Windturbines in Nederland

De hoeveelheid geproduceerde elektriciteit ligt in Nederland op land op ongeveer 20 tot 40% van de capaciteit, afhankelijk van de precieze locatie en type windmolen. Gemiddeld over alle windmolens is dit ongeveer 23% (zie statistieken). Deze productie- of capaciteitsfactor is gedefinieerd als de daadwerkelijke productie gedeeld door de maximale productie, berekend op basis van het opgesteld vermogen. De windturbines draaien niet continu op vol vermogen; er waait niet altijd voldoende wind en vanwege onderhoud en storingen staan ze soms stil. Op zee waait de wind vaker en harder, waardoor de capaciteitsfactor bijna tweemaal zo hoog uitkomt als op het land. Voor de windparken op zee ligt de capaciteitsfactor tussen de 30% en 50%. In de toekomst verwacht men met nog grotere windmolens die hogere luchtlagen bereiken een capaciteitsfactor boven de 60% te kunnen halen.[2]

Het Centraal Bureau voor de Statistiek drukt het windaanbod voor windenergie uit met een zogenaamde Windex. Een Windex van 100 correspondeert met een gemiddelde hoeveelheid wind in de periode 1996-2005. Windexen worden zo vastgesteld sinds 1988. Over heel 2010 kwam de Windex uit op 77, een dieptepunt.[3] De elektriciteitsproductie daalde in 2010 met ongeveer 13%. De groei van het aantal windturbines was onvoldoende groot om het verminderde windaanbod te compenseren.

Het PBL publiceerde een scenario voor maximaal 11 GW wind op land in 2050.[4] In een onderzoek van o.a. de Wageningen UR wordt de ruimte voor wind op land op 17 GW geschat.[4] Urgenda publiceerde een plan voor 100% duurzame energie in 2030 met daarin 11 GW wind op land.[4]

De huidige Nederlandse windmolenparken op de Noordzee hebben een vermogensdichtheid van 4 tot 9 MW per km². Met nieuwe, grotere windmolens lijkt een vermogensdichtheid van 10 MW per km² haalbaar, bijvoorbeeld met windmolens van 10 MW die steeds op 1 km afstand van elkaar staan (dus één turbine per km²). Met een productiviteit van rond de 50% (4000-5000 vollasturen per jaar) komt dat neer op een productiedichtheid van 40 tot 50 GWh per km² per jaar.

Het Nederlandse deel van de Noordzee beslaat 57.500 km², meer dan het Nederlandse landoppervlak.[5] Vrijwel het gehele gebied heeft een waterdiepte van minder dan 50 meter en is daarmee geschikt voor de plaatsing van windturbines. Als het geheel zou worden ingericht als een windpark (met bovengenoemde dichtheden) dan zou dat 570 GW of ongeveer 2.500 TWh per jaar aan windenergie produceren (ruim 20x keer de huidige jaarlijkse Nederlandse stroomvraag van ongeveer 120 TWh[6]).

Natuurlijk zijn windmolens niet overal op de Noordzee gewenst. Zonder kuststroken (<20 km uit de kust), vaarroutes, militaire oefengebieden, gebieden met kabels en leidingen en natuurgebieden[5] blijft er ongeveer 23.000 km² (40%) over (visserij is tot op zekere hoogte mogelijk in windmolenparken[7]). In het overgebleven gebied zou dan ruimte zijn voor ongeveer 230 GW, of ruim 1.000 TWh per jaar aan windenergie.

Het PBL publiceerde een scenario voor 60 GW (~300 TWh per jaar) wind op zee in 2050. Daarbij ging het uit van 5 MW per km² op 20% van de Nederlandse Noordzee.[8]

In een onderzoek van o.a. de Wageningen UR wordt de ruimte voor wind op zee op 36-54 GW geschat.[4] Urgenda publiceerde een plan voor 100% duurzame energie in 2030 met daarin 30 GW wind op zee.[4]

De in het Energieakkoord opgenomen doelstelling voor wind op land is 6.000 MW in 2020. Volgens de Monitor Wind op Land 2018 van de RVO zal dit niet gehaald worden, maar er zal naar verwachting in 2023 wel 6.500 MW wind op land operationeel zijn.[9][10]

In het Energieakkoord is afgesproken om in 2023 4,5 GW geïnstalleerd vermogen op zee te realiseren. In het Klimaatakkoord is een doelstelling van ca. 11 GW op zee in 2030 afgesproken.[11]

Stand december 2013:[13] 1977 grote windturbines, met samen een generatorvermogen van 2485 MW.

Dit is een (incomplete) lijst van windmolenparken (bestaande uit meer dan één windturbine) in Nederland, op land en near shore.

* Nog in aanbouw of gepland

** Let op: deze lijst is incompleet en bevat onvoltooide projecten

De Nederlandse overheid heeft als doelstelling voor 2024 voor 3,5 GW aan nieuwe windparken op zee te realiseren, en voor 2030 nog eens 7 GW, waarmee het totaal in 2030 op 11,5 GW aan geïnstalleerd vermogen komt[37], goed voor ongeveer 50 TWh aan opgewekte windenergie op zee per jaar. Hiervoor zijn de volgende nieuwe windparken aangewezen:[11]

* Schatting op basis van ~10 MW turbinevermogen, ~50% capaciteitsfactor en gemiddeld stroomverbruik van 3000 kWh/jaar per huishouden.

Naar verwachting zullen alle toekomstige windmolenparken worden uitgerust met grote windmolens met een vermogen van 10 MW of meer.