Paus Clemens I
Paus Clemens I of Clemens Romanus (Rome, 1e eeuw - Chersonesos (Bosporuskoninkrijk, nu: Krim), 99 of 101) was volgens de overlevering bij Irenaeus de derde opvolger van Petrus als bisschop van Rome. Zijn pontificaat was volgens de officiële pauslijst van het Vaticaan van 88 of 92 tot 97 n.Chr. (volgens Irenaeus van 92 tot 101 n.Chr.). Volgens Tertullianus was hij de directe opvolger van de apostel Petrus en waren respectievelijk paus Linus en paus Anacletus I Clemens' opvolgers. Mogelijk is echter ook dat Clemens samen met Linus en Anacletus lid was van het presbyterium (= de raad van oudsten) van de kerk in de stad Rome. Tijdens zijn ambtstermijn werd het vormsel ingevoerd.
Clemens I
| ||||
| 1e eeuw – 99 of 101 | ||||
 | ||||
| Paus | ||||
| Periode | 88-97 | |||
| Voorganger | Anacletus I | |||
| Opvolger | Evaristus | |||
| Lijst van pausen | ||||
| ||||
Clemens I
| ||||
| Apostolische Vader Paus | ||||
 | ||||
Sint Clemens aanbidt de Triniteit, door Giambattista Tiepolo, 1737-38 | ||||
| Geboren | 1e eeuw te Rome, Romeinse Keizerrijk | |||
| Gestorven | 99 of 101 te Chersonesos, Bosporuskoninkrijk (Huidige Krim,Oekraïne) | |||
| Verering | Rooms-Katholieke Kerk Anglicaanse gemeenschap Lutheranisme oosters-orthodoxe kerken Russisch-orthodoxe Kerk | |||
| Naamdag | 23 november (Rooms-Katholieke Kerk) 24 november (oosters-orthodoxe kerken) 25 november (Russisch-orthodoxe kerk) | |||
| Attributen | Pauselijk Gewaad Anker Martelaarspalm | |||
| Beschermheilige voor | Zeevaarders Steenkappers | |||
| Lijst van christelijke heiligen | ||||
| ||||
Twee brieven die toegeschreven zijn aan Clemens I worden gerekend tot de geschriften van de apostolische vaders. Hiervan is de tweede brief een van de vroegst bewaard gebleven preken, die zeer waarschijnlijk niet van Clemens zelf is. Er is ook een – fictieve – autobiografie van Clemens, de pseudo-Clementijnse roman, die beschouwd wordt als de eerste christelijke roman.
De Eerste brief van Clemens aan de christenen van Korinthe
De Eerste brief van Clemens aan de christenen van Korinthe (I Clemens) is hoogstwaarschijnlijk authentiek. Hij schreef deze brief waarschijnlijk omstreeks 96 n.Chr. In de brief is sprake van een rebellie van een groepje jonge christenen die de ouderlingen van de Kerk in Korinthe hadden afgezet. Clemens betoogt dat de jongeren moesten worden verbannen en de ouderlingen in hun ambt moesten worden hersteld. Hij verklaarde dat ouderlingen onder geen beding konden worden afgezet. Dit blijkt echter niet uit de brieven van de apostel Paulus aan Timoteüs en Titus, waar afzetting onder bepaalde voorwaarden toegestaan was (er wordt echter wel opgeroepen tot terughoudendheid). Voorts spoorde hij aan te leven zoals Christus en trouw te zijn aan de Romeinse overheid. In hoofdstuk 25 vs. 1-4 vergelijkt hij Jezus met de phoenix, die net als Christus na zijn dood herrees (opstanding).
Clemens in de christelijke traditie
Volgens de christelijke schrijvers Origenes en Hiëronymus is paus Clemens I dezelfde als de Clemens die door Paulus in zijn brief aan de Filippenzen 4:3 wordt genoemd.
Volgens een traditie werd Clemens verbannen naar een eiland in de Zwarte Zee, waarschijnlijk de Krim, waar hij zware arbeid in de mijnen moest verrichten. Omdat hij daar velen tot geloof bracht is hij door de Romeinen verdronken in zee. Om te voorkomen dat zijn lijk later zou aanspoelen bonden zij een anker om zijn nek.
Patroonheilige
In de Katholieke Kerk en in de Orthodoxe Kerken wordt Clemens I op 23 november als heilige gevierd, bij de Grieken op 24 november en in de Russische Kerk op 25 november. In de beeldende kunst wordt hij voorgesteld als paus, met anker, boekrol, palmtak of een uit de zee rijzende tempeltje, ook wel met een bron en een lama. Sint-Clemens is de patroonheilige van Klemskerke, Minderhout, Hoeilaart en Watermaal-Bosvoorde (kerk). In Rome is de basiliek van San Clemente aan hem gewijd.
Externe links
- (en) First Epistle of Clement to the Corinthians, Engelse vertaling J. B. Lightfoot, website earlychristianwritings.
- (grc) Tekstuitgave Kirsopp Lake, op de Christian Classics Ethereal Library-website (www.ccel.org)
Cursief: tegenpaus
 |
Zie de categorie Clemens I van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |