Zwart (kleur)

Zwart geldt als de donkerste kleur die er is. Het is een kleur, maar geen kleurtint. Samen met wit en grijs behoort zwart tot de achromatische ("neutrale") ofwel niet-bonte kleuren. Deze staan in tegenstelling tot de bonte kleuren.

Zwart
— Kleurcoördinaten —
Hex#000000
RGBa(r, g, b)(0, 0, 0)
CMYK(c, m, y, k)(0, 0, 0, 100 †)
HSV(t, v, i)(-°, -%, 0%)
a: genormaliseerd naar [0–255] (byte)
Beluister (info)

Een object wordt waargenomen als zwart wanneer het zo donker is – dat wil zeggen, zo weinig van het opvallende licht terugkaatst (en ook zo weinig licht uitzendt) – dat er voor het oog geen tint of verzadiging te onderscheiden is. Zwart komt niet voor in het kleurenspectrum. Net als wit

Subtractieve of additieve kleur

Zwart wordt als subtractieve kleur verkregen met een zeer donker pigment. Als additieve kleur is zwart het zo veel mogelijk ontbreken van zichtbaar licht.

Zwart als subtractieve kleur

Het meeste licht dat op een zwart voorwerp valt wordt door de pigmenten van de verf of kleurstof geabsorbeerd. Wordt zwart gemengd met wit, dan ontstaan tinten van grijs.

Zwart als additieve kleur

Een voorwerp ziet er zwart uit als het een niet-waarneembare hoeveelheid licht uitstraalt of terugkaatst. Bij het monitor van een computer staan de pixels van het scherm in dat geval uit of worden geblokkeerd. Afhankelijk van de hoeveelheid licht in de omgeving is het voorkomen van de monitor veelal eerder donkergrijs. Andere voorbeelden uit het dagelijks leven zijn zwart papier en zwarte kleding.

In de praktijk

Geen enkel voorwerp is in werkelijkheid volledig zwart, er wordt namelijk altijd wel iets van het opvallende licht teruggekaatst. De enige uitzondering hierop vormen zwarte gaten; door de extreme zwaartekracht die hier heerst, kan geen enkele vorm van licht of andere elektromagnetische straling eruit ontsnappen.

Als zwart beschouwde voorwerpen stralen wel infrarood uit wanneer ze warmer zijn dan het absolute nulpunt. De straling van een zwart lichaam heeft aanleiding gegeven tot het postulaat dat elektromagnetische straling uit kwanta bestaat. Als een zwart voorwerp heel erg heet is, zal het zelfs wit licht uitstralen.

Van zwart naar grijs naar wit
 
Van donker naar licht:
                               
000000 111111 222222 333333 444444 555555 666666 777777 888888 999999 AAAAAA BBBBBB CCCCCC DDDDDD EEEEEE FFFFFF

Kleurschakeringen in de buurt van zwart
  • Nachtblauw (code #191970)
  • Donker taupe (code #483C32)
  • Antraciet (code #293133)
  • Onyxkleur (#353839)
  • Gitzwart (code #343434)
  • Café noir (code #4B3621)
  • Raisin black (code #242124)
  • Olijfzwart (code #3B3C36)

In de kunst

Zwarte pigmenten en kleurstoffen

De naam van een zwart pigment is vaak afkomstig van de bron waar dit pigment uit gemaakt wordt. Zo werd lampenzwart oorspronkelijk gemaakt van het roet dat bijvoorbeeld door een walmende olielamp werd geproduceerd. Bij menging met wit worden deze zwarte pigmenten niet altijd grijs. Soms is er een duidelijke kleurzweem, bijvoorbeeld groen, blauw of bruin. Er bestaan ook vele zwarte inkten. De donkerste daarvan is Oost-Indische inkt, met roetdeeltjes die in water zweven.

Er worden pogingen gedaan om het zuiverst mogelijke zwart te produceren. Een voorbeeld daarvan is Vantablack, dat meer dan 99,9 % van alle licht absorbeert[1]. Het materiaal bestaat uit koofstofbuisjes op nanoschaal. Een conventionele zwarte verf absorbeert 99,7% van al het zichtbare licht.

Lijst van zwarte pigmenten
  • Lampenzwart
  • Roetzwart
  • Driebrandzwart, drie maal verbrand roetzwart om alle teerresten te verwijderen
  • Carbonzwart
  • Grafietzwart
  • Ivoorzwart, oorspronkelijk gemaakt van verbrand ivoor
  • Beenzwart, gemaakt van verbrande beenderen
  • Mummiezwart, gemaakt van verbrande mummies
  • Wijngaardzwart, gemaakt van verbrande druivenstokken
  • Potzwart
  • Matzwart
  • IJzeroxidezwart of Oxydzwart
  • Romeins zwart

Gebruik en gevoelswaarde

Religieuze betekenissen
  • Zwart wordt vooral in het Westen algemeen geassocieerd met de dood en droefheid. Weduwen en weduwnaars gaan daarom veelal in het zwart gekleed. Zwart is de liturgische kleur tijdens begrafenissen.
  • Zwarte kleding wordt ook veel gedragen door christelijke priesters en kloosterlingen, en zwart is dan vaak zelfs een voorgeschreven kleur.
  • In de islam staat de kleur zwart voor de opstand en de eindstrijd tussen de moslims en de goddelozen, waarbij de moslims het zwarte strijdvaandel voeren. De profeet Mohammed voerde een zwarte oorlogsvlag. Ook de Rashidun, de Abassiden en verschillende jihadistische bewegingen voeren een bepaalde variant van de zwarte vlag.

Als modekleur

Zwart is anderzijds ook een modekleur die feestelijkheid kan aanduiden. Sinds het laatste kwart van de twintigste eeuw wordt veel zwart gedragen met Kerstmis. Bepaalde subculturen, zoals de goths, dragen ook bij voorkeur zwarte kleding. Ook lingerie bestaat naast huidkleuren en wit ook in zwart.

Overige symbolische betekenissen

In de taal

Om te benadrukken dat iets erg zwart is, worden adjectieven als pikzwart, inktzwart en gitzwart gebruikt.

Verder heeft zwart in de taal overwegend negatieve connotaties. Hiervan getuigen woorden als zwartkijker en uitdrukkingen als een zwarte dag

Zie de categorie Black van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.