iets

Nederlands
Uitspraak
  • Geluid:  iets    (hulp, bestand)
  • IPA: / its /
Woordafbreking
  • iets
Woordherkomst en -opbouw
  • In de betekenis van ‘onbepaald voornaamwoord’ voor het eerst aangetroffen in 1348 [1]
  • [2]

Onbepaald voornaamwoord

iets

  1. een zekere zaak
    • Hij heeft daarover wel iets gezegd, maar het is me ontschoten. 

Bijwoord
  1. een beetje, enigszins
    • Hij kwam iets dichterbij staan. 
    • We komen iets later. 
    • Het is op zich goed, maar iets te prijzig. 
Anagrammen
Afgeleide begrippen
Uitdrukkingen en gezegden
   
  • Aan iets een mouw weten te passen
een oplossing ergens voor weten
  • Bij de vleet (iets hebben)
erg veel (van iets hebben)
  • De brui aan iets geven
ergens mee ophouden
  • De draak met iets steken
ergens niets van geloven en grapjes over gaan maken
  • De draak steken met iets
  • De hand met iets lichten
minder streng zijn dan normaal
  • De hand op iets leggen
Ergens aan kunnen komen
  • De laatste hand aan iets leggen
iets afmaken/voltooien
  • De vruchten van iets plukken
het voordeel van iets hebben
  • Een balletje (over iets) opgooien
een onderwerp voorzichtig noemen, in de hoop dat anderen er dan ook over gaan praten
  • Een draai aan iets geven
een hele eigen versie van wat er gebeurd is vertellen
  • Een zwak voor iets of iemand hebben
iets/iemand leuk of aardig vinden
  • Een zware dobber aan iets hebben
  • Goed en bloed voor iets offeren
  • Grip / greep op iets krijgen
  • Het land aan iets hebben
aan iets een hekel hebben
  • Het leeuwendeel van iets krijgen
het grootste aandeel van iets krijgen
  • Iemand iets aan de hand doen
iemand een suggestie geven
  • Iemand iets aan de neus hangen
iemand iets vertellen wat die beter niet kan weten
  • Iemand iets betaald zetten
wraak nemen of straffen
  • Iemand iets diets maken
iemand iets wijs maken
  • Iemand iets door de neus boren
  • Iemand iets in de mond geven
iemand de mening van een ander laten geven in plaats van de eigen mening
  • Iemand iets onder de roos vertellen
iemand in het geheim iets meedelen.
  • Iemand iets op de mouw spelden
iemand iets wijsmaken
  • Iemand iets op een briefje geven
ergens zeker van zijn
  • Iemand iets op zijn brood geven
iemand onvriendelijk iets verwijten
  • Iemand iets te kort doen
iemand te weinig geven of begrijpen
  • Iemand iets voor de voeten werpen
iemand beschuldigen van iets
  • iets (met krijt) aan de balk schrijven
een gebeurtenis is zo belangrijk/bijzonder dat men het niet wil vergeten
  • iets aan de grote klok hangen
iets grootschalig bekend maken
  • iets aan de kaak stellen
bekend maken wat niet in orde is
  • iets aan de knikker zijn
iets niet in orde of aan de hand zijn
  • iets aan de man brengen
iets verkopen
  • iets aan de wilgen hangen
  • iets aan het handje hebben
een beetje verkering hebben
  • iets aan het licht brengen
iets bekend maken wat verborgen is
  • iets aan zijn laars lappen
zich ergens niets van aantrekken
  • iets achter de hand hebben
iets ter beschikking hebben voor wanneer het nodig mocht zijn (bv nood)
  • iets achter de knopen hebben
iets is volbracht of voltooid
  • iets blauw-blauw laten
iets laten rusten en er niet meer over praten
  • iets blauwblauw laten
  • iets de kop indrukken
  • iets door de vingers zien
doen alsof de fouten van een ander niet opgemerkt worden
  • iets in andermans schoenen schuiven
de schuld aan een ander (laten) geven
  • iets in de doofpot stoppen
ergens totaal niet meer over praten, verzwijgen
  • iets in de ijskast zetten
met iets niets meer doen
  • iets in de schoot geworpen krijgen
iets verkrijgen zonder al te veel moeite er voor te doen
  • iets in de wacht slepen
op oneerlijke manier verkrijgen ofwel: iets in bezit krijgen voor weinig geld
  • iets in het oor knopen
iets goed onthouden
  • iets in het vet hebben
nog iets voor iemand tegoed hebben
  • iets in je schild voeren
  • iets in kleuren en geuren vertellen
iets meet overdrijving en fantasie vertellen
  • iets in petto houden
een mededeling voor later bewaren
  • iets in zijn schild voeren
iets van plan zijn, een geheim hebben, stilzwijgend een plan uitvoeren
  • iets langs je (koude) kleren af laten glijden
ergens niets van aan trekken
  • iets met Argusogen gadeslaan
iets met wantrouwen bekijken
  • iets met argusogen bekijken
  • iets met de mantel der liefde bedekken
iets niet met anderen bespreken maar stilzwijgen en accepteren
  • iets met de moedermelk binnenkrijgen
iets leren in de eerste levensjaren
  • iets met een korreltje zout nemen
iets beschouwen als overdreven
  • iets met lede ogen aanzien
jaloers zijn
  • iets met voeten treden
zich (bewust) niet aan de regels houden
  • iets niet met droge ogen kunnen aanzien
letterlijk: gaan huilen/tranen bij het zien gebeuren van iets
