Nederlands Loodswezen BV

In Nederland zijn de loodsactiviteiten verdeeld over vier regio’s:

• Noord voert loodsdiensten uit op de Eems, voor de haven van Delfzijl en de Eemshaven en voor het gebied Harlingen. De loodsen worden van en naar de schepen gebracht met loodstenders vanuit de Eemshaven en Harlingen. In de Eemhaven staat het coördinatiecentrum voor deze regio.
• Amsterdam-IJmond: deze regio begint 26 mijl uit de kust in de IJ-geul, voert langs het gehele Noordzeekanaal en eindigt bij het Amsterdam-Rijnkanaal. De regio zorgt tevens voor de beloodsingen in de havens van Den Helder en het zuidwestelijke gedeelte van de Waddenzee. Jaarlijks worden meer dan 13.000 schepen geloodst in deze regio.
• Rotterdam-Rijnmond is operationeel in de havens van Rotterdam, Dordrecht, Moerdijk, Schiedam, Vlaardingen, Maassluis, Hoek van Holland en Scheveningen. Tot dit gebied behoren ook de vaargeulen in het zuidelijk deel van de provincie Zuid-Holland en een aantal vaargeulen in de provincie Zeeland. Met ongeveer 60.000 loodsverrichtingen per jaar is dit de belangrijke regio in Nederland en een van de grootste in Europa.
• Scheldemonden: hier opereren de loodsen in alle havens langs de Wester- en Oosterschelde. Voor de Vlaamse havens van Antwerpen en Gent is een speciale regeling van toepassing. De Nederlandse loodsen zijn verantwoordelijk voor 27,5% van alle scheepvaart naar Antwerpen en Gent, de Vlaamse loodsen beloodsen de overige 72,5%.

Bij de verzelfstandiging van het Loodswezen in 1988 zijn de loodsdiensten door de wetgever opgedragen aan de registerloodsen.[3] Het zijn private ondernemers, maar vanuit het mededingingsoogpunt worden zij beschouwd als een collectief monopolie.[3] Op een monopolistische markt, acht de wetgever onafhankelijk toezicht noodzakelijk om een behoorlijke verhouding tussen prijs en kwaliteit te bewerkstelligen. De scheepvaart heeft een wettelijke verplichting gebruik te maken van loodsen Hierbij heeft de reder geen keuzevrijheid. Vanwege het ontbreken van alternatieven, ontbreekt bij de aanbieder van de loodsdiensten een natuurlijke externe prikkel om de tarieven laag te houden. Om misstanden te voorkomen heeft de overheid de Nederlandse Mededingingsautoriteit (NMa), die later is opgegaan in de Autoriteit Consument en Markt, aangewezen als toezichthouder.[3] In de Loodsenwet,[4] dient de ACM voor elk kalenderjaar de loodsgeldtarieven vast te stellen. Hierbij houdt zij rekening met de efficiëntie, de productiviteit en de kwaliteit van de diensten.[3]

Tot eind 2013 was het tarief gebaseerd op de actuele diepgang van het schip en de af te leggen afstand in zeemijlen.[5] Verder was er geen eenheid, iedere haven had zijn eigen tarief en er was sprake van kruisfinanciering tussen grote en kleine schepen en tussen grote en kleine havens. Vanaf begin 2014 betaalt een schip met dezelfde diepgang voor een loodsreis met dezelfde gemiddelde tijd in alle Nederlandse zeehavens hetzelfde tarief.[5] De nieuwe structuur bestaat uit een starttarief, dit is een vast basistarief voor het aan boord brengen en van boord halen van de loods en ter dekking van de vaste kosten van het Loodswezen. Dit tarief is gebaseerd op de actuele diepgang en is gedifferentieerd op basis van het beloodsingspunt. Vervolgens start het variabele trajecttarief vanaf het moment dat de loods aan boord stapt tot aan het moment dat het schip afmeert. Tot slot geldt er voor bijzondere reizen, bijvoorbeeld bijzondere transporten, ijsgang of inzet van meer dan een loods, een toeslag.[5]

Essentieel is een goede verbinding van de laptops van loodsen op zeeschepen met het bedrijfsnetwerk van het Nederlands Loodswezen. Elke drie seconden moet er informatie van de scheepvaartsituatie in de omgeving binnenkomen, waarop de loods zijn beslissingsproces aan boord kan baseren. Het programma beveiligt tegelijk de verbinding en zet zelf de best beschikbare verbinding op, zonder tussenkomst van de gebruiker.[6]

De volgende schepen werden per 1 september 1988 overgenomen van het Rijk:

Naam	Bouwjaar	Overdrachtswaarde in guldens	Afbeelding
Wega	1968	3.000.000
Altair	1974	6.000.000
Spica	1973	6.000.000
Fomalhaut	1974	6.000.000
Markab	1978	9.000.000
Menkar	1977	9.000.000
Mirfak	1977	9.000.000
Albatros	1984	4.500.000
Zeekoet	1983	450.000
Stern	1976	200.000
Kokmeeuw	1980	500.000
Jan van Gent	1969	500.000
Aalscholver	1969	500.000
Zeemeeuw	1970	500.000
Zeezwaluw	1971	500.000
Wulp	1978	1.000.000
Roerdomp	1980	1.000.000
Reiger	1980	1.000.000
Bruinvis	1965	675.000
Walvis	1965	675.000
Delfshaven	1959	300.000
Zilvermeeuw	1954	250.000

Op 27 september 2018 tekende het Loodswezen een contract met Next Genaration Shipyards voor de bouw van drie nieuwe tenders. De eerste zou in 2020 opgeleverd moeten worden.[9][10]

Naast deze bedrijfsorganisatie bestaat er ook een beroepsorganisatie voor de registerloodsen: de Nederlandse Loodsencorporatie.