Hoofdorgel van de Grote- of Jacobijnerkerk in Leeuwarden

Het hoofdorgel in de Grote of Jacobijnerkerk te Leeuwarden is een historisch kerkorgel, dat wordt gerekend tot de belangrijkste (barok)orgels van Nederland. De karakteristieke plenumklank van het orgel kenmerkt zich vooral door kracht en doordringendheid, terwijl het bovenwerk typerende karakterstemmen en ingetogen soloregisters laat horen.

Hoofdorgel

Bouw

Het orgel is gebouwd tussen 1724 en 1727 door Christian Müller, in opdracht van het stadsbestuur van Leeuwarden en op initiatief van de Leeuwarder stadsorganist Reijnold Popma van Oevering, die naar Amsterdam was gekomen om een geschikte orgelbouwer uit te kiezen. Het is het eerste grote orgel met drie manualen en vrij pedaal dat Müller bouwde.

In de periode van 1821 tot 1944 werden de dispositie en vooral het klankkarakter diverse malen ingrijpend gewijzigd door onder meer de orgelmakers Van Dam. Bij de omvangrijke restauratie van kerk en orgel in de periode 1972-1977 werd het oorspronkelijke klankkarakter en de dispositie van Müller hersteld door de Leeuwarder orgelmakerij Bakker & Timmenga.

Uiterlijk

Bij de uiterlijke proporties en decoraties zijn vooral de meer dan manshoge beelden op de hoofdwerkkas opvallend. De kas is gemaakt door Berend Storm in samenwerking met Claes Bockes Balck. De beelden op het rugwerk zijn gemaakt door Jacob S. Bruinsma en die op het hoofdwerk door Gerbrandus van der Haven.

Bij de restauratie van 1978 werd de oorspronkelijke roodbruine kleur van de orgelkas, die in de loop der jaren verschillende kleuren gehad heeft, hersteld.

Dispositie

Hoofdwerk C–g3
Prestant16′ dubbel vanaf g'
Octaaf8′ dubbel vanaf c'
Roerfluit8′
Octaaf4′
Quint3′
Superoctaaf2′
MixtuurIV–VIII sterk
ScherpIV–VI sterk
Trompet16′
Trompet8′
Rugwerk C–g3
Prestant8′ dubbel vanaf a
Holpijp8′
Octaaf4′
Octaaf2′
Cornet disc.VI sterk
MixtuurIV-VIII sterk
SexquialterII sterk
Trompet8′
tremulant
Bovenwerk C–g3
Baarpijp8′
Quintadeen8′
Viola de Gamba8′
Octaaf4′
Gemshoorn4′
Nasard3′
Nachthoorn2′
CimbaalIII sterk
SexquialterII-IV sterk
Dulciaan8′
Vox Humana8′
tremulant
Pedaal C–d1
Prestant16′
Bourdon16′
Octaaf8′
Octaaf4′
Quint3′
MixtuurIII sterk
Bazuin16′
Trompet8′
Trompet4′

Koppels: HW aan RW, BW aan HW, Ped. aan RW, Ped. aan HW. 4 afsluitingen.

Organisten

Bekende bespelers van het instrument zijn Jan Jongepier (1981 - 2007) en Theo Jellema (2007 - heden). Naast gebruik voor de eredienst wordt het orgel ook gebruikt voor orgelconcerten.

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.