  • iets niet over zijn hart kunnen krijgen
ergens niet toe kunnen komen of ergens op gesteld zijn
  • iets niet tegen/aan dovemansoren zeggen
iets wordt erg goed onthouden
  • iets of iemand in de peiling hebben
Iets of iemand begrijpen
  • iets of iemand op de korrel nemen
Kritiek op iets of iemand hebben
  • iets onder de knie hebben/krijgen
Iets kunnen of leren kunnen
  • iets onder de knie krijgen
  • iets onder de leden hebben
niet helemaal gezond zijn
  • iets onder de loep nemen
iets nauwkeurig onderzoeken
  • iets op de keeper / keper beschouwen
  • iets op de keper beschouwen
Iets nauwkeurig bekijken
  • iets op de kop tikken
  • iets op de lange baan schuiven
iets uitstellen
  • iets op een procrustusbed leggen
Een regeling zo toepassen dat hij er voordeel van heeft
  • iets op het hart hebben
iets te vertellen hebben
  • iets op het tapijt brengen
over een onderwerp beginnen (te praten)
  • iets op je bord / brood krijgen
  • iets op je buik schrijven
  • iets op je lever hebben
dat je nog iets wilt uiten, dat er iets is dat je heel erg dwars zit en dat gezegd moet worden
  • iets op je slofjes afkunnen
ergens niet voor hoeven inspannen
  • iets op je vingers kunnen natellen
iets erg gemakkelijk kunnen nagaan/checken
  • iets op touw zetten
iets organiseren
  • iets op zijn kerfstok hebben
verkeerde dingen gedaan hebben
  • iets op zijn lever hebben
iets willen vragen/zeggen ofwel: iets verkeerds gedaan hebbe
  • iets over een andere boeg gooien/wenden
op een andere manier iets proberen
  • iets over het hoofd zien
iets vergeten of ontbreken
  • iets over z'n kant laten gaan
ergens niets van aantrekken
  • iets rechtzetten
na fout deze goed maken
  • iets te verhakstukken hebben
nog iets met iemand te bespreken hebben ofwel: nog iets te doen hebben
  • iets tussen neus en lippen zeggen
zonder dat je het merkt in het geheel iets zeggen
  • iets uit de doeken doen
iets uitleggen
  • iets uit de eerste hand hebben
ergens zelf bij zijn geweest of hebben meegemaakt
  • iets uit zijn mouw schudden
zonder moeite met iets komen
  • iets van de daken schreeuwen/prediken
iets aan iedereen vertellen
  • iets van de hand doen
iets weggeven of verkopen
  • iets van je gading vinden
  • iets voetstoots aannemen
iets geloven zonder bewijs
  • iets voor de boeg hebben
nog een reis te maken hebben of nog iets te doen hebben
  • iets voor een appel en een ei verkopen
voor een erg lage prijs verkopen
  • iets voor zoete koek slikken
Iets zomaar geloven
  • iets wikken en wegen
erg lang over iets nadenken en alle voors- en tegens afwegen
  • iets zwart op wit hebben
het op papier hebben staan
  • In een vloek en een zucht (iets doen)
erg snel
  • In koelen bloede iets doen
geheel kalm en rustig iets doen, alsof er niets aan de hand is
  • Kan uit Nazareth iets goeds komen?
wanneer iemand een bepaalde opvoeding heeft gehad kan daar nis goeds van verwacht worden
  • Maling aan iets of iemand hebben
ergens niets van aantrekken
  • Met de muts naar iets gooien
ergens geen zorg aan besteden
  • Met de pet naar iets gooien
niet echt moeite voor iets doen ofwel: zonder inzicht schatten
  • Met iets op de proppen komen
  • Met man en macht iets doen
iedereen werkt hard mee
  • Munt uit iets slaan
ergens aan verdienen
  • Naar iets kunnen fluiten
iets (wat je uitleent) niet meer terug krijgen
  • Naar iets talen
ergens belangstelling voor hebben
  • Op iets dood blijven
erg belust op iets zijn (bv geld -> gierig)
  • Paal en perk aan iets stellen
  • Pal staan voor iets
  • Tabak van iets hebben
iets niet langer willen
  • Tuk op iets zijn
iets erg graag lusten of dol op zijn
  • Voor een appel en een ei iets hebben gekocht/verkocht
iets voor een veel te lage prijs hebben gekocht of verkocht
  • Voor iemand of iets zijn petje afnemen
ergens respect voor hebben
  • Voor iets moeten bloeden
de gevolgen moeten dragen
  • Wars van iets zijn
  • Willens en wetens iets doen
met opzet
  • Zijn hart aan iets ophalen
ergens enorm van genieten
  • Zijn ogen voor iets sluiten
doen alsof iets er niet is
  • Zijn zegel aan iets hechten
goedkeuring of toestemming ergens aan geven
  • zich iets ten doel stellen
Vertalingen
    1. een zekere zaak   

Gangbaarheid
  • Het woord iets staat in de Woordenlijst Nederlandse Taal van de Nederlandse Taalunie.
100 %van de Nederlanders;
100 %van de Vlamingen.

Meer informatie
  • Zie de doorverwijspagina op Wikipedia voor meer informatie.

Verwijzingen
  1. "iets" in: Sijs, N. van der Chronologisch woordenboek. De ouderdom en herkomst van onze woorden en betekenissen. 2e druk (2002) Veen, Amsterdam / Antwerpen; op website dbnl.org; ISBN 90 204 2045 3
  2. iets op website: Etymologiebank.nl
This article is issued from Wiktionary. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.