptogeld als hoofdactiviteit) het publiek tegen betaling digitale tokens (een vorm van cryptogeld) verstrekt. Bij een meerderheid van de ICO's wordt gebruik gemaakt van de blockchain van Ethereum, onder meer wegens Ethereums smart contract feature (ERC20 tokenstandaard). In veel andere gevallen wordt een eigen blockchain gebruikt. Verder is er nog het Waves platform, dat niet alleen zijn eigen cryptovaluta heeft, maar ook ontworpen is om organisaties bij te staan bij hun eigen ICO.[28]

ICO Headstart is een bedrijf dat na zelf een ICO te hebben gehouden, andere ICO's gaat beoordelen en positief beoordeelde ICO's gaat begeleiden. In de pre-ICO-fase is ETH 6519 opgehaald tegen 250.000.000 eenheden van de token MOAT.[29]

De Autoriteit Financiële Markten waarschuwt voor de risico's bij ICO's.[30]

Gebruik bij kansspelen

Bij online kansspelen maakt het gebruik van een cryptovaluta bepaalde speciale features mogelijk.

Regulering en fiscale aspecten

In Nederland moet de waarde van cryptogeld worden aangegeven in box 3.[31] Gezien de vaak grote fluctuaties van de waarde is de peildatum van 1 januari extra relevant.[32]

Afhankelijk van de jurisdictie maakt het soms verschil of cryptovaluta worden aangemerkt als valuta (currency), zoals in Japan, of als andere bezittingen (asset), zoals in Nederland en Australië.[33]

Gebruik bij criminaliteit

Omwille van het anonieme karakter van cryptovaluta worden deze steeds meer gebruikt binnen criminele milieus om betalingen te faciliteren bij bijvoorbeeld drugs- of wapenhandel.

In maart 2019 bracht de eerste openbare veiling van door de Belgische gerechtelijke autoriteiten inbeslaggenomen cryptomunten in totaal 332.987 euro op. Deze cryptomunten werden in 2015 in beslag genomen in het kader van drugshandel.[34]

Het criminele milieu zou beter moeten weten, alle transacties staan publiek op de blokchain & laten een eeuwig spoor achter, dat is ook de reden dat er hoe langer hoe meer figuren met slechte bedoelingen terecht tegen de lamp lopen, de opzet van cryptovaluta heeft totaal niets te maken met illegale praktijken, wel streven ze naar meer financiële onafhankelijkheid van het individu zodat haar/zijn vermogen zonder tussenkomst van derden zelf beheerd kan worden.

Lijst van cryptovaluta

Dit is een lijst cryptovaluta. De waarde, en daarmee ook de totale geldvoorraad van de verschillende cryptovaluta, kan sterk fluctueren.

MunteenheidCodeAlgoritmeJaarOprichterWaarde geldvoorraad
(in USD op 11 januari 2018)[35]
Opmerking
BitcoinBTCSHA-2562009Satoshi Nakamoto$240 miljardGedecentraliseerde munteenheid, SHA-256 proof-of-work
EtherETHEthash2015Vitalik Buterin$92 miljardPre Ice Age: Ethash PoW; Post Ice Age: Casper PoS. Ethereum is turingvolledig. Ether is het 'gas' van de Ethereum-blockchain.
XRP[36]XRP$61 miljardEr is een vaste geldhoeveelheid van XRP 100 miljard, waarvan het meeste onder controle staat van het bedrijf Ripple Labs[37] Transacties worden gecontroleerd door validators, waaronder 5 core validators.
Bitcoin CashBCH of BCCSHA-2562017$34 miljardGedecentraliseerde munteenheid, SHA-256 proof-of-work. Op 1 augustus 2017 afgesplitst van Bitcoin (hard fork). In omloop zijn ongeveer hetzelfde aantal munten als van Bitcoin. In november 2018 gesplitst in Bitcoin ABC (Adjustable Blocksize Cap) en Bitcoin SV (Satoshi's Vision).
LitecoinLTCScrypt2011Charles Lee$10 miljardScrypt proof-of-work[38].
MoneroXMRCryptonote2014Wladimir J. van der Laan$5 miljardGedecentraliseerde munteenheid, transactielogboek ook versleuteld i.p.v. openbaar zoals bij ander cryptogeld, Cryptonote proof-of-work
Bitcoin GoldBTGEquihash2017$3 miljardControversieel.[39]

Gedecentraliseerde munteenheid, Equihash proof-of-work. Op 24 oktober 2017 afgesplitst van Bitcoin (hard fork). In omloop zijn ongeveer hetzelfde aantal munten als van Bitcoin

