Station Berlin Jungfernheide

De eerste spoorlijn op de plaats waar nu station Jungfernheide ligt was de Hamburger Bahn, die Berlijn in 1846 met Hamburg ging verbinden. Vijfentwintig jaar later, in 1871, gingen ook de treinen van de Lehrter Bahn (Berlijn - Lehrte - Hannover) het Gutsbezirk Jungfernheide passeren, overigens zonder te stoppen, want een station was er nog niet. In hetzelfde jaar werd het eerste (oostelijke) deel van een ringspoorlijn om het Berlijnse stadscentrum geopend tussen Moabit (Westhafen) en het Potsdamer Bahnhof. Zes jaar later opende ook het westelijke deel van de lijn, die bij Jungfernheide op de Hamburger en Lehrter Bahn aansloot: de ring was gereed. De Ringbahn werd zowel gebruikt voor het goederenvervoer als door stadstreinen, alles uiteraard met stoomtractie. Op 1 mei 1894 stopten de eerste stadstreinen in het nieuwe station Jungfernheide. In 1908 gingen ook de voorstadsdiensten over de Lehrter en Hamburger Bahn naar Wustermark en Nauen het station aandoen, waartoe een tweede eilandperron (B) ten zuiden van het bestaande perron (A) langs de Ringbahn werd aangelegd.

In de jaren 1920 werd een groot aantal (voor)stadsspoorlijnen in en om Berlijn geëlektrificeerd. De eerste elektrische Ringbahntreinen stopten op 1 februari 1929 in station Jungfernheide. Een jaar later gingen de hoofdstedelijke elektrische spoorlijnen het S-Bahnnet vormen. Station Jungfernheide was ondertussen opnieuw met één perron uitgebreid. Het elektronicaconcern Siemens & Halske was namelijk in 1927 begonnen met de bouw van een aftakking van de Ringbahn naar de Siemensstadt, om de arbeiders efficiënt naar de fabrieken te kunnen vervoeren. De Siemensbahn, vanaf het begin uitgevoerd als elektrische spoorweg, vond op 15 november 1929 zijn eindpunt in station Jungfernheide, dat hiertoe heringericht was. Ongeveer 200 meter ten oosten van de reeds bestaande perrons verrees het perron C, waar naast de treinen van de Siemensbahn ook de ringtreinen tegen de klok in gingen stoppen. Een bijzonderheid was dat treinen komend van Gartenfeld (het westelijke eindstation van de Siemensbahn) tweemaal in Jungfernheide stopten: eerst aan perron A en vervolgens, tenzij er verder doorgereden werd over de Ringbahn, aan perron C. In 1975 werd perron C echter afgebroken in verband met de aanleg van metrolijn U7. De treinen van de Siemensbahn gingen voortaan doorrijden naar station Beusselstraße.

Het S-Bahnperron van station Jungfernheide

Aan het einde van de Tweede Wereldoorlog moest het station ruim een maand zijn deuren sluiten: treinen reden er niet meer. De deling van Berlijn in een oostelijk en een westelijk deel zou echter grotere gevolgen hebben. Al snel viel het doek voor de regionale diensten naar de inmiddels in de DDR gelegen Berlijnse voorsteden. Na de bouw van de Muur in 1961 volgde in West-Berlijn bovendien een grootschalige boycot van de S-Bahn, die ook in het westen van de stad door de Oost-Duitse Spoorwegen (Deutsche Reichsbahn) werd geëxploiteerd. Na een staking van het westelijke S-Bahnpersoneel in 1980 sneed de DR aanzienlijk in de toch al magere dienstregeling in West-Berlijn; de Ringbahn en de Siemensbahn zouden niet meer bediend worden, station Jungfernheide werd gesloten.

Ook nadat het stadsvervoerbedrijf BVG de exploitatie van het westelijke S-Bahnnet in 1984 van de DR had overgenomen bleven de Ringbahn en Siemensbahn buiten gebruik. Na de Duitse hereniging werd in 1992 een provisorische voorstadsdienst tussen Jungfernheide en Nauen ingesteld. In 1994 moest deze dienst wijken voor de heraanleg van de S-Bahnring, waarvan het zuidelijke deel in december 1993 was heropend (tot aan station Westend). Op 15 april 1997 reden de S-Bahntreinen voor het eerst weer door naar Jungfernheide, dat voorlopig het eindpunt zou zijn. Tussen 1999 en 2002 werd het laatste ontbrekende deel van de ring, tussen Jungfernheide en Gesundbrunnen, hersteld. In 2006 voerde men de Vollring-dienst (doorgaande treinen over de gehele ring) opnieuw in; sindsdien wordt station Jungfernheide bediend door de lijnen S41 (ring met de klok mee) en S42 (tegen de klok in). De nog altijd buiten gebruik zijnde Siemensbahn is inmiddels deels opgebroken en bevindt zich in vervallen staat.

