Saint-Malo
Saint-Malo, Bretons: Sant-Maloù, Gallo: Saent-Malo, is een havenstad in Frankrijk. Het ligt aan de kust aan het noorden van Bretagne.
Stad in Frankrijk  | |||
| |||
  | |||
| Situering | |||
| Regio | Bretagne | ||
| Departement | Ille-et-Vilaine 35 | ||
| Arrondissement | Saint-Malo | ||
| Kanton | hoofdplaats van 2 kantons: Saint-Malo-Nord en Saint-Malo-Sud | ||
| Coördinaten | 48° 39′ NB, 2° 1′ WL | ||
| Algemeen | |||
| Oppervlakte | 36,6 km² | ||
| Inwoners (1 jan. 2011) | 45.201 (1.235 inw./km²) | ||
| Hoogte | 0 - 51 m | ||
| Burgemeester | René Couanau | ||
| Overig | |||
| Postcode | 35400 | ||
| INSEE-code | 35288 | ||
| Website | website van de gemeente | ||
Detailkaart | |||
 | |||
Foto's | |||
 | |||
| |||
De oude stadsmuur is nog aanwezig. Het stadsdeel binnen de muur wordt Intra-Muros genoemd. Aan de grote toegangspoort bevindt zich het kasteel, dat nu deels stadhuis en bibliotheek is, maar ook een aantal musea bevat. In de oude stad is de kathedraal Saint-Vincent een bezienswaardigheid.
Geschiedenis
De oudste nederzetting op de grond van het huidige Saint-Malo zou wel het Gallisch-Romeinse Alethum (Aleth) geweest zijn, dat op het schiereiland Cité d'Aleth van het huidige stadsdeel Saint-Servan heeft gelegen. De stad werd in de 6e eeuw gesticht door een Ierse monnik Machutus, Maclow of Maclou, later Malo. Hij werd in het midden van de 6e eeuw tot bisschop van Aleth gekozen. Wegens de voortdurende invallen van de Noormannen, vluchtten de meeste inwoners van Aleth in de 9e eeuw naar het naburige rotseiland waar zich ook het graf van de bisschop, de Heilige Malo, bevond. Ze stichtten daar een nieuwe nederzetting. Aleth bleef weliswaar nog bewoond, maar in de 12e eeuw werd de nederzetting de zetel van de bisschop van Aleth, naar het rotseiland verplaatst, dat nu de naam Saint-Malo kreeg.
In de 12e eeuw verhuisden de bewoners nog meer naar de kust en kozen om strategische redenen voor het schiereiland. In 1236 werd Aleth in de oorlog tussen koning Lodewijk IX en de hertog van Bretagne, volledig verwoest. Saint-Malo groeide zo sterk uit, dat de bevolking al tegen het einde van de 13e eeuw niet meer genoeg plaats had op het rotseiland Saint-Malo. Geleidelijk trok een deel van de bevolking weer terug naar het gebied van het toenmalige Aleth. Daar ontstond een voorstad die van Saint-Malo afhankelijk werd en die naar een lokale heilige Saint-Servan werd genoemd. De voorstad ontwikkelde zich zo voorspoedig, dat ze op den duur tot een rivaal van Saint-Malo uitgroeide.
In de conflicten tussen de koningen van Frankrijk en de hertogen van Bretagne; tussen deze en de bisschoppen van Saint-Malo; alsmede in de Honderdjarige Oorlog tussen Engeland en Frankrijk, streden de inwoners van Saint-Malo voor een zo groot mogelijke zelfstandigheid. In het verloop van de oorlogen met de hugenoten, eisten ze onbeperkt zelfbestuur voor zich op en Saint-Malo onderhandelde, als een Middeleeuwse Zeerepubliek met zeemachten zoals Portugal. Vanaf de 16e eeuw deden de zeelieden van Saint-Malo aan zeeroverij en kaapvaart, die vooral en met veel succes op Engeland was gericht. Robert Surcouf (1773-1827) was de kaperkapitein bij uitstek voor Saint-Malo en voor de jonge Franse Republiek. Hij werd de eerste ereburger van zijn stad. De zeevaartkunde leidde ook tot de ontdekking van Canada in 1534 door Jacques Cartier (1491-1557) uit Saint-Malo. Deze ontdekking bracht veel voorspoed voor Saint-Malo, dat een bloeiende handel in beverpelzen zag ontstaan. In 1661 kwam hieraan een einde, toen de stad door een brand geheel werd verwoest. Om herhaling te voorkomen werd de stad onder Vauban volledig herbouwd in graniet. In 1789 bereikte Saint-Servan de uiteindelijke afscheiding van haar buurtstad Saint-Malo.