Verge XVG Scrypt, X17, groestl, blake2s, lyra2rev2 2014 / 2016 Sunerok $1.75 miljard Gedecentraliseerde munteenheid, op privacy gericht d.m.v. tor netwerk
Digibyte DGB SHA256, Scrypt, Qubit, Groestl, Skein 2014 Jared Tate $1.2 miljard Gedecentraliseerde munteenheid. 560 Transacties Per Seconde. (2000tps in 2020, 280000tps in 2035)
DogecoinDOGEScrypt2013Billy Markus$1,1 miljardScrypt proof-of-work
Syscoin [40]SYSSHA-2562014Jag Sidhu, Dan Wasyluk, Sebastien DiMichele, Brad Hammerstron, Sebastien Schepis$0,4 miljardGedecentraliseerde munteenheid en met eerste blockchain market platform (begin je eigen blockchain winkel, blockchain based vervanger voor diensten als eBay / Amazon / AliExpress / AlphaBay), SHA-256 proof-of-work and PoS combination with ZDAG [41] (voor het enorm snel verzenden van assets, eigen tokens / coins / stablecoins, heel snel via een gui eigen tokens maken met de Spark wallet software, en dan de Whitelabel Fusion wallet aanpassen naar je eigen token, zeer geschikt voor STO's (tokens als aandelen in een bedrijf), Stablecoins, etc).[42]
Bitcoin DiamondBCD2017Gedecentraliseerde munteenheid, proof-of-work. Op 24 november 2017 afgesplitst van Bitcoin (hard fork). In omloop zijn ongeveer hetzelfde aantal munten als van Bitcoin
Cardano ADA Ouroboros proof of stake 2018 Charles Haskinson & Jeremy Wood $19 miljard Medeoprichter Ethereum. Naast 'smart contracts' ook schaalbaarheid, onderhoudbaarheid en interoperabiliteit. Ontwikkelingen wetenschappelijk bestudeerd en beoordeeld door vakgenoten.
FairCoin FAIR Proof-of-Cooperation (PoC) 2014 Gedecentraliseerde milieuvriendelijke munteenheid voor een eerlijke economie.[43]

Kritiek

  • Onder meer bitcoinontwikkelaar Gavin Andresen heeft zorgen geuit over het hoge scamgehalte van sommige cryptogeldsoorten.[44] Er bestaan ook scams waarin (mining)software te koop wordt aangeboden die uiteindelijk niet blijkt te werken.
  • Er bestaat zorg dat kleinere cryptomuntsoorten pump-and-dump-fraudes zijn (dat wil zeggen: snel opzetten, mensen laten instappen, geld laten verdienen, en dan de stekker eruit trekken).
  • Omdat cryptogeld niet natrekbaar is, is het witwassen van geld een gevoelig punt. Het cryptogeld is maar beperkt bruikbaar voor kleine consumpties; bij grote aankopen moet de oorsprong van het geld aangetoond worden (beperkt witwassen). De omgang met het vermogen is vergelijkbaar met de omgang bij het bezit van goudstaven of diamanten.
  • Veel kleinere cryptogeldsoorten hebben te weinig gebruikers en worden alleen verhandeld tegen andere cryptogeldsoorten en niet tegen gewoon geld.
  • In een goed functionerende economie gaat de geldgroei gelijk op met de economie. Als gevolg daarvan blijven de prijzen min of meer stabiel. Wanneer de waarde van geld verandert (zowel inflatie als deflatie) heeft dit een verlammend effect op de economie. De groei van cryptogeld staat los van economische ontwikkelingen. De waarde van cryptogeld wordt bepaald door de vrije markt en kan door speculaties enorm fluctueren.[45] Cryptogeld is daardoor te vergelijken met de tulpenmanie uit de 17e eeuw.
  • Er is geen centrale overheid of instantie die kan ingrijpen wanneer dergelijke fluctuaties voorkomen, of die maatregelen kan nemen tegen witwaspraktijken of financiering van terrorisme.
  • Warren Buffett vergeleek op zijn jaarlijkse bijeenkomst in 2018 het cryptogeld met postzegels. Je wacht totdat iemand het van je wil kopen. Charlie Munger vond dat zijn vriend nog te enthousiast was. Het is dementie.[46] Intussen heeft Buffet zijn mening herzien door zich in te kopen bij de firma Ripple die het gebruik van XRP (de munt) wereldwijd promoot, dit gebeurde door rechtstreekse injectie (minimum inbreng 1 000 000 USD) want de aandelen zijn pas binnen 12 maanden via een IPO voor publiek beschikbaar (we schrijven 01/2020).

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.