Paarse schubwortel
De paarse schubwortel (Lathraea clandestina) of prachtschubwortel is een laag blijvende plant uit de bremraapfamilie (Orobanchaceae). De paarse schubwortel parasiteert op de wortels van populier en wilg en els, maar ook wel hazelaar. De plant heeft geen bovengrondse stengel. Ze bloeit van maart tot mei met lang gesteelde 4 tot 5 cm lange bloemen, die rechtstreeks vanuit de wortelstok komen. De plant komt onder andere voor in oude parken en landgoederen.
| Paarse schubwortel | ||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||||||||||
| Paarse schubwortel | ||||||||||||||||||
| Taxonomische indeling | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
| Soort | ||||||||||||||||||
| Lathraea clandestina L. (1753) | ||||||||||||||||||
Afbeeldingen Paarse schubwortel op  | ||||||||||||||||||
Paarse schubwortel op  | ||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||
De waardplant ondervindt weinig last van dit parasitisme, doordat de bloei en de vruchtzetting gedurende de lentesapstroom plaatsvinden en het bovengrondse gedeelte van de plant daarna afsterft.
Voorkomen
De plant staat op de Vlaamse rode lijst van planten vermeld als zeldzaam. Ze komt wel plaatselijk talrijk voor in de Vlaamse Ardennen en in de Zwalmvallei. Op een paar andere plaatsen, zoals in Meise en de Dijlevallei, wordt ze ook verwilderd aangetroffen. België vormt de traditionele noordgrens van haar verspreidingsgebied.
In Nederland staat ze niet te boek als in het wild voorkomend, maar enkele exemplaren schijnen ontsnapt te zijn uit de Botanische Tuin TU Delft. De zaden worden ook verspreid met pootgoed uit het buitenland. Ze is onder meer in Noord-Holland (bij Amsterdam), in Zuid-Holland (Barendrecht, Rijswijk, Leidschendam, Zoetermeer, Den Haag, Heemtuin) en in Utrecht (ten westen van Breukelen) aangetroffen. ook in Leeuwarden en noord Groningen.
De plant komt buiten de lage landen voor van centraal en West-Frankrijk (Zuid-Normandië, Centraal Massief en Pyreneeën) tot Noord-Spanje. Zij wordt ook plaatselijk in centraal Italië aangetroffen.
Daar de populaties in België en Italië ver van het Franco-Iberisch centrale areaal liggen, wordt vermoed dat ze er oorspronkelijk (lees: eeuwen geleden) ingevoerd zijn met geparasiteerd pootgoed. In andere landen, zoals Engeland en Duitsland, wordt de plant ook plaatselijk verwilderd aangetroffen.
Namen in andere talen
- Engels: purple toothwort
- Duits: Verborgene Schuppenwurz, Purpur-Schuppenwurz
- Frans: lathrée clandestine, clandestine écailleuse
- Spaans: hierba de soterra, hierba de la matriz
Referenties
- J.E. De Langhe et al., Flora van België, het Groothertogdom Luxemburg, Noord-Frankrijk en de aangrenzende gebieden (tweede druk), 1988, Nationale Plantentuin van België, Meise
- Ivo Pauwels, De prachtschubwortel, een pracht van een wortelparasiet – Concurrentie voor de krokus? De Tuinen van Eden, 12 : 68-69, 1999
Externe links
- Prachtschubwortel (Lathraea clandestina) op SoortenBank.nl (gebaseerd op de Heukels23, dit is de voorlaatste uitgave)
- Verspreiding van de prachtschubwortel (Lathraea clandestina) in België
- De paarse schubwortel in Vlaanderen
- Paarse schubwortel (Lathraea clandestina)... nieuwe plantensoort voor Essen
- Verspreiding van Lathraea clandestina in Frankrijk
