Tej
Tej (uitspraak: tedzj) is een soort honingwijn die gebrouwen en gedronken wordt in Ethiopië. Deze drank wordt bereid van honing, water en op smaak gebracht met gemalen bladeren en twijgen van de Gesho (Rhamnus prinoides), die zich als een soort hop in de vloeistof gedragen. Het alcoholpercentage is afhankelijk van de tijd dat men de drank laat gisten en kan een waarde van 11% halen. Doordat tej zo’n zoete smaak heeft wordt het hogere alcoholgehalte dan ook gemaskeerd.
Het traditionele drinkgerei voor deze drank is de berele, een fles met een lage brede buik en lange hals.
De oranje gekleurde drank wordt meestal zelfgemaakt, maar is in de Ethiopische speciale tej-huizen verkrijgbaar. De zogenoemde tej bets.
Recept
De recepten van tej kunnen zeer divers zijn, zowel wat betreft de methode als het volume. Door de tijd hebben er ook veranderingen plaatsgevonden.
Een traditioneel recept is een houten vat dat voor driekwart wordt gevuld met één deel honing en vijf delen water en vervolgens afgedekt met een doek. Tijdens het gistingsproces worden dagelijks de onzuiverheden van de vloeistof afgeroomd. Ondertussen worden enkele kilo’s gedroogde en gemalen Gesho in water gekookt. Zolang het honingwater nog zoet smaakt wordt er gekookte Gesho aan toegevoegd. Het hele proces duurt ongeveer 15 dagen. Nadien kan het weer zoeter gemaakt worden met honing.
Voor een ander oud recept gebruikt men vier kilogram honing met 16 liter water en 1,5 kilogram Gesho. Na drie dagen roomt men de verontreinigingen van de vloeistof af. De Gesho-twijgen worden kort gekookt in wat honingwater en laat dit een kwartiertje trekken. Zo wordt het niet te bitter. Daarna wordt het in potten gedaan en na vijf dagen wordt de Gesho verwijderd. Na een dag wordt de drank verschoond door af te romen, te filteren en in een schone pot te verzegelen. De vergisting moet in een voldoende warme omgeving plaatsvinden.
Tegenwoordig wordt de honing vaak (deels) vervangen door suiker, en de Gesho-twijgen door gedroogde Gesho-bladeren. Een vergisting met behulp van toegevoegde gist is niet traditioneel. Als de drank klaar is, is zij meerdere maanden houdbaar.
Soms kunnen er ook smaken aan de tej worden toegevoegd. Dit kunnen citroensap, koffiebonen, sinaasappelschil, pruimen of rozijnen zijn.
Een zoete variant heet Birji en bestaat uit honing, water en citroensap. Voordat de gisting begint kan het door kinderen gedronken worden.