Linge (rivier)

De Linge is boven Zoelen een "kunstmatige" rivier, de inlaat bij Doornenburg (uit het Pannerdensch Kanaal) is gecontroleerd. Het stuk tussen Zetten en Elst (Gelderland) is weinig meer dan een kaarsrecht kanaal. De kruising met het Amsterdam-Rijnkanaal is opmerkelijk: hier verdwijnt de rivier onder het kanaal. Bij Zoelen komt de rivier samen met de Dode Linge. Vanaf dit punt gaat de Linge meanderen. Voorbij Tiel komt het Inundatiekanaal in de rivier uit, dat een onderdeel vormt van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. Een klein stuk stroomafwaarts, nabij Buurmalsen, stroomt de Korne in de Linge en even later, bij Tricht, ook de Bisschopsgraaf. Bij Gorinchem splitst de Linge zich in de Lingehaven met aan het eind de Lingesluis en wordt het water van de Linge afgevoerd door de normaal open staande Gorinchemse Kanaalsluis en met het water van het Merwedekanaal via het Kanaal van Steenenhoek naar de Beneden Merwede.

De rivier is voor kleine schepen goed bevaarbaar vanaf de stuw in de Korne bij Buren tot Gorinchem. Grote schepen komen niet verder de rivier op dan de insteekhaven in Geldermalsen, vanaf de open staande Lingesluis in Asperen tot Geldermalsen is de vaarweg CEMT-klasse I.[1] De schepen mogen niet langer zijn dan 47 meter. Van Gorinchem tot Asperen is de vaarweg CEMT-klasse II en zijn de max. toegestane afmetingen algemeen 60,00 x 7,50 x 2,25 m. Er gelden ook verschillende snelheidsbeperkingen, snel varen is overal verboden.

Afvarend kunnen kleine schepen via de oorspronkelijke route (de huidige Lingehaven in Gorinchem) naar de Merwede varen. De maximale doorvaarthoogte is KP +2,85 m. Grotere schepen varen via de Gorinchemse Kanaalsluis via het Merwedekanaal en de Grote Merwedesluis naar de Merwede.

De afvoer van de Linge is afhankelijk van twee factoren: de hoeveelheid water die wordt ingelaten vanuit het Pannerdensch Kanaal en de hoeveelheid regen die is gevallen in het stroomgebied van de Linge. De gemiddelde afvoer van de Linge bedraagt 7 m³/s, waarvan 4 m³/s wordt ingelaten vanuit het Pannerdensch Kanaal. In de zomermaanden kan het waterpeil in het Pannerdensch Kanaal te laag zijn voor het inlaten van water in de Linge, waardoor het debiet soms maandenlang 0 m³/s kan bedragen. Een afvoer van meer dan 10 m³/s komt zelden voor. In zeer natte tijden kan het debiet echter tijdelijk stijgen tot enkele tientallen kubieke meters per seconde. De maximale capaciteit van het Lingegemaal (dat het water van de Linge in de Merwede loost) bedraagt 60 m³/s - dit wordt in de praktijk echter nooit gehaald.

Zoals gezegd is de Linge boven Zoelen een kunstmatige rivier. Het gedeelte tussen Zoelen en Gorinchem is van oorsprong een natuurlijke waterloop, die tot in de 14e eeuw vanuit de Waal bij Tiel werd gevoed ("Dode Linge"). In 1304 werd de Linge echter in Tiel afgedamd, nadat zij twee jaar eerder in Gorinchem waarschijnlijk ernstige wateroverlast had veroorzaakt.[2] Zie voor de geschiedenis van de Linge ook de Lingebrief van 1456. Hiermee was de wateroverlast echter nog niet geweken. Ook na de afdamming van de Dode Linge stond de binnenstad van Gorinchem soms nog blank. Dit probleem is opgelost door het graven van het Kanaal van Steenenhoek. Dit kanaal takt zich vlak voor de binnenstad van Gorinchem af, en neemt het overtollige water met zich mee. Dit water wordt uiteindelijk bij Hardinxveld-Giessendam in de Beneden-Merwede geloosd.

In de vroege middeleeuwen heeft er een verbinding tussen de Linge en de huidige Lek bestaan, de zogenaamde Hagesteinstroom. Die is volledig verzand en niet meer in het landschap te herkennen.

Vroeger ging veel vrachtvervoer naar en van de dorpen over de Linge. De naam 'loswal' voor de toenmalige aanlegplaats van de schepen herinnert daaraan.

• Het Lingepad volgt het gedeelte van de Linge langs Acquoy en Rhenoy.
• De Leerdamse zwem- en poloclub "De Linge" is vernoemd naar deze rivier.
• De Lingestraat in Groningen is vernoemd naar deze rivier.

• 
  Inlaat bij het Pannerdensch Kanaal
• 
  bij Gendt
• 
  Bij Zetten
• 
  Bij Geldermalsen
• 
  De oude spoorbrug over de Linge bij Tricht
• 
  Bij Beesd
• 
  In Gorinchem

• 
  Onder de dijk door richting het westen
• 
  Bij Elst in de herfst
• 
  Bij Elst in de herfst
• 
  Bij de spoorwegovergang
• 
  Bij Elst (1e Weteringswal)
• 
  Bij de Raaijebrug
• 
  Vanaf de Langstraatbrug