Air France-vlucht 447

Het vliegtuig was een Airbus A330-203 met het vliegtuigregistratienummer F-GZCP, aangedreven door twee General Electric CF6-80E1-motoren.[1][2][3]

Het toestel was in april 2005 afgeleverd door Airbus met serienummer 600 en had ongeveer 18.800 vlieguren gemaakt in ongeveer 2500 vluchten.[1][3] Op 16 augustus 2006 had het vliegtuig lichte schade opgelopen bij een botsing op de grond, toen een vleugel de staart van een Airbus A321 raakte.[4] Het toestel had op 16 april 2009 voor het laatst grootschalig onderhoud gehad.[4]

De bemanning bestond uit 12 personen, waarvan drie in de cockpit.[1][5] De gezagvoerder, Marc Dubois (58 jaar oud), had 11.000 vlieguren ervaring, waarvan 1.700 op een A330/A340. De twee copiloten, David Robert en Pierre-Cedric Bonin, waren respectievelijk 37 en 32 jaar oud.

Vlucht AF 447 vertrok zondagavond 31 mei 2009 om 19:03 lokale tijd (22:03 UTC) van Rio de Janeiro naar Parijs.[5]

Het vliegtuig verliet het gebied waar het met de radar kon worden gevolgd op 1 juni om 01:33 UTC. Op de vluchtroute boven de Atlantische Oceaan was er op dat moment zwaar weer, met omvangrijke onweersbuien. Om 02:14:28 UTC kwam het toestel in de Atlantische Oceaan terecht.[1] De laatste automatische berichtenuitwisseling tussen Air France en het vliegtuig vond plaats rond 02:15 UTC. De onderhoudscomputer van Air France ontving toen het bericht dat verschillende onderdelen foutmeldingen gaven of niet functioneerden.[6][7] Volgens de Franse minister François Fillon had het toestel geen noodoproep uitgezonden.[8] De Franse onderzoekscommissie maakte op 6 juni bekend dat de automatische piloot uitstond.[7]

De Braziliaanse luchtmacht startte al op 1 juni 2009 een zoekactie vanaf de Braziliaanse archipel Fernando de Noronha. In enkele dagen tijd werden in een groot gebied diverse wrakstukken en sporen van olie of brandstof op het wateroppervlakte aangetroffen, echter zonder dat men met zekerheid kon vaststellen of deze van de vermiste Airbus afkomstig waren.[9]

Frankrijk zond het bergingsvaartuig Pourquoi pas? met de diepzeeduikboot Nautile die de zeebodem afzocht; de Atlantische Oceaan heeft in het gebied een diepte tot zo'n vierduizend meter. Vooral het zoeken naar de twee zwarte dozen, de flightdatarecorder en de cockpitvoicerecorder, was van belang omdat daarmee wellicht de oorzaak van de ramp kon worden vastgesteld. Dergelijke recorders kunnen tot 30 dagen na een ongeval nog noodsignalen uitzenden.

Nelson Jobim, de Minister van Defensie van Brazilië, verklaarde op 6 juni dat er twee lichamen van mannen gevonden waren. Ook waren er brokstukken gevonden. Van nabestaanden werd DNA afgenomen, om de identificatie te vergemakkelijken.[10]

De Braziliaanse luchtmacht traceerde op 7 juni nog eens drie lichamen van inzittenden van het neergestorte toestel. Later trof een Frans marineschip nog een zesde slachtoffer aan. Op 8 juni maakte de Braziliaanse luchtmacht bekend dat in totaal 24 slachtoffers waren geborgen. Op foto's gemaakt tijdens de berging van wrakstukken is te zien dat het kielvlak van de Airbus wordt geborgen waarop duidelijk de kleuren van Air France zichtbaar zijn.[11] Op 9 juni waren de lichamen van 28 slachtoffers geborgen. Zestien daarvan werden er naar de eilandengroep Fernando de Noronha gebracht en later naar het vasteland. In de stad Recife werden gebitsgegevens en DNA vergeleken om tot identificatie te kunnen komen.[12] Op 27 juni werd het zoeken naar slachtoffers gestaakt. Er waren toen 51 lichamen geborgen, waarvan een deel was geïdentificeerd. De kans dat er nog meer lichamen en onderdelen van het vliegtuig zouden worden gevonden werd zeer gering geacht.[13] De zoektocht naar de zwarte dozen, die waarschijnlijk op enige duizenden meters diepte lagen, werd op 20 augustus eveneens gestaakt.[14]

Aanvankelijk meldde een woordvoerder van Air France dat de ramp was veroorzaakt doordat het toestel in een hevige storm terechtkwam en door de bliksem werd getroffen.[19] Voormalig Airbus-piloot John Wiley verwierp deze speculatie in een interview met CNN, omdat de meeste moderne passagiersvliegtuigen een dergelijke blikseminslag kunnen opvangen.[20]

Een week na de ramp werd verondersteld dat ijsvorming in de pitotbuis de oorzaak was van een onjuiste indicatie van de snelheidsmeters. In de pitotbuis zou – onder omstandigheden met zware regenval – een blokkade kunnen ontstaan van water en/of ijs.[21] Het Franse persbureau AFP wist de hand te leggen op een memo waaruit blijkt dat de Franse pilotenvakbond al in november 2008 had gewaarschuwd voor problemen. Vooral bij extreme weersomstandigheden waren er al diverse incidenten gerapporteerd met meters die onjuiste snelheden aangaven.[2]

Het toestel had 216 passagiers en 12 bemanningsleden aan boord, inclusief drie piloten.[1][5] Onder de passagiers bevonden zich 82 vrouwen en 126 mannen. Daarnaast waren er acht kinderen aan boord, waaronder één baby.

Op 1 juni 2009 werd de nationaliteit van alle passagiers door Air France vrijgegeven.[24] Aan boord was Pedro Luís van Orléans-Braganza, een 26-jarige nazaat van Dom Pedro II, de laatste keizer van Brazilië. Ook de 37-jarige Turkse harpiste Fatma Ceren Necipoğlu zat in het toestel.[25]

Op 3 juni 2009 werd in de Notre-Dame van Parijs een herdenkingsdienst voor de slachtoffers gehouden.

Op 25 juni 2009 werd bekend dat de lichamen van de piloot en een steward waren geïdentificeerd.[26]

Nationaliteit	Passagiers	Bemanning	Totaal
Frankrijk	61	11	72
Brazilië	58	1	59
Duitsland	26		26
China,  Italië	9 (elk)		18
Zwitserland	6		6
Verenigd Koninkrijk	5		5
Hongarije	4		4
Ierland,  Libanon,  Marokko,  Noorwegen,  Slowakije	3 (elk)		15
Polen,  Spanje,  Verenigde Staten	2 (elk)		6
Argentinië,  België,  Canada,  Denemarken,  Estland,  Filipijnen,  Gabon,  IJsland,  Kroatië,  Nederland,  Oostenrijk,  Roemenië,  Rusland,  Turkije,  Zuid-Afrika,  Zuid-Korea,  Zweden	1 (elk)		17
Totaal	216	12	228

Zie de categorie Air France Flight 447 van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.