Scriptie

Een scriptie, thesis of (eind)verhandeling is een wetenschappelijk opstel dat een verplicht onderdeel vormt van een academische opleiding. Vaak is de scriptie een verhandeling over een bepaald onderwerp naar aanleiding van eigen onderzoek. Hoewel het belang van de scriptie en de eisen die eraan worden gesteld per universiteit en per studierichting verschillen, is de scriptie meestal het laatste onderdeel van de opleiding. Na het voltooien van de scriptie aan de universiteit studeert men af en verkrijgt men de bij de betreffende opleiding behorende academische graad.

In de bachelor-masterstructuur is het een verplicht onderdeel van de bachelor- of masterstudie en heet nu bachelor/masterproef, bachelor/masterthesis of bachelor/masterscriptie.

Elke student die werkt aan een scriptie, thesis of verhandeling wordt doorgaans door één bevoegde docent of hoogleraar begeleid, met kwaliteitscontrole door een of meer collega's (vgl. afstudeercommissie) aan het einde van het traject. De zogenaamde afstudeerkring vormt een alternatief voor begeleiding door één docent of hoogleraar.

De kandidaat zal zijn scriptie verdedigen voor zijn afstudeercommissie. Afhankelijk van het precieze reglement per opleiding en het karakter van het afstudeerwerk (interne of externe stage) bestaat deze commissie uit de afstudeerbegeleider(s), en eventueel een andere docent en/of externe deskundige, bijvoorbeeld uit het bedrijfsleven of een andere universiteit of hogeschool.

Voor geschreven werkstukken in het middelbaar onderwijs en het middelbaar beroepsonderwijs wordt de term scriptie, eindverslag, eindwerk, praktische opdracht of, in Nederland, veelal profielwerkstuk ook wel gehanteerd, al dan niet onderdeel van een geïntegreerde proef.

In diverse landen zijn er scriptieprijzen voor de beste scriptie van het jaar. De Vlaamse Scriptieprijs beloont elk jaar een verdienstelijke scriptie met een prijs van 2.500 euro, gekoppeld aan de publicatie van het onderzoek. Ook de Koninklijke Vlaamse ingenieursvereniging (KVIV) geeft een prijs voor een verdienstelijk eindwerk of scriptie in de technologische sfeer onder de naam Vlaamse ingenieursprijs. In Nederland bestaan er diverse prijzen waaronder de Leo Polak Scriptieprijs en de Internet Scriptieprijs.