Alpenden
De alpenden of arve (Pinus cembra) is een boomsoort uit de dennenfamilie (Pinaceae). Hij groeit in de Alpen en de Karpaten tot vlak onder de boomgrens, soms tot bijna 3000 m. In andere delen van Europa wordt de alpenden aangeplant als sierboom of voor de bosbouw. Eveneens is hij te vinden in de uitgestrekte naaldwouden van Centraal-Azië. De boom wordt ongeveer 25 m hoog. De wetenschappelijke benaming verwijst naar de inheemse Italiaanse naam van de boom.
| Alpenden | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Soort | ||||||||||||||
| Pinus cembra L. (1753) | ||||||||||||||
 | ||||||||||||||
| Kegel van alpenden | ||||||||||||||
Afbeeldingen Alpenden op  | ||||||||||||||
Alpenden op  | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
Botanische beschrijving
De kroon is zuilvormig en heeft vanaf de grond stevige horizontale takken. De uiteinden zijn iets naar boven gebogen. De boomschors is donkergrijs of oranjebruin. Als de boom ouder wordt, krijgt de schors schubben en ondiepe groeven en wordt de kroon wat breder en ronder. De takken zijn groenachtig bruin en zijn dichtbezet met oranjebruine donshaartjes.
De alpenden heeft naalden van 7-9 cm lang die in bosjes van vijf stuks staan, wat hem onderscheidt van andere naaldgewassen. De naalden zijn glimmend donkergroen van buiten en blauwgroen/wit van binnen.
De kegels zijn eivormig en 8 x 6 cm groot. De kleur varieert van purperkleurig tot glanzend roodbruin. De in doorsnede driehoekige kegel heeft eetbare vleugelloze zaden. Als de kegel rijp is, valt deze af, rot weg en dan komen de zaden vrij.
Toepassingen
De alpenden heeft bleek, harsachtig hout met een rode kern dat eenvoudig te bewerken is. Het wordt gebruikt voor meubels, koekoeksklokken, houtsnijwerk en speelgoed.
De etherische olie die uit het hout van de alpenden wordt gewonnen, wordt gebruikt tegen motten. Ook kasten die van dit hout zijn gemaakt zijn hierdoor mottenwerend. De olie bevat het enzym pinosylvin, dat een antibacteriële en schimmelwerende werking heeft. In een vochtige omgeving is hoge bacterieremmende werking van alpendenhout geconstateerd, wat schimmelgroei verhindert.[1]
Bronnen, noten en/of referenties
|
|
Wikispecies heeft een pagina over Pinus cembra. |
 |
Wikibooks heeft meer over dit onderwerp: Ecologisch tuinieren - Alpenden. |
|
Zie de categorie Pinus cembra van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
| Soorten van het geslacht Pinus (Den) |
|---|
|
... · P. albicaulis (Asgrijze den) · P. aristata (Stoppelden) · P. balfouriana (Vossenstaartden) · P. brutia (Turkse den) · P. canariensis (Canarische den) · P. cembra (Alpenden) · P. contorta (Draaiden) · P. densiflora (Japanse rode den) · P. halepensis (Aleppoden) · P. heldreichii (Bosnische den) · Pinus hwangshanensis · P. jeffreyi (Jeffreyden) · P. koraiensis (Koreaanse den) · P. lambertiana (Suikerden) · P. longaeva (Langlevende den) · P. monophylla · P. monticola (Amerikaanse witte den) · P. mugo (Bergden) · P. muricata (Bishopden) · P. nigra (Zwarte den) · P. nigra subsp. laricio (Corsicaanse den) · P. nigra subsp. laricio 'Koekelare' (Koekelareden) · P. nigra subsp. nigra (Oostenrijkse den) · P. palustris (Moerasden) · P. parviflora (Japanse witte den) · P. peuce (Macedonische den) · P. pinaster (Zeeden) · P. pinea (Parasolden) · P. ponderosa (Ponderosaden) · P. pumila (Siberische dwergden) · P. radiata (Montereyden) · P. strobus (Weymouthden) · P. sibirica (Siberische den) · P. sylvestris (Grove den) · P. thunbergii (Japanse zwarte den) · P. wallichiana (Tranenden) · ... |