The Fifth Element
The Fifth Element, in Franstalige landen uitgebracht als Le Cinquième Élément, is een Franse sciencefictionfilm uit 1997 onder regie van Luc Besson met in de hoofdrollen Bruce Willis, Milla Jovovich, Gary Oldman, Chris Tucker en Ian Holm.
The Fifth Element
| ||||
| Tagline | It Mu5t Be Found. | |||
| Regie | Luc Besson | |||
| Producent | John A. Amicarella | |||
| Scenario | Luc Besson | |||
| Hoofdrollen | Bruce Willis Gary Oldman Milla Jovovich | |||
| Muziek | Eric Serra | |||
| Cinematografie | Thierry Arbogast | |||
| Distributie | Columbia Pictures | |||
| Première | 7 mei 1997 | |||
| Genre | Sciencefiction | |||
| Speelduur | 126 minuten | |||
| Taal | Engels Zweeds Duits | |||
| Land |  | |||
| Budget | $ 90.000.000 | |||
| (en) IMDb-profiel | ||||
| MovieMeter-profiel | ||||
| ||||
Verhaal
In 1914 ontdekt een archeoloog dat zich in een tempel in Egypte "het vijfde element" bevindt. Wegens de oorlogsdreiging wordt het hier weggehaald door de Mondoshawan, een buitenaards volk. Omdat het kwaad elke 5000 jaar al het leven in het universum probeert te vernietigen, sturen de Mondoshawan het vijfde element 300 jaar later terug naar de Aarde. Alleen hier kan het samen met de vier elementen water, vuur, lucht en aarde het zogenaamde licht der schepping maken: het enige wapen tegen het kwaad. Maar voordat de Mondoshawan de Aarde kunnen bereiken wordt hun ruimteschip aangevallen en vernietigd door een bende Mangalore-krijgers, die later blijken te zijn ingehuurd door de industrieel Jean-Baptiste Emmanuel Zorg. Deze handelt in opdracht van het kwaad, die Zorg kent als mr. Shadow.
Wanneer de aardse troepen de resten van het Mondoshawan ruimteschip onderzoeken, vinden ze een hand van het vijfde element terug. Hiermee kan professor MacTilburgh van het nucleolaboratorium in New York het vijfde element reconstrueren. Wanneer zij als vrouw weer tot leven is gebracht, ontsnapt ze door van het gebouw van het laboratorium omlaag te springen. Ze valt door het dak van de zweeftaxi van Korben Dallas, en vraagt hem haar naar vader Cornelius te brengen, de contactpersoon van de Mondoshawan. Hier vraagt Korben haar naam, en ze blijkt Leeloo Minai Lekatariba Laminatcha Ekbat De Sabat te heten, afgekort Leeloo. Om de vier elementen, die eruitzien als stenen, op te halen gaan Leeloo en Korben naar de planeet Fhloston in het engel-stelsel, waar ze de stenen ontvangen van de operazangeres diva Plavalaguna. Ook de Mangalores en Zorg proberen de stenen te bemachtigen, maar toch lukt het Leeloo en Korben de vier elementen in het bezit te krijgen. Ze vliegen terug naar de Aarde om de vijf elementen samen te voegen. Onderweg leert Leeloo de aardse geschiedenis en nadat ze over oorlog heeft gelezen begint ze te twijfelen of ze de mensheid wel wil redden. Maar nadat Korben zijn liefde aan haar heeft verklaard, maakt Leeloo samen met de andere vier elementen het licht der schepping en is het universum weer 5000 jaar veilig.
