Omar Khayyám
Omar Khayyám (Of Omar Chajjaam en diverse spellingsvarianten) (18 mei 1048 – 4 december 1123, aangenomen data) werd geboren in Nisjapoer (nu Iran) in de streek Khorasan van Perzië en was een Perzisch wiskundige, astronoom, filosoof, schrijver en dichter.
Omar Khayyám
| ||||
Algemene informatie | ||||
Geboren | Nisjapoer, 18 mei 1048 | |||
Overleden | 4 december 1123 | |||
Beroep | wetenschapper & schrijver | |||
|
Zijn volledige naam was Hakim Ghiyath-al-Din Abu'l-Fath Omar ibn Ibrahim Khayyam Nisaburi (حکیم غیاثالدین ابوالفتح عُمَر بن ابراهیم خیام نیشابوری) (al-Khayyam betekent "de tentenmaker"). In het Perzisch is zijn naam " حکیم عمر خیام ".
Astronoom en wiskundige
Hij verbeterde de Perzische kalender. In 1079 werd zijn verbeterde kalender ingevoerd door Sultan Jalal al-Din Malekshah Saljuqi (1072-1092). Hij bedacht ook diverse wiskundige methodes. Zo staat hij bekend om het uitvinden van een manier om derdegraadsvergelijkingen op te lossen met behulp van de snijpunten tussen een parabool en een cirkel.
Schrijver en dichter
Van Omar Khayyam wordt beweerd dat hij duizend vierregelige verzen schreef. In het Westen kreeg hij in de negentiende eeuw grote bekendheid door een kleine selectie daaruit, die door Edward FitzGerald op eigenzinnige wijze naar het Engels vertaald werd onder de titel "The Rubáiyát of Omar Khayyám" (1859). Ook de dichter J.H. Leopold heeft een aantal kwatrijnen vertaald, zoals deze:
Tentmaker zie, uw lichaam is een tent, |
Trivia
Zijn leven werd in 1957 verfilmd in de film 'Omar Khayyam' met acteurs Cornel Wilde, Debra Page en anderen. Sir Granville Bantock heeft een toonzetting van de kwatrijnen gecomponeerd verschenen onder de naam van de schrijver.
Externe links
- (en) Tekst van "The Rubaiyat"
- (en) Een biografie door Professor Iraj Bashiri, University of Minnesota
- (en) Omar Khayyám
- Tekst Rubaiyat
- (nl) Khayyam in de Nederlandse Muziek, door prof. Rokus de Groot, Universiteit van Amsterdam (Video: Persian Dutch Network)
Bronnen die bij dit onderwerp horen, zijn te vinden op de pagina The Rubaiyat of Omar Khayyam op de Engelstalige Wikisource. |
Zie de categorie Omar Khayyam van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Arabische en Perzische wiskundigen |
---|
'Abd al-Hamīd ibn Turk · Abd-al-Rahman Al Sufi · Abū al-Hasan ibn Alī al-Qalasādī · Abū Ishāq Ibrāhīm al-Zarqālī · Abū Kāmil Shujā ibn Aslam · Abu'l-Hasan al-Uqlidisi · Abul Wafa · Ahmed ibn Yusuf · Al-Biruni · Al-Chwarizmi · Al-Hajjāj ibn Yūsuf ibn Matar · Alhazen · Al-Jayyani · Al-Karaji · Al-Khazini · Al-Kindi · Al-Mahani · Al-Sijzi · Hunayn ibn Ishaq · Ibn al-Banna · Ibn Sahl · Ibn Tahir al-Baghdadi · Ibn Yahyā al-Maghribī al-Samaw'al · Ibrahim al-Fazari · Ibrahim ibn Sinan · Jabir ibn Aflah · Kushyar ibn Labban · Mohammed al-Fazari · Mohammed ibn Jābir al-Harrānī al-Battānī · Nasir al-Din al-Toesi · Sinan ibn Thabit · Thabit ibn Qurra · Ulug Bey · Yusuf al-Mu'taman ibn Hud |