Kabinetschef

Een kabinetschef is in de Belgische politiek de persoon die een kabinet leidt. Elke minister, de burgemeesters en schepenen van de grootste Belgische steden en de koning kunnen zelf autonoom een kabinetschef selecteren, die het kabinet van de betrokkene aanstuurt. Hij of zij is een directe stafmedewerker van de beleidsvoerder, en heeft voor deze taak een groep medewerkers ter beschikking.

Voor deze leidinggevende functie worden soms erkende experten, of academici aangesproken, in sommige gevallen wars van hun (vermeende) politieke overtuiging. Vaak gaat het om vertrouwde personen, die reeds geruime tijd hun waarde hebben bewezen als parlementair medewerker van een parlementslid, werkend voor de partij, de studiedienst van de partij of een bevriende organisatie uit het middenveld behorend tot dezelfde politieke zuil.

De kabinetschef wordt veelal ondersteund door een of meerdere adjunct-kabinetschefs. Vaak wordt er bij een minister met meerdere beleidsdomeinen een adjunct per bevoegdheid geselecteerd. Het kabinet dat de kabinetschef dient aan te sturen kan variëren van een twintigtal medewerkers tot 120 personeelsleden, afhankelijk van het aantal beleidsdomeinen van de politicus. In de jaren 1980 had een kabinetschef soms een kabinet met 200 tot 250 personeelsleden.

Een kabinetschef zal veelal in naam van de minister informatie uitwisselen met de ministeries, en is de soms exclusieve maar in elk geval geprivilegieerde adviseur van de politicus, niet enkel voor politiek advies (verdedigen van het standpunt van de partij, electorale overwegingen) maar ook voor technische of juridische overwegingen, de timing van de ministeriële initiatieven en interventies, de afweging van opportuniteiten of de haalbaarheid van het geplande beleid. Maar ook in de beleidsuitvoering en de opvolging en evaluatie van het beleid kan de kabinetschef en zijn medewerkers actief zijn. Het is mogelijk dat een kabinetschef een van de leden van het kabinet de minister vergezelt of vervangt in vergaderingen, bij werkbezoeken of bij het ontvangen van externe delegaties, lobbyisten, belangen-, actie- en drukkingsgroepen. Ook vormen kabinetschefs geregeld een schaduwministerraad waarin overleg plaats grijpt over dossiers die het beleidsdomein van een minister overschrijden.

Het opnemen van een positie als kabinetschef kan gezien worden als een opstapje naar een eigen politieke carrière. Ook worden sommige kabinetschefs beloond voor bewezen diensten met een aanzienrijke functie in het bestuursapparaat.