Sint-Annaland

In 1475 gaf Karel de Stoute zijn halfzus Anna van Bourgondië toestemming om een schorrengebied bij het eiland Tholen te bedijken. Zij stichtte er een kerk die ze opdroeg, en daarmee het gehele dorp, aan haar schutspatrones, de heilige Anna.

Op 23 mei 1692 werd het dorp getroffen door brand. In korte tijd gingen 56 huizen, een meestoof, een brouwerij en 34 schuren verloren. De brand is waarschijnlijk begonnen in een mestvaalt achter een huis aan de Voorstraat. Dit huis is toen door de bewoners van het dorp geplunderd.[2]

Sint-Annaland is een ringvoorstraatdorp, met een voorstraat van de haven naar de kerk, die is omgeven door een ring. De kerk is gebouwd in 1899 als vervanging van de oude kruiskerk uit 1492. In het dorp staan twee molens, een houten standerdmolen uit 1684-85 en de ronde stenen korenmolen De Vier Winden uit 1847. In het gemeentehuis is na de gemeentelijke herindeling sinds 1973 het streekmuseum "De Meestoof" gevestigd.

• Hervormde kerk [3] (Ring 1) is een recht gesloten kruiskerk voorzien van een ingangsportaal en een toren met houten lantaarn en tentdak. De kerk kwam in 1899 tot stand in neoromaanse stijl ter vervanging van de oude St.-Annakerk uit 1494. Rond 1910 kreeg de toren lagere aanbouwen met zij-ingangen. De kerk is in 1930 gerestaureerd en in 1957 uitgebreid met een transept voorzien van kleine portalen.
• Weeshuis (Bierensstraat 22), een groot tweelaags pand in neoclassicistische stijl uit 1897.
• Voormalig postkantoor (Bierensstraat 2) is rond 1935 in traditionalistische vormen gebouwd.
• Voormalig raadhuis (Bierensstraat 6), thans Streekmuseum de Meestoof, werd in 1940 in traditionalistische vormen gebouwd naar ontwerp van A. Rothuizen. Het heeft twee lagere achtervleugels, een lager dwars bouwdeel (rechts) en een sobere toren met een kleine lantaarn. In terracottategels is het wapen van Sint Annaland aangebracht. Het raadhuis herbergde tevens een veldwachterwoning, een cachot en een brandspuitenhuis[4]
• Standerdmolen Sint Annaland
• Windmolen De Vier Winden (Sint Annaland)

Sint-Annaland ligt in de Bijbelgordel, en heeft over het algemeen een relatief protestants-christelijke signatuur. In Sint-Annaland zijn vier kerkelijke gemeenten:

• De Hervormde gemeente binnen de PKN Deze gemeente van Gereformeerde Bondssignatuur komt samen in de grote Dorpskerk aan de Ring 1
• De Hersteld Hervormde Gemeente komt samen in de Bethelkerk aan F.M. Boogaardweg 17
• De Gereformeerde Gemeente komt samen aan de Weststraat 25. in deze gemeente wordt gezongen uit de berijming van Datheen. Dit in tegenstelling tot veruit de meeste Gereformeerde Gemeenten, waar gezongen wordt uit de psalmberijming van 1773
• De Gereformeerde Gemeente in Nederland, komt samen aan de Tuinstraat 39a, hier zingt men eveneens uit de berijming van Datheen

Sint-Annaland kent een rijk verenigingsleven. Verenigingen in Sint-Annaland zijn onder meer:

• Watersportvereniging Sint-Annaland
• Speeltuinvereniging Vrij en Blij
• Voetbalvereniging WHS
• Tennisvereniging TC Sint-Annaland
• Koninklijke Fanfare Accelerando
• Gymnastiekvereniging WIK (Willen Is Kunnen)
• Tafeltennis vereniging Smash 76
• LOTUS®kring Lotus Zeeland
• Schietvereniging SSV Prinses Juliana

• Jaap Goedegebuure (24 september 1947), neerlandicus, literatuurcriticus en hoogleraar
• Bram Moerland (1939), filosoof en vertaler
• Piet Moerland (21 april 1949), bedrijfseconoom, oud-bestuursvoorzitter Rabobank

• Lijst van burgemeesters van Sint-Annaland
• Lijst van rijksmonumenten in Sint-Annaland

• 
  Korenmolen De Vier Winden
• 
  Standerdmolen Sint Annaland

Zie de categorie Sint Annaland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

	Plaatsen in de gemeente Tholen
Steden: Sint-Maartensdijk · Tholen Dorpen: Anna Jacobapolder · Oud-Vossemeer · Poortvliet · Scherpenisse · Sint-Annaland · Sint Philipsland · Stavenisse Buurtschappen: Botshoofd · De Sluis · Gorishoek · Malland · Molenvliet · Oud Kerkhof · Oudeland · De Rand · Schoondorp · Strijenham · Westkerke Zeeland: Steden en dorpen in Zeeland      Nederland: Provincies · Gemeenten