Rolverdeling
| Acteur | Personage | Opmerkingen |
|---|---|---|
| Bruce Willis | Korben Dallas | Voormalig lid van de speciale eenheden, nu taxichauffeur |
| Milla Jovovich | Leeloo | het vijfde element; een geconstrueerd opperwezen. Jovovich trouwde kort nadat de film uitkwam met regisseur Besson |
| Gary Oldman | Jean-Baptiste Emanuel Zorg | een nietsontziend industrieel |
| Chris Tucker | Ruby Rhod | een zeer populaire presentator |
| Ian Holm | Priester Vito Cornelius | contactpersoon van de Mondoshawan |
| John Bluthal | Professor Pacoli | de ontdekker van het vijfde element |
| Luke Perry | Billy | professor Pacoli's assistent |
| Tom Lister jr. | President Lindberg | |
| John Neville | Generaal Staedert | |
| Brion James | Generaal Munro | |
| Christopher Fairbank | Professor MacTilburgh | |
| Maïwenn Le Besco | Diva Plavalaguna, de operazangeres | Le Besco had een relatie met regisseur Besson, waarmee ze in 1993 een dochter kreeg |
| Mathieu Kassovitz | Overvaller | |
| David Kennedy | Vliegwagen-politieman | |
| Indra Ové | VIP Stewardess | |
| Nicole Merry | VIP Stewardess | Brits model |
| Stacey McKenzie | VIP Stewardess | Jamaicaans-Canadees model |
| Rachel Willis | Stewardess | Brits model |
| Sibyl Buck | Zorg's secretaresse | Frans-Amerikaans model |
| Gin Clarke | Diva's assistent | Amerikaans model |
| Ève Salvail | Mangalore-vrouw | Canadees model |
| Yui | Fhloston-hostess | Thais model |
| Kamay Lau | Japans meisje | Chinees-Canadees model |
| Mia Frye | Japans meisje | Frans-Amerikaans choreografe |
| Tricky | Right Arm | Britse rapper |
| Charlie Creed-Miles | David | Leerling van Vito Cornelius |
Achtergrond
Vormgeving
Regisseur en scenarioschrijver Luc Besson bedacht op 16-jarige leeftijd het verhaal van de man die in de toekomst een reis naar een prachtige verre planeet wint.[1] Met de Franse striptekenaar Jean-Claude Mézières bedacht hij de vliegende taxi's, die ook terugkwamen in Mézières' stripalbum De sferen van de macht in de serie Ravian. Ook het werk van Jean Giraud, beter bekend onder zijn pseudoniem Moebius, droeg bij aan de uitbundige vormgeving, die veel lichter en kleurrijker is dan in films als Blade Runner.[2] De Franse modeontwerper Jean-Paul Gaultier ontwierp in zijn typische stijl alle kostuums voor de film, ook de kostuums voor de 900 figuranten, die hij stuk voor stuk controleerde.[3]
De vernieuwende vormgeving van de stad New York en de taxirace hierin werd alom geprezen, en zou de inspiratiebron zijn geweest voor de achtervolgingsscène door Coruscant in George Lucas' Star Wars: Episode II - Attack of the Clones.[4] Maar The Fifth Element heeft zelf ook elementen uit andere films overgenomen, waaronder Leeloo's uit banden bestaande kleding, die er net zo uitziet als de metalen banden bij Maria in Fritz Langs klassieker Metropolis uit 1927.
Het eerste deel van het door de diva Plavalaguna gezongen lied is Il dolce suono uit de waanzinscène in de 3e akte van Gaetano Donizetti's Lucia di Lammermoor. De diva Plavalaguna werd gespeeld door de Franse actrice Maïwenn Le Besco, maar het lied werd gezongen door de Albanese operazangeres Inva Mula. De zangscènes werden opgenomen in het Royal Opera House in het Londense Covent Garden. In het Servo-Kroatisch betekent Plava blauw en Laguna lagune, waarmee Plavalaguna vertaald kan worden als blauwe lagune of in het Engels blue lagoon. Milla Jovovich speelde in 1991 de hoofdrol in Return to the Blue Lagoon, het vervolg op The Blue Lagoon uit 1980. De explosie in de operazaal boven Fhloston was de grootste studio-explosie die ooit is gefilmd. Er brak een felle brand uit die nog maar net onder controle kon worden gehouden.[5]
Scenario
Leeloo spreekt een onbekende taal, door priester Cornelius de goddelijke taal genoemd. Deze werd bedacht door Luc Besson en verder ontwikkeld door Milla Jovovich. Tegen het einde van de productie konden Besson en Jovovich hele conversaties houden in de taal. The Fifth Element, in het Nederlands vertaald als het vijfde element, bevat naast de titel een aantal referenties naar het getal 5; er zijn 5 elementen, Korben heeft in het begin van de film nog 5 punten op zijn rijbewijs, Ruby Rhods show begint om 5 uur, Zorg stopt de timer van de bom in het cruiseschip als er nog 5 seconden op de teller staan, de tweede bom van de Mangalores begint met aftellen vanaf 5 seconden, in de Egyptische tempel schreeuwt Ruby Rhod dat "er elke 5 minuten wel ergens een bom afgaat" en als Korben en Leeloo in de eindscène in de reactor liggen zegt de dokter tegen de president dat ze "nog 5 minuten nodig hebben".[6]
De protagonist Korben Dallas (Bruce Willis) en antagonist Zorg (Gary Oldman) ontmoeten elkaar op geen enkel moment in de film en communiceren ook niet rechtstreeks met elkaar. Zorgs uitspraak "What doesn't kill you makes you stronger" is een variatie op een zin uit Friedrich Nietzsches werk Götzen-Dämmerung.[7]
Besson schreef kleine rolletjes voor een aantal van zijn vrienden uit de modewereld, waaronder Ève Salvail, Nicole Merry, Stacey McKenzie, Mia Frye en Sibyl Buck.
Ontvangst en prijzen
De film kostte ongeveer 90 miljoen dollar, waarvan 80 miljoen voor de speciale effecten. Het was destijds de duurste niet-Hollywoodfilm en leverde uiteindelijk aan de kassa's meer dan 260 miljoen op.[8] The Fifth Element ging in première als openingsfilm van het Filmfestival van Cannes op 7 mei 1997. De film trok in Frankrijk bijna 7,5 miljoen bioscoopgangers. In Duitsland ontving de film de Box Office Germany Award in zilver, voor meer dan twee miljoen toeschouwers in 20 dagen. In totaal trok de film in Duitsland meer dan 3,2 miljoen kijkers.[9]
De film ontving een Academy Award-nominatie voor beste speciale effecten en vier Saturn Award-nominaties voor beste film, beste kostuums, beste actrice en beste effecten. The Fifth Element won de BAFTA van de British Film Academy voor de beste speciale effecten.
Verder werd de film voor acht Césars genomineerd, de nationale filmprijs van Frankrijk. The Fifth Element werd genomineerd voor beste film, beste kostuums (Jean-Paul Gaultier), beste montage (Sylvie Landra), beste filmmuziek (Eric Serra), beste geluid (Daniel Brisseau), beste regie (Luc Besson), beste camerawerk (Thierry Arbogast) en beste decorontwerp (Dan Weil). De laatste drie categorieën werden gewonnen.
Milla Jovovich ontving naast de bovengenoemde Saturn Award-nominatie ook een Blockbuster Entertainment Awards-nominatie voor beste nieuwe actrice, een MTV Movie Awards-nominatie voor beste gevecht, maar kreeg daarnaast ook een Razzie-nominatie voor slechtste actrice. Ook Chris Tucker ontving een Razzie-nominatie, voor slechtste nieuwe acteur.[10]
Filmmuziek
De filmmuziek werd vrijwel geheel gecomponeerd door de Franse componist Éric Serra, die zich liet inspireren door de Noord-Afrikaanse raimuziek. Het nummer Alech Taadi van de Algerijnse zanger Khaled, dat wordt gebruikt in de taxi-achtervolging in New York, staat niet op de muziekalbum bij de film, maar wel op Khaled's album N'ssi N'ssi.
Het door de diva Plavalaguna gezongen lied bestaat uit twee delen. Het eerste deel, het opera-gedeelte, komt uit de opera Lucia di Lammermoor en gaat halverwege over in Popmuziek. Beide gedeeltes werden gezongen door de sopraan Inva Mula: haar bereik werd later in de geluidsstudio verhoogd tot 4,5 octaaf.[11]
The Fifth Element - The Original Motion Picture Soundtrack (Virgin Records) bevat de volgende nummers:[12]
- RXRA - Little Light of Love
- Éric Serra - Mondoshawan
- Éric Serra - Timecrash
- Éric Serra - Korben Dallas
- Éric Serra - Koolen
- Éric Serra - Akta
- Éric Serra - Leeloo
- Éric Serra - Five Millenia Later
- Éric Serra - Plavalaguna
- Éric Serra, Luc Besson, Robert Kamen - Ruby Rap
- Éric Serra, Sebastien Cortella - Heat
- Éric Serra - Badaboom
- Éric Serra - Mangalores
- Inva Mula - Lucia di Lammermoor
- Inva Mula - The Diva Dance
- Éric Serra - Leeloominai
- Éric Serra - A Bomb in the Hotel
- Éric Serra - Mina Hinoo
- Éric Serra - No Cash No Trash
- Éric Serra - Radiowaves
- Éric Serra - Human Nature
- Éric Serra - Pictures of War
- Éric Serra - Lakta Ligunai
- Éric Serra, Sebastien Cortella - Protect Life
- RXRA - Little Light of Love
- Éric Serra, Luc Besson, Robert Kamen - Aknot! Wot? (bonus track)
Externe link
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Films onder regie van Luc Besson |
|---|
|
Le Dernier Combat (1983) · Subway (1985) · Le grand bleu (1988) · Nikita (1990) · Atlantis (1991) · Léon (1994) · The Fifth Element (1997) · The Messenger: The Story of Joan of Arc (1999) · Angel-A (2005) · Arthur en de Minimoys (2006) · Arthur en de Wraak van Malthazard (2009) · Les Aventures extraordinaires d'Adèle Blanc-Sec (2010) · Arthur 3: De strijd tussen de twee werelden (2010) · The Lady (2011) · Malavita (2013) · Lucy (2014) · Valerian and the City of a Thousand Planets (2017) |