Saint-Malo in de Tweede Wereldoorlog
In de Tweede Wereldoorlog maakten Saint-Malo en Saint-Servan deel uit van het Duitse verdediging- en vestingsysteem dat zich van Cancale, aan de westkust van de baai van Mont Saint-Michel, tot aan de monding van de Frémur bij Saint-Briac-sur-Mer uitstrekte. Het middelpunt van het verdedigingssysteem was het schiereiland Cité d'Aleth.
Daarnaast waren de belangrijkste verdedigingssteunpunten het kleine rotseiland Grand Bé, ruim 300 meter ten noordwesten van de Tour Bidouane, het circa 3,5 km verder ten noordwesten gelegen eiland Cézembre, en de Pointe de la Varde.
Na de landing van de geallieerden in Normandië op 6 juni 1944, werd het oude deel van Saint-Malo, de Intra-Muros of de Ville Close, voor meer dan 70% verwoest. Het is na de oorlog weer opgebouwd, overwegend in de oorspronkelijke 18e-eeuwse stijl.
In 1967 ontstond een nieuwe stad, bestaande uit Saint-Malo, Saint-Servan en Paramé, een gehucht dat zich sinds zijn fusie met de grote stad, dankzij zijn stranden, tot badplaats heeft ontwikkeld.
Bezienswaardigheden
- Ville Intra-Muros, de oude stad binnen de stadsmuren
- Kasteel van Saint-Malo
- Het graf van Chateaubriand op Île de Grand Bé
- De kathedraal Saint-Vincent
- Het Grand Aquarium
- De oudste en de op een na grootste getijdencentrale ter wereld, de Waterkrachtcentrale Rance in de monding van de Rance
- In de onmiddellijke omgeving ligt de Mont Saint-Michel.
Het Grand Aquarium bevindt zich net buiten de stadsgrenzen. Het werd in 2001 volledig vernieuwd, toen het vijf jaar bestond. Men kan hier onder andere een reis met de onderzeeër 'Nautibus' maken.
Een wandeling op de versterkte muur van 1,8 km lengte, met uitzicht over de zee, is populair.
Verkeer en transport
In Saint-Malo zijn er ongeveer 10 buslijnen binnen de stad en evenveel buiten de stad, die meestal worden geëxploiteerd door het bedrijf Keolis. Voor autoverkeer zijn de D137 en de D168 de twee belangrijkste hoofdsnelwegen van en naar Saint-Malo. De spoorwegstation Saint-Malo is het eindpunt van de spoorlijn van Rennes - Saint-Malo en sinds 2017 rechtstreeks verbonden met Parijs via TGV-spoorlijn. Dicht bij Saint-Malo is de Luchthaven Dinard-Pleurtuit-Saint-Malo voor luchtreizigers beschikbaar. De afstand van Saint-Malo tot het vliegveld is 13 kilometer. Vanaf Saint-Malo veerhaven bestaan er bijvoorbeeld regelmatige veerverbindingen naar Portsmouth in het Verenigd Koninkrijk, naar de Kanaleilanden Jersey (Saint Helier) en Guernsey (Saint Peter Port). Het transportvolume in het jaar 2016 in de scheepvaart en het ferryverkeer bedroeg 1.388.000 ton volgens de gegevens van Saint-Malo Developpement.
Bekende inwoners
- Jacques Cartier 1491-1557, ontdekker van Canada
- Pierre Louis de Maupertuis 1698-1759, mathematicus en astronoom
- François René de Chateaubriand 1768-1848, schrijver en diplomaat
- Robert Surcouf 1773-1827, zeekaper, handelaar.
- Hughes Félicité Robert de Lamennais 1782-1854, priester, filosoof en schrijver.
- Alexis Contin 1986, schaatser en inlineskater.
- Maxime Le Marchand 1989, voetballer
Demografie
Onderstaande figuur toont het verloop van het inwonertal, bron: INSEE-tellingen.
 Grafiek inwonertal gemeente |
 |
Mediabestanden die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina Saint-Malo op Wikimedia Commons. |