Pannerdensch Kanaal

Het Pannerdensch Kanaal werd tussen 1701 en 1709 gegraven, aanvankelijk als verdedigingslinie zonder verbinding met Rijn en Waal. Pas 20 oktober 1706 werden de doorgravingen te Arnhem aanbesteed met als doel de watertoevoer naar de IJssel en de Nederrijn veilig te stellen. Het oude bed van de Rijn staat sindsdien bekend als de Oude Rijn, een van de vele stromen met deze naam.

De formele oplevering van het bevaarbare kanaal was 14 november 1707, maar in feite had de natuur het kanaal al in de nacht van 19 op 20 augustus 1707 voor de scheepvaart geopend. Toen overstroomde een zomerkade die het water afhield van het kanaal in aanleg. 's Morgens daarna voer een Arnhemse schipper als eerste door het kanaal naar de Waal.[1] In de beginperiode leidde de verruimde waterafvoer langs deze weg tot dijkdoorbraken en grote overstromingen.

In 2007 werd 300 jaar Pannerdensch Kanaal gevierd.

Afvoerverdeling

De standaard afvoerverdeling van het Rijnwater is op het eerste splitsingspunt, de Pannerdense Kop bij Fort Pannerden, twee derde naar de Waal en een derde naar het Pannerdensch Kanaal. Op het tweede splitsingspunt, tussen Huissen en Westervoort, gaat twee negende (2/3 van 1/3) van het Rijnwater naar de Nederrijn en een negende (1/3 van 1/3) naar de IJssel.

Naast een economisch voordeel (de loop van de Nederrijn werd verkort), had de aanleg van het kanaal vooral een strategisch belang omdat het de aanvoer van water voor de Nieuwe Hollandse Waterlinie betreft.

Gemiddeld stroomt er per seconde ongeveer 700 kubieke meter water door het Pannerdensch kanaal. Het Fort Pannerden, aan de voet van de Waal en het Pannerdensch Kanaal, werd aangelegd om de waterverdeling die bij deze splitsing plaatsvindt te waarborgen.

Het kanaal is tegenwoordig ook voor de scheepvaart van groot belang. In 2006 passeerden er 19723 binnenvaartschepen.

In verband met het verlengen van de A15 is er discussie of deze over of onder het kanaal moet worden aangelegd.

• Actuele informatie - Rijkswaterstaat
• Historische kaarten van het Pannerdensch Kanaal

Zie de categorie Pannerdensch Kanaal van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.