Uitdam

Uitdam is een plaats in de gemeente Waterland in de Nederlandse provincie Noord-Holland, ten zuidoosten van Zuiderwoude en ten zuiden van Marken, aan de Waterlandse Zeedijk, de dijk langs de Gouwzee en het Markermeer, vroeger de Zuiderzee.

Uitdam
Plaats in Nederland

Situering
Provincie Noord-Holland
Gemeente Waterland
Coördinaten52° 25′ NB, 5° 4′ OL
Algemeen
Inwoners (BAG, 2019)130[1]
Overig
Postcode1154
Woonplaatscode1947
Detailkaart
Locatie in de gemeente
Portaal    Nederland

Uitdam is een klein dorp met 130 inwoners. Het dorp, ook weleens gehuchtgenoemd, heeft wel een eigen kerk. Het huidige kerkgebouw, een stolpkerk, dateert uit 1937. De oudste Hervormde Kerk dateerde uit de 17e eeuw, maar werd in 1836 gesloopt. Een nieuwe kerk werd in gebruik genomen in 1843 en gesloopt in 1903, waarna uiteindelijk in 1937 de huidige kerk werd gebouwd. Het orgel van de kerk werd door de firma Flentrop Orgelbouw uit Zaandam in 1982 gebouwd. De hoofdkern van Uitdam is gelegen aan Uitdammer Dorpstraat tegenover het Uitdammer Die, maar er is ook bewoning in het buitengebied.

Geschiedenis

Tot 1830 behoorde Uitdam tot de gemeente Zuiderwoude en Uitdam om daarna op te gaan in de gemeente Broek in Waterland, die zelf in 1991 is opgegaan in de gemeente Waterland. Uitdam en Zuiderwoude vormden sinds 1628 samen een heerlijkheid, die in de 19e eeuw een gemeente werd. Uitdam is in de 13e eeuw ontstaan na de aanleg van een dam. In de 14e eeuw werd de plaats voor het eerst vermeld als Uutdam. Deze plaatsnaam duidt mogelijk op het feit dat de dam aan de buitenzijde aan de zeekust ligt. Het is ook mogelijk dat het de uiterste dam was die werd aangelegd. De plaats is nooit groot geweest, maar kende lang belangrijke inkomsten uit de scheepvaart, met name in de V.O.C.-tijd.

De bewoners waren eigenaren en bestuurders van de scheepskamelen die de koopvaardijschepen over de ondiepte Pampus voerden naar de havens van Amsterdam. Door de aanleg van het Noordhollandsch Kanaal in het begin van de 19e eeuw viel deze inkomstenbron weg. Het dorp legde zich daarna toe, samen met het nabijgelegen Marken, op het toerisme als nieuwe inkomstenbron, vooral sinds het begin van de 20e eeuw. Ook de werden in de 19e eeuw inkomsten uit de veeteelt belangrijk.

In de nacht van 13 op 14 januari 1916 brak bij Uitdam de zeedijk door, evenals de dijken bij het nabijgelegen Katwoude en Durgerdam. De doorbraken veroorzaakten een grote watersnoodramp in een deel van Noord-Holland.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd in opdracht van de Duitsers op het zuidelijkste puntje van Uitdam een bunker gebouwd. In de jaren na de oorlog werd tussen het eiland Marken en Uitdam een dijk aangelegd. Deze dijk werd op 17 oktober 1957 gesloten, waardoor Marken met het vaste land werd verbonden en niet langer een eiland was. Met het oog op het toerisme werden ten noorden van Uitdam onder meer een jachthaven en een camping aangelegd. .

  • Uitdammerdijk, aan de Uitdammer Die.

Zie ook
Zie de categorie Uitdam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.