Peter Rehwinkel

Rehwinkel volgde de lagere school in Veendam en Gasselte en ging in Stadskanaal naar de middelbare school. Daar deed hij in 1982 eindexamen vwo. Hij studeerde rechten in Groningen en studeerde in 1986 af in de richting Juridische Bestuurswetenschappen. Hij werkte bij de vakgroep staatsrecht van de universiteit Groningen, waar hij in 1991 promoveerde op een proefschrift over de staatsrechtelijke positie van de Nederlandse minister-president. In 1991 vertrok hij naar Den Haag, waar hij particulier secretaris werd van de minister van Onderwijs, Jo Ritzen.

In 1994 werd hij voor de PvdA gekozen in de Tweede Kamer, waar hij zich voornamelijk bezighield met binnenlandse zaken, aangelegenheden rond het koningshuis en het hoger onderwijs. Ook was hij ondervoorzitter van de enquêtecommissie die onderzoek deed naar de bouwfraude. Toen hij door zijn partij in 2002 op een zijns inziens te lage plaats voor de kandidatenlijst voor de Tweede Kamerverkiezingen voor 2003 was geplaatst, verliet hij per direct de Tweede Kamer. Hij was daarna geregeld te zien als koningshuiskenner in verschillende televisieprogramma's.

In 2003 was hij een van de eerste pleitbezorgers voor een gedragscode voor de pers, die uiteindelijk in juni 2005 door de Rijksvoorlichtingsdienst zou worden afgekondigd.[1]

In 2004 werd hij benoemd tot burgemeester van Naarden. In die hoedanigheid voltrok hij in 2005 het burgerlijk huwelijk tussen prins Floris en Aimée Söhngen en maakte hij zich sterk voor het behoud van het Naardermeer. Bij de Eerste Kamerverkiezingen 2007 werd hij gekozen in de Eerste Kamer.

Op 14 september 2009 werd hij burgemeester van de gemeente Groningen. Op 24 april 2013 gaf Rehwinkel aan na zijn eerste termijn in 2015 als burgemeester van Groningen te zullen stoppen. Rehwinkel zei dat zijn beslissing verband houdt met de grote gemeentelijke herindeling, waarbij het aantal gemeenten in de provincie Groningen wordt teruggebracht van 23 naar 6.

Rehwinkel, die naast burgemeester tevens voorzitter van de Veiligheidsregio was, kwam herhaaldelijk in opspraak vanwege zijn rol in Project X Haren.[2][3] Zo had hij onder andere onvoldoende steun gegeven aan de buurgemeente en geweigerd om feestgangers te begeleiden van Haren naar de binnenstad van Groningen, waar de menigte beter beheersbaar zou zijn geweest.

Op 3 oktober 2013 maakte Rehwinkel bekend zijn ambtstermijn niet te zullen volmaken.[4] Hij legde zijn functie van burgemeester van Groningen per 1 november 2013 neer, om een baan te vervullen bij United Cities and Local Governments (UCLG), een organisatie van lokale en regionale overheden. Er ontstond ophef toen bleek dat het vrijwilligerswerk betrof, waarbij Rehwinkel recht had op een Appa-uitkering (wachtgeld).[5][6] Ook ontstond onduidelijkheid of de functie bij de UCLG wel bestond. Rehwinkel zag zich genoodzaakt te erkennen dat hij gewoon moest solliciteren. Bovendien zegde hij toe drie maanden "wachtgeld" te zullen terugstorten. Op 6 mei 2014 raakte bekend dat een functie bij de UCLG uitsluitend is weggelegd voor mensen met een bestuurlijke (politieke) baan en dat Rehwinkel daarvoor dus niet meer in aanmerking komt.[7]

Van juli 2015 tot maart 2017 was Rehwinkel als extern adviseur verbonden aan een consultancybureau. Zijn aanstelling als waarnemend burgemeester van Zaltbommel leidde opnieuw tot ophef vanwege de eerdere kritiek op zijn burgemeesterschap in Groningen en de periode daarna.[8] Per 3 maart 2020 is Rehwinkel benoemd tot waarnemend burgemeester van de gemeente Bergen (Noord-Holland).[9]

Rehwinkel komt zonder problemen uit voor zijn homoseksuele geaardheid. Hij was actief op het gebied van de integratie van homoseksuelen in de samenleving. Met name de homoseksualiteit binnen de islam heeft zijn aandacht; hij was lid van aanbeveling van de stichting Yoesuf, die zich bezighoudt met de emancipatie van homoseksuelen met een islamitische achtergrond. Op 29 augustus 2008 trouwde hij als eerste burgemeester met iemand van hetzelfde geslacht. Zijn echtgenoot is KRO-journalist Michel Zeegelaar.

De schaatser Jan Uitham was een oom van Rehwinkel.

Rehwinkel schreef verschillende boeken, of werkte eraan mee:

• J.P. Rehwinkel: De minister-president: eerste onder gelijken of gelijke onder eersten? (proefschrift, Zwolle, Tjeenk Willink, 1991)
• J.P. Rehwinkel e.a.: De positie van de minister-president (Zwolle, Tjeenk Willink 1994)
• Peter Rehwinkel en Jan Nekkers: Regerenderwijs. De PvdA in het kabinet-Lubbers-Kok (Amsterdam, Bert Bakker, 1994)
• Peter Rehwinkel e.a.: Getrouwd met de premier. De first lady's van Nederland in veertien portretten (Zutphen, Plataan, 2004; 2e druk 2005)
• Peter Rehwinkel, Henk Jan Ormel & Ank Bijleveld-Schouten: De overheid om de hoek (Den Haag, SDU, 2009)