Jérôme Bonaparte

Jérôme (Italiaans: Girolamo) werd in 1784 op Corsica geboren als jongste kind van Carlo Maria Buonaparte en Maria Laetitia Ramolino. Hij bezocht het Collège de Juilly en begon na de staatsgreep van 18 Brumaire, na een korte tijd in de garde van zijn broer te hebben gediend, een carrière in de marine. Als marineluitenant begeleidde hij in 1801 generaal Charles Leclerc, de man van zijn zuster Pauline, naar Haïti. Van daaruit zeilde hij naar Martinique en begaf hij zich, achtervolgd door de Engelsen, naar de Verenigde Staten.

In Baltimore huwde hij op 27 december 1803 de rijke koopmansdochter Elizabeth Patterson (1785-1879). Uit het huwelijk werd een zoon geboren, Jérôme Napoleon Bonaparte (1805-1870), wiens nakomelingen in Amerika zouden blijven en die in Frankrijk opzien baarde door zijn grote gelijkenis met Napoleon I. In mei 1805 keerde Jérôme terug naar Frankrijk, waar hij op bevel van zijn keizerlijke broer van Patterson scheidde.

Jérôme bevrijdde vervolgens in opdracht van Napoleon 250 Genuezen die door de bei van Algiers, Mustafa VI, in slavernij werden gehouden. Daarna leidde hij onder opperbevel van Jean-Baptiste Philibert Willaumez een eskader naar Martinique, van waaruit hij eind 1806 terugkeerde. Inmiddels tot prince français benoemd, maar zonder opvolgingsrecht[1], leidde hij in de strijd tegen Pruisen met Dominique Vandamme het 10e legerkorps in Silezië. Hij trok op 6 januari 1807 Breslau binnen en veroverde meerdere vestingen.

Jérôme sloot in augustus 1807 een nieuw huwelijk met prinses Catharina van Württemberg (1783-1835), de dochter van koning Frederik I van Württemberg. Enige maanden later kreeg hij in navolging van zijn broers Jozef - koning van Napels - en Lodewijk - koning van Holland - een troon. Napoleon benoemde hem op 1 december 1807 tot koning van het nieuwe koninkrijk Westfalen, dat was samengesteld uit onder meer het voormalige hertogdom Brunswijk, Hessen-Kassel en delen van Hannover en Pruisen. Als koning leefde hij met veel pracht en praal, goedmoedig, maar onbekommerd om het wel en wee van zijn volk. Zijn verkwistende levensstijl, gecombineerd met Napoleons steeds groter wordende eisen, ruïneerden 's lands financiën. Zijn bijnaam König Lustig dankte hij aan de enige Duitse woorden die hij sprak, het dagelijks herhaalde Morgen wieder lustig.[2] In het dialect van Noord-Hessen leeft zijn naam in de vorm Schrohm voort als aanduiding voor een schalk of rokkenjager.[3]

De koning verleende zijn land een op Franse leest geschoeide grondwet. De regionale rechtsverschillen, de voorrechten van adel en geestelijkheid en de lijfeigenschap werden afgeschaft en Frans recht en bestuur ingevoerd. De potentieel heilzame invloed van deze maatregelen werd tenietgedaan door de hoge belasting en de drukkende dienstplicht. Ook veroorloofde Napoleon zich willekeurige ingrepen in zijn Westfaalse satellietstaat. De malaise lokte verschillende opstanden tegen het bonapartistische regime uit, met name in 1809 te Marburg, onder Wilhelm von Dörnberg, en in Maagdenburg.

Jérôme nam in Napoleons strijd tegen Oostenrijk van 1809 deel aan de inval in Saksen en was in 1812 aanvoerder van het 4e legerkorps tijdens de Veldtocht van Napoleon naar Rusland. Hij vestigde zich met zijn gevolg in het kasteel van Mir. Door zijn nalatigheid kon Pjotr Bagration zich op 6 augustus met Michael Andreas Barclay de Tolly verenigen, waarvoor Napoleon hem terugstuurde naar Westfalen. Aleksandr Tsjernysjov verdreef Jérôme op 30 september 1813 uit zijn hoofdstad Kassel. Hij keerde voor korte tijd terug maar vluchtte, toen hij de afloop van de Volkerenslag bij Leipzig vernam, opnieuw en nu definitief zijn land uit, zij het wel met enige miljoenen in contanten en vele kunstschatten.[4] De geallieerden hieven het koninkrijk terstond op.

Na de Eerste Vrede van Parijs (1814) verbleef Jérôme enige tijd in Zwitserland, vervolgens in Graz en sinds 1815 in Triëst. In 1815 tot pair benoemd, steunde hij Napoleon gedurende de Honderd Dagen en streed hij in de slagen bij Ligny en Waterloo. Na Napoleons definitieve nederlaag ging hij naar Zwitserland en vervolgens naar zijn vrouw in Ellwangen. De koning van Württemberg verleende hem op 1 augustus 1816 de titel vorst van Montfort.

Hij leefde sinds 1816 in Oostenrijk, sinds december 1819 weer in Triëst, sinds 1821 in Schönau bij Wenen en sinds 1827 in Rome. Na zijn verbanning uit de Kerkelijke Staat in 1831 leefde hij eerst in Lausanne, daarna meestal in Florence en sinds 1840 in België. In 1847 kreeg hij toestemming naar Frankrijk terug te keren. Nadat zijn neef Lodewijk Napoleon (Napoleon III) in 1848 tot president was gekozen, werd hij gouverneur van de Invalides en maarschalk van Frankrijk. Bij de troonsbestijging van zijn neef tot keizer op 4 december 1852 werd hij erkend als Frans prins van den bloede met het predicaat Keizerlijke Hoogheid en als mogelijk troonopvolger en werd hij voorzitter van de Senaat. Hij sloot in 1853 een derde morganatisch huwelijk met Giustina Pecori-Suárez (1811-1903). Hij stierf in 1860.