Lijst van Nederlandse orgels
Hieronder enige pijporgels in Nederland die vermeldenswaardig zijn omwille van klankkleur, bouwer, dispositie, historie, locatie of architectuur.
Orgel | Plaats | Bouwer | Bouwjaar | Bijzonderheden | Foto |
---|---|---|---|---|---|
Peter Gerritszorgel | Middelburg | Peter Gerritsz | 1479 | Oudste orgel van Nederland. Niet bespeelbaar. Gebouwd voor Nicolaïkerk in Utrecht, maar in 1886 naar Rijksmuseum verplaatst. Orgelkas sinds 1952 in Koorkerk in Middelburg. Studiekopie Van Stratenorgel (Reil, 2012) in Orgelpark (Amsterdam) | |
Koororgel van de Grote of Sint-Laurenskerk | Alkmaar | Jan van Covelens | 1511 | Oudste bespeelbare orgel van Nederland. | |
Orgel van de Mariakerk | Krewerd | onbekend | 1531 | Mogelijk met pijpwerk uit de 15de eeuw | |
Orgel van de Grote kerk van Oosthuizen | Oosthuizen | onbekend (mogelijk Peter Gerritsz of Jan van Covelens) | 17e eeuw | Bij restauratie in 2003 werd het altijd gedachte bouwjaar van 1521 in twijfel getrokken. 17e-eeuwse assemblage door Pieter Backer uit Medemblik. Bevat verschillende onderdelen uit voornamelijk 16e eeuw, mogelijk ook uit een voorganger. | |
Orgel van de Marekerk | Leiden | Pieter de Swart / Rudolf Garrels | ca. 1560 / 1733 | oorspronkelijk gebouwd voor de Pieterskerk, in 1733 overgeplaatst en uitgebreid door Garrels | |
Hoofdorgel van de Hooglandse Kerk | Leiden | Pieter de Swart / Gebroeders Van Hagerbeer | 1565 / ca. 1635 | ||
Orgel van de H. Willibrordusbasiliek | Hulst | Loys Isoré | 1610-1612 | Eén van de slechts twee resterende orgels van de Frans-Vlaamse orgelbouwer Loys Isoré. Veel oorspronkelijk pijpwerk uit 1610 (in het Hoofdwerk). Tweede klavier (Positif) en vrij pedaal toegevoegd door fa. Flentrop in 1970-71 | |
Hoofdorgel van de Sint-Janskathedraal | 's-Hertogenbosch | Floris Hocque II, Hans Goltfuss en Germer von Hagerbeer | 1638 | ||
Van Hagerbeer-orgel in de Pieterskerk | Leiden | Gebroeders Van Hagerbeer | 1643 | Bevat pijpwerk van voorgangerorgel (o.a. van Jacob van Bilsteyn rond 1445, Jan van Covelens rond 1530 en Hendrik Niehoff rond 1550). Voorgangerorgel bestond reeds in 1398. Volgens Jacob Cornelis Overvoorde was er zelfs al in 1353 een orgel, maar een bron hiervoor noemt hij niet.[1] | |
Hoofdorgel van de Sint-Laurenskerk | Alkmaar | Jacobus Caltus van Hagerbeer | 1645 | In 1725 opnieuw opgezet door Frans Caspar Schnitger. | |
Orgel van de Sint-Servaasbasiliek | Maastricht | Peter Briesger(?) | 1650 (ca.) | Oorspronkelijk in de Dominicanenkerk. In 1806 geplaatst in Sint-Servaasbasiliek. Eerste vermelding van orgel in Sint-Servaasbasiliek dateert uit 1305 (herstel bestaand orgel). | |
Faberorgel in de Jacobuskerk | Zeerijp | Theodorus Faber | 1651 | Grotendeels reconstructie door de fa. Blank en fa. Bernhardt Edskes. Van Faber resteren nog de windladen van hoofdwerk en pedaal, de Bourdon 16', twee Vox Humana 8' pijpen en het pedaalklavier. | |
Hoofdorgel Nieuwe Kerk | Amsterdam | Hans Wolff Schonat | 1655 | ||
Hinsz-orgel in de Bovenkerk | Kampen | Jan Slegel | 1676 | In 1742 vernieuwd door Albertus Antoni Hinsz als zijn grootste orgel. Voorganger was mogelijk orgel van Jan van Covelens dat tussen 1520 en 1523 werd geplaatst. Oudste pijpwerk huidige orgel waarschijnlijk van Jan Morlet (1629; voorgangerorgel). | |