In het kader van het Pilzkonzept, een grootschalig hervormingsplan voor de treinenloop in Berlijn, werd ook de parallel aan de Ringbahn verlopende reguliere spoorlijn heraangelegd. Deze lijn, die op 28 mei 2006 in gebruik kwam, voert in het oosten naar het op dezelfde dag geopende Berlin Hauptbahnhof en van daar door de Tiergartentunnel naar het zuiden. Jungfernheide werd wederom een spoorwegstation, bediend door RegionalExpress-lijn RE4 (Wismar - Luckenwalde).

Jungfernheide
Metrostation Jungfernheide, bovenste niveau (perron richting Rudow)
Algemeen
Lijnen	U7
Opening	1 oktober 1980
Route
Lijn Richting	Volgend station
Rathaus Spandau	Jakob-Kaiser-Platz
Rudow	Mierendorffplatz
Ligging
Stadsdeel	Charlottenburg
Coördinaten	52° 32′ NB, 13° 18′ OL
Locatie van het metrostation Jungfernheide
Portaal    Openbaar vervoer

Terwijl de S-Bahn in West-Berlijn vanaf de zestiger jaren massaal geboycot werd, groeide de metro als kool. Een van de lijnen waarin flink geïnvesteerd werd was de U7, in 1966 ontstaan door afsplitsing van een van de takken van lijn C (nu U6). In 1978 had de lijn de Richard-Wagner-Platz bereikt, en al vijf jaar eerder was men begonnen met de verdere verlenging van de lijn richting Spandau.[1] Op 1 oktober kwam het traject naar Rohrdamm, inclusief station Jungfernheide, gereed. Eigenlijk had hier een overstapmogelijkheid op de S-Bahn moeten ontstaan, maar aangezien de Ringbahn enkele weken voor de opening van het station was stilgelegd, kon daarvan geen sprake meer zijn. Met de heringebruikname van het S-Bahnstation Jungfernheide in 1997 werd de verbinding tussen metro en S-Bahn alsnog geopend. Tegelijkertijd werd het station van een lift voorzien.

De enorme uitbreiding van het West-Berlijnse metronet geschiedde volgens het zogenaamde 200-Kilometer-Plan, dat in 1955 was vastgesteld en in de loop der jaren een aantal maal werd aangepast. In het uitbreidingsplan was ten tijde van de aanleg van het traject Richard-Wagner-Platz - Rohrdamm ook een metrolijn naar luchthaven Tegel opgenomen, die in een later stadium een deel van de U5 zou worden.[2] Jungfernheide, voorzien als cross-platform-overstapstation voor de lijnen 5 en 7, werd daarom aangelegd in twee naar richting gescheiden niveaus met elk twee sporen. Het westelijk spoor wordt op elk van beide niveaus door de U7 bereden; boven stoppen de treinen richting Rudow, onder richting Rathaus Spandau. De westelijke verlenging van de U5 is ruim vijfentwintig jaar na de opening van metrostation Jungfernheide echter nog altijd niet gerealiseerd (zie ook U55). Het oostelijk deel van beide perrons is daarom door middel van hekken afgesloten en wordt door de Berlijnse brandweer gebruikt als oefenlocatie.

Zoals vrijwel alle Berlijnse metrostations uit de jaren 1970 en 1980 werd Jungfernheide ontworpen door Rainer Rümmler. De wanden kregen een betegeling in kleurrijk mozaïek, zoals dat ook in de nabije stations Mierendorffplatz en Wilmersdorfer Straße (eveneens lijn U7) te vinden is.

• (de) Omgevingsplattegrond op de site van stadsvervoerbedrijf BVG (44 KB)
• (de) Stationsinformatie op de site van S-Bahn Berlin en Deutsche Bahn
• (de) Foto's van het metrostation op Untergrundbahn.de^{[dode link]}
• (de) S-Bahnstation Jungfernheide op Stadtschnellbahn-Berlin.de

Stations van lijn U7 van de metro van Berlijn

Rathaus Spandau    · Altstadt Spandau · Zitadelle · Haselhorst · Paulsternstraße · Rohrdamm · Siemensdamm · Halemweg · Jakob-Kaiser-Platz · Jungfernheide    · Mierendorffplatz · Richard-Wagner-Platz · Bismarckstraße  · Wilmersdorfer Straße    · Adenauerplatz · Konstanzer Straße · Fehrbelliner Platz  · Blissestraße · Berliner Straße  · Bayerischer Platz  · Eisenacher Straße · Kleistpark · Yorckstraße  · Möckernbrücke  · Mehringdamm  · Gneisenaustraße · Südstern · Hermannplatz  · Rathaus Neukölln · Karl-Marx-Straße · Neukölln  · Grenzallee · Blaschkoallee · Parchimer Allee · Britz-Süd · Johannisthaler Chaussee · Lipschitzallee · Wutzkyallee · Zwickauer Damm · Rudow