Paranoia (novellenbundel)

Paranoia is de tweede novellenbundel van de Nederlandse schrijver Willem Frederik Hermans, in 1953 verschenen bij uitgeverij G.A. van Oorschot. De bundel telt zes stukken, waarvan vier verhalen eerder in tijdschriften verschenen waren. Gedurende het leven van de auteur behaalde de bundel zestien drukken. Daarnaast was de novelle Het behouden huis ook als zelfstandige uitgave van De Bezige Bij verkrijgbaar, die 26 drukken behaalde.

Inhoud

De bundel bevat de volgende zes novellen:

  • Preambule
  • Manuscript in een kliniek gevonden
  • Het behouden huis
  • Paranoia
  • Glas
  • Lotti Fuehrscheim

Geschiedenis

De novelle Het behouden huis, zonder twijfel Hermans' bekendste korte prozawerk, is ook altijd als zelfstandige uitgave beschikbaar geweest. Van de overige vijf werden alleen Preambule en Glas niet voorgepubliceerd. De bundel beleefde zestien drukken en werd in 2006 opgenomen in deel 7 van Hermans' Volledige werken. De verantwoording van de tekstgeschiedenis en tekstbezorging zijn door de bezorgers online beschikbaar gesteld.

Verhalen

Veel van deze verhalen behoren tot de bekendste en meest bestudeerde van Hermans' korte prozawerken. Van Het behouden huis verscheen een analyse in het tijdschrift Merlyn, wat aan de bekendheid van het werk zal hebben bijgedragen. Manuscript is gebaseerd op Hermans' jeugd. In de volgende drie novellen speelt de oorlog een rol. Het behouden huis speelt in de oorlog, het titelverhaal en Glas niet lang erna. Lotti Fuehrscheim speelt zich af in de Verenigde Staten. Het is de eerste keer dat de naam van de filosoof Ludwig Wittgenstein in het werk van Hermans valt.

Receptie

'Het zou mij niet verbazen,' besluit Hans van Straten zijn recensie in Het Vrije Volk, 'als Hermans naar aanleiding van zijn nieuwe boek eindelijk de erkenning kreeg, die hem al zo lang wordt onthouden.'[1]

De Nijmeegse professor Kees Fens begeleidde een proefschrift over de bundel als geheel: G.F.H.Raat, De vervalste wereld van Willem Frederik Hermans (Huis aan de Drie Grachten, 1985). Deze studie deed een discussie ontbranden over de vraag of Preambule een inleidend essay of een verhaal is. Zie de links hieronder naar de bijdragen van Frans Ruiter (1987) en Ineke Bulte (1987).

Werk van Willem Frederik Hermans
Romans:Conserve (1947) · De tranen der acacia's (1949) · Ik heb altijd gelijk (1952) · Drie melodrama's (1957) · De donkere kamer van Damokles (1958) · Nooit meer slapen (1966) · Onder professoren (1975) · Au pair (1989)
Verhalen- en novellenbundels:Moedwil en misverstand (1948) · Paranoia (1953) · Een landingspoging op Newfoundland en andere verhalen (1957) · De laatste roker (1991)
Novellen:Het behouden huis (1952) · In de mist van het schimmenrijk (1993)
Essaybundels:Het sadistische universum (1964)
Foto's:Fotobiografie (1969)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.