Kardinaliteit

In de verzamelingenleer, een deelgebied van de wiskunde, is de kardinaliteit van een verzameling de veralgemening van het "aantal elementen in een verzameling", die ook van toepassing is voor oneindige verzamelingen. Een verzameling is eindig, aftelbaar oneindig, of overaftelbaar. De kardinaliteit van een eindige verzameling is gewoon het aantal elementen. Alle aftelbaar oneindige verzamelingen hebben dezelfde kardinaliteit. Er bestaan overaftelbare verzamelingen van verschillende kardinaliteit.

De kardinaliteit van een verzameling wordt aangeduid met , met een verticale streep aan elke kant; dit is dezelfde notatie als die voor absolute waarde. De betekenis is afhankelijk van de context. Soms wordt ook wel de notatie gebruikt.

Er zijn twee manieren om het begrip kardinaliteit te benaderen — in de ene benadering vergelijkt men verzamelingen rechtstreeks door gebruik te maken van bijecties en injecties, in de andere maakt men gebruik van kardinaalgetallen.

Twee verzamelingen hebben dezelfde kardinaliteit als ze een-op-een op elkaar kunnen worden afgebeeld, dat wil zeggen dat we aan elk element van de ene verzameling één en niet meer dan één element van de andere verzameling toevoegen, en vice versa (zie ook bijectieve functies). Deze verzamelingen worden dan gelijkmachtig of equipotent genoemd.

Vergelijken van verzamelingen

Men kan de volgende drie gevallen onderscheiden:

Twee verzamelingen en hebben dezelfde kardinaliteit als er een bijectie bestaat van naar .
De verzameling van even natuurlijke getallen heeft dezelfde kardinaliteit als de verzameling van natuurlijke getallen zelf, aangezien de functie een bijectie is van naar .
heeft een kardinaliteit die strikt groter is dan de kardinaliteit van als er een injectie van naar bestaat, maar geen bijectie.
De verzameling van alle reële getallen heeft bijvoorbeeld een kardinaliteit die strikt groter is dan de kardinaliteit van de verzameling van alle natuurlijke getallen, omdat de inclusieafbeelding injectief is, en het kan worden aangetoond dat er geen bijectieve functie van naar bestaat.
heeft een kardinaliteit groter dan of gelijk aan de kardinaliteit van als er een injectie van naar bestaat.

Kardinaalgetallen

De relatie dat twee verzamelingen dezelfde kardinaliteit hebben wordt gelijkmachtigheid genoemd; gelijkmachtigheid is een equivalentierelatie op de klasse van alle verzamelingen. De equivalentieklasse van een verzameling bestaat onder deze relatie uit al die verzamelingen die dezelfde kardinaliteit als hebben. Er zijn twee manieren om de "kardinaliteit van een verzameling" te definiëren:

  1. De kardinaliteit van een verzameling wordt gedefinieerd als haar equivalentieklasse onder gelijkmachtigheid.
  2. Er wordt voor elke equivalentieklasse een representatieve verzameling aangewezen.

De kardinaliteiten van de oneindige verzamelingen worden aangeduid door

.

Voor elke ordinaal , is het kleinste kardinaalgetal groter dan .

Eindige verzameling

Van een eindige verzameling is de kardinaliteit het aantal elementen in de verzameling; ook omgekeerd geldt: als de kardinaliteit van een verzameling een natuurlijk getal is, is die verzameling eindig. En twee eindige verzamelingen hebben dezelfde kardinaliteit als ze hetzelfde aantal elementen hebben.

Oneindige verzameling

Een oneindige verzameling heeft altijd een hogere kardinaliteit dan een eindige (dat wil zeggen, we kunnen elk element van de eindige verzameling op één element van de oneindige verzameling afbeelden, maar omgekeerd kan dat niet). De laagste oneindige kardinaliteit is die van de natuurlijke getallen; deze kardinaliteit wordt (alef-nul) genoemd. Verzamelingen met deze kardinaliteit heten aftelbaar oneindig. Het diagonaalbewijs van Cantor toont aan dat er ook hogere kardinaliteiten bestaan; deze worden ook met een alef-getal aangegeven: .

Kardinaliteit van het continuüm

Een van Cantors belangrijkste resultaten was dat het kardinaliteit van het continuüm (c of ) groter is dan de kardinaliteit van de natuurlijke getallen (); dat wil zeggen dat er meer reële getallen dan natuurlijke getallen bestaan. Cantor toonde aan (zie diagonaalbewijs van Cantor) dat

De continuümhypothese stelt dat er geen kardinaalgetal bestaat tussen de kardinaliteit van de reële getallen en de kardinaliteit van de natuurlijke getallen, dat wil zeggen

(zie Beet-getal).

De continuümhypothese kan binnen de algemeen aanvaarde Zermelo-Fraenkel-verzamelingenleer, tenminste indien deze axiomatische verzamelingenleer consistent is, noch worden bewezen noch worden verworpen.

Informatica

In de informatica slaat kardinaliteit doorgaans op relaties tussen tabellen of associaties tussen klassen/objecten. Dan is dit het aantal keer dat een relatie/associatie voor kan/mag komen. Dit kan bijvoorbeeld zijn: 0 of meer, 1 of meer, 1, 2, 100, 1 tot 20.

Zie ook

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.