Hoofdorgel van de Martinikerk | Groningen | Arp Schnitger | 1692 | Eerste vermelding orgel in Groningen uit 1318: "enen man op de orghel te blazen" (waarschijnlijk portatief). Oudste voorgangerorgel gebouwd rond 1450. Tweede voorgangerorgel gebouwd rond 1481 (waarschijnlijk door Johan then Damme). Huidige orgel bevat pijpwerk van tweede voorgangerorgel. | |
Hoofdorgel van de Sint-Michaelskerk | Zwolle | Arp Schnitger | 1721 | ||
Hoofdorgel van de Oude Kerk in Amsterdam | Amsterdam | Christian Vater | 1724 | ||
Hoofdorgel van de Grote- of Jacobijnerkerk in Leeuwarden | Leeuwarden | Christian Müller | 1727 | ||
Garrelsorgel in de Groote Kerk | Maassluis | Rudolph Garrels | 1732 | ||
Orgel in de Petruskerk | Leens | Albertus Antoni Hinsz | 1733 | ||
Hoofdorgel van de Waalse Kerk | Amsterdam | Christian Müller | 1734 | Gebouwd met gebruik van de hoofdwerkkas, luiken en meerdere registers van de voorganger, een instrument van Nicolas Langlez uit 1680. | |
Orgel van de Grote of Sint-Janskerk | Gouda | Jacob François Moreau | 1736 | Voorgangerorgel in 1558 gebouwd door Hendrick Niehoff en in 1745 verkocht aan Sint-Joostkapel. Dit orgel werd in 1904 vervangen en de orgelkas bevindt zich sindsdien in de H.H. Cosmas en Damianuskerk van Abcoude. | |
Hoofdorgel van de Grote of Sint-Bavokerk | Haarlem | Christian Müller | 1738 | ||
Orgel van de Waalse kerk | Leiden | Gerard Steevens / Pieter Assendelft | 1746 / 1748-50 | Gerestaureerd door Flentrop in 1987 | |
Orgel van de Grote Kerk | Nijkerk | Matthijs van Deventer | 1756 | Voorgangerorgel uit 1540. | |
Orgel van de Dorpskerk | Katwijk | Pieter Assendelft | 1765 | ||
Robustelly-orgel in de Sint-Lambertuskerk | Helmond | Guillaume Robustelly | 1772 | ||
Orgel van de Lokhorstkerk | Leiden | Johannes Mitterreither / Lambertus van Dam | 1774 / 1807 | ||
Hoofdorgel van de Martinikerk | Bolsward | Albertus Antoni Hinsz | 1781 | ||
Kabinetorgel in de Grote of Sint-Vituskerk | Naarden | Johannes Stephanus Strumphler | 1784 | Oorspronkelijke locatie onbekend. In 1949 in de kerk geplaatst. | |
Orgel van de Lutherse kerk | Leiden | Andries Wolfferts | 1790 | Gebruikmaking van ouder pijpwerk uit de periode 1672-1780 | |
Hoofdorgel van de Kruiskerk | Maarssen | Abraham Meere | 1790 | ||
Hoofdorgel van de Eusebiuskerk | Arnhem | Johannes Stephanus Strümphler | 1795 | Stond oorspronkelijk in de Hersteld Evangelisch Lutherse kerk van Amsterdam. In 1951 in de Eusebiuskerk geplaatst nadat het eerdere Wagner-orgel van 1770 in 1944 verloren ging tijdens de Slag om Arnhem | |
Orgel en koororgel van de Dorpskerk | Rheden | Abraham Meere | 1816 | ||
Hoofdorgel van de Domkerk | Utrecht | Johan en Jonathan Bätz | 1831 | Oudste vermelding eerste voorgangerorgel uit 1342. Tweede voorgangerorgel gebouwd in 1541 door Peter Jansz. de Swart. | |
Hoofdorgel van de Nieuwe Kerk | Delft | Johan en Jonathan Bätz | 1839 | Voorgangerorgel gebouwd in 1455 door Adriaan Pieterszn; was toen reeds het derde orgel van de kerk, maar mogelijk waren er destijds meer orgels in de kerk, betaald door verschillende broederschappen of gilden. | |
