Prinsenhof (Brugge)

Het domein is gelegen tussen de Noordzandstraat/Geldmuntstraat, de Moerstraat, de Ontvangersstraat en de Geerwijnstraat. Het was oorspronkelijk de residentie van de graven van Vlaanderen en later van de Bourgondische hertogen.

Aanvankelijk woonden de graven van Vlaanderen op de Burg in de Love. Aan het begin van de 14e eeuw kwam de grafelijke residentie aan de Noordzandstraat. Het Prinsenhof wordt voor het eerst vermeld in een bron uit 1396. Na verscheidene uitbreidingen door de Bourgondische hertogen, die er in de 15e eeuw kwamen verblijven, bestond het gebouwencomplex uit residenties van de hertog, verblijven voor hovelingen, ambtenaren en gasten, dienstgebouwen, een slottoren, een kapel, een kaatsbaan, een boomgaard, verschillende tuinen en een dierentuin met exotische dieren. Vooral Filips de Goede en zijn kleindochter Maria van Bourgondië verbleven er en zijn er ook overleden.

Na het overlijden van Maria van Bourgondië in 1482 raakte het Prinsenhof grotendeels in onbruik als vorstelijke residentie. Het werd nog regelmatig gebruikt als hotel en conferentieplaats voor internationale bijeenkomsten. Erasmus, Thomas More, en andere geleerden en diplomaten logeerden er.

In 1576 werd een aanzienlijk deel van het domein verkocht en verkaveld. In 1631 werd wat er nog van restte, eveneens verkocht. De panden langs de Noordzandstraat werden afgebroken in 1662-63.[1]

Onderdelen van het Prinsenhof zoals het Munthuis en het Hôtel de Charolais (residentie van de graaf van Charolais, de jonge hertog Karel de Stoute) kenden een eigen, aparte ontwikkeling.

Vanaf 1662 werden de overblijvende gebouwen van het Prinsenhof betrokken door kloosterorden. Eerst verbleven er de Engelse Franciscanessen-tertiarissen, die hun convent in Nieuwpoort hadden verlaten. Ze vonden er als beschermheer Marc Arrazola de Oñate die de werken bekostigde. In 1664 waren de verbouwingswerken tot kloostergebouw en kerk voltooid. Om in hun levensonderhoud te voorzien, werden aan de kant van de Noordzandsstraat schoolklassen gebouwd om er een kostschool in onder te brengen voor Engelse meisjes. Ze bleven er tot 1794 en namen toen overhaast de vlucht voor de Franse Revolutie.

Gedurende enkele decennia was het gebouw de stadswoning van de familie Van Caloen de Basseghem. Vanaf 1888, na grondige verbouwing en toevoeging van twee nieuwe vleugels in neogotische stijl, nam de kloostercongregatie van de Dames de la Retraite du Sacré-Coeur uit het Franse Boulogne er haar intrek. Na een brand in 1913 volgde een nieuwe verbouwing.

Het U-vormige hoofdgebouw werd in 1983 op de monumentenlijst geplaatst. In 1989 werd het klooster verkocht en kwam het in particulier bezit. In 2002 werd het aan een verzekeringsmaatschappij verkocht en na een grondige verbouwing en toevoeging van een nieuwe vleugel kwam het vijfsterrenhotel Kempinsky er zich vestigen, na enkele jaren opgevolgd door het viersterrenhotel Dukes' Palace. Bij deze gelegenheid werden opgravingen verricht (2007), waarvan het resultaat te boek werd gesteld.

Vanaf de Noordzandstraat begint de straat die Prinsenhof heet en een klein plein wordt dat uitmondt op de Ontvangersstraat.

• Adolphe DUCLOS, Bruges, histoire et souvenirs, Brugge, 1910.
• Luc DEVLIEGHER, De huizen van Brugge, Tielt, 1975.
• Albert SCHOUTEET, De straatnamen van Brugge. Oorsprong en betekenis, Brugge, 1977
• Brigitte BEERNAERT e. a., Prinsenhof 8, het Prinsenhof, in: 19de-eeuwse architectuur in de binnenstad, Open Monumentendag 1990, Brugge, 1990
• Marc RYCKAERT, Historische stedenatlas van België. Brugge, Tielt, 1991
• Bieke HILLEWAERT & Elisabeth VAN BESIEN, Het Prinsenhof in Brugge, Brugge, 2007
• Frans DEBRABANDERE, Brugse plaatsnamen, in: Brugge die Scone, 2011, blz. 28
• Jean Luc MEULEMEESTER, Het Munthuis, in: Vlaanderen, jaargang 58, 2009.

• Website van het hotel
• Prinsenhof op Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed
• Hotel Charolais op Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed
• Munthuis op Inventaris van het Bouwkundig Erfgoed