Hoofdorgel van de Grote of Lebuïnuskerk | Deventer | Johann Heinrich Holtgräve | 1839 | Bevat onderdelen van voorgangerorgel dat in 1541 voor het eerst wordt genoemd. | |
Josephorgel in de St. Josephkerk | Haarlem | Hendricus Lindsen | 1856 | In 1906 door de Gebroeders Adema opnieuw opgezet met behoud van de kas en enig pijpwerk. Is in feite een Adema-orgel. | |
M.H. van Dinter-orgel in de Sint-Lambertuskerk | Nistelrode | Mathias Hermanus (Mathieu) van Dinter | 1858 | Stond oorspronkelijk in de rooms-katholieke St. Michaëlkerk van Westerblokker. In 1977 naar de Lambertuskerk verplaatst. | |
Orgel van de Philharmonie Haarlem | Haarlem | Aristide Cavaillé-Coll | 1875 | Stond tot 1922 in het Paleis voor Volksvlijt, Amsterdam. | |
Orgel van de Hartebrugkerk | Leiden | Michaël Maarschalkerweerd | 1877 | ||
Orgel van de H.H. Cyriacus en Franciscuskerk | Hoorn (N-H) | M. Maarschalkerweerd | 1883 | Een van de eerste orgels met open front in Nederland, door de gerende gevel is de rechterzijde van het orgel dieper dan de linkerzijde. Het front is ontworpen door A.C. Bleys. Een deel van het pijpwerk stamt uit het orgel van de voorganger. | |
Orgel van het Concertgebouw | Amsterdam | Michaël Maarschalkerweerd | 1891 | Met 59 registers, 3 manualen en vrij pedaal. | |
Walckertorgel van de Martinikerk | Doesburg | E.F. Walcker & Cie | 1916 | Oorspronkelijk gebouwd voor de Nieuwe Zuiderkerk te Rotterdam. Met 75 registers, 4 manualen en 5415 pijpen het grootste elektropneumatische orgel in Nederland. | |
Hoofdorgel van de Nicolaïkerk | Utrecht | Marcussen & Søn | 1956 | Eerste orgel in de kerk was een portatief, dat waarschijnlijk al in 1120 wordt genoemd en daarmee mogelijk het oudste kerkorgel van Nederland was. Ook Nederlands oudste orgel, het Gerritszorgel, komt oorspronkelijk uit deze kerk. | |
Hoofdorgel van de Grote Kerk | Breda | Flentrop | 1969 | Opgebouwd uit voorgangerorgels. Eerste vermelding van orgel in de kerk in 1410. Huidige orgel gaat terug op orgel uit 1534, dat waarschijnlijk door Hendrik Niehoff werd gebouwd. | |
Hoofdorgel van de Grote of Sint Laurenskerk | Rotterdam | Marcussen & Søn | 1973 | Grootste orgel van Nederland met 85 stemmen. | |
Orgel van de Nieuwe Kerk | Katwijk | Jan van den Heuvel | 1983 | ||
Orgel van Het Koloniekerkje | Wilhelminaoord | Van der Molen | 1853 | gebouwd door van der Molen uit Steenwijk in 1853. In 2015 volledig gerestaureerd. | |
Marianneorgel | Voorburg | Bätz/Witte | 1879 | Het Marianneorgel van de N.H.-kerk te Voorburg werd in 1879 in gebruik genomen. Het Bätz/Witte-orgel was een geschenk van Prinses Marianne ter vervanging van het aan grondige restauratie toe zijnde orgel van Lambertus van Dam te Leeuwarden uit 1800. Dat orgel ging in 1878 naar orgelbouwer Haspel in Rotterdam. |
Externe link
Deze lijst is (mogelijk) incompleet. U wordt uitgenodigd op bewerken te klikken om de lijst uit te breiden. |
Zie de categorie Orgels in Nederland van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
Bronnen, noten en/of referenties
|
This article is issued from
Wikipedia.
The text is licensed under Creative
Commons - Attribution - Sharealike.
Additional terms may apply for the media files.