Ignacy Jan Paderewski
Ignacy Jan Paderewski GBE (Kurylovka, 18 november 1860 - New York, 29 juni 1941) was een Pools componist, pianist, diplomaat en politicus. Hij was minister-president van Polen in 1919. Soms gebruikt men de Duitstalige versie van zijn naam: Ignaz Paderewski.
Levensloop
Ignacy Jan Paderewski is geboren in het dorp Kurylovka in de provincie Podolië, in het toenmalige Keizerrijk Rusland (nu Oekraïne). Zijn vader was administrateur van grote vermogens. Zijn moeder, Poliksena (née Nowicka), stierf enkele maanden nadat Paderewski was geboren, en hij werd grootgebracht door verre verwanten.
Vanaf zijn vroege jeugd was Paderewski geïnteresseerd in muziek. Aanvankelijk nam hij privélessen; op zijn twaalfde jaar, in 1872, ging hij naar Warschau en werd toegelaten tot de Szkoła Główna Muzyki (Hoofd-school voor muziek) de latere Frédéric Chopin Muziekacademie, (Pools: Akademia Muzyczna im. Fryderyka Chopina, (AMFC)) aldaar. Nadat hij in 1878 geslaagd was, werd hij gevraagd om leraar te worden aan zijn Alma Mater, hetgeen hij accepteerde. In 1880 trouwde Paderewski met Antonina Korsakówna en al snel daarna werd hun eerste kind geboren. Het jaar daarop ontdekten ze dat hun zoon gehandicapt was, en kort daarna stierf Antonina.
Paderewski besloot zich te wijden aan de muziek en in 1881 ging hij naar Berlijn om compositie te studeren bij Friedrich Kiel en Heinrich Urban. In 1884 verhuisde hij naar Wenen, waar hij leerling was van Teodor Leszetycki. Het was ook in Wenen dat hij zijn muzikaal debuut maakte, in 1887.
Al snel verwierf hij grote populariteit en zijn daaropvolgende optredens in Parijs, in 1889, en in Londen, in 1890 werden een groot succes. Zijn spel verwierf een grote bewondering en zijn triomfen herhaalden zich in de Verenigde Staten in 1891. Zijn naam werd synoniem aan het hoogste niveau van virtuositeit op de piano, en de maatschappij lag aan zijn voeten.
Vanwege deze ongewone combinatie als pianist van wereldklasse en succesvol politicus is Paderewski een favoriet voorbeeld geworden van filosofen, en is vaak bediscussieerd in verband met Saul Kripke's "A Puzzle about Belief" als iemand die twee sterk verschillende kwaliteiten bezit.
In 1899 trouwde hij opnieuw, met barones de Rosen.
Als componist heeft hij vooral veel pianostukken geschreven. In 1901 componeerde hij zijn enige opera, Manru, die zijn première beleefde in Dresden en in 1902 in de Metropolitan Opera in Amerika werd opgevoerd.
Hij was ook actief als sociaal werker. In 1910 gaf hij Krakau het monument voor de Slag bij Tannenberg (1410). In 1913 vestigde Paderewski zich in de Verenigde Staten. Daar ontmoette hij de toekomstige president (en enthousiast pianist) Harry S. Truman bij een concert in Kansas City.
Gedurende de Eerste Wereldoorlog was Paderewski een actief lid van het Poolse Nationale Comité (van 1917 tot 1919) in Parijs, waar hij al snel werd geaccepteerd als vertegenwoordiger van Polen en woordvoerder van deze organisatie. Hij richtte diverse andere sociale en politieke organisaties op, waaronder het Polish Relief Fund in Londen.
In april 1918 ontmoette hij in New York de leiders van het Amerikaans Joods Comité, waaronder Louis B. Marshall, in een mislukte poging om een transactie te organiseren waarbij Joodse groepen in Amerika de Poolse territoriale ambities zouden ondersteunen in ruil voor ondersteuning voor de gelijke rechten beweging in Amerika. Het werd echter spoedig duidelijk dat dit plan geen genade vond in de ogen van de Joodse leiders en Roman Dmowski, het hoofd van het Poolse Nationale Comité.[1]
Aan het einde van de oorlog, toen het lot van de stad Poznań en de hele regio van Groot Polen (Wielkopolska) nog onbeslist was, bezocht Paderewski Poznań. Met zijn openbare toespraak op 27 december 1918 begon de Grote Poolse opstand tegen Duitsland (van 1918 tot 1919). In 1919, in het nieuwe onafhankelijke Polen, werd Paderewski Minister-president en minister van Buitenlandse Zaken (van januari 1919 tot december 1919), en vertegenwoordigde Polen in die hoedanigheid op de Vredesconferentie in Parijs in 1919. In de zomer van dat jaar tekende hij het Verdrag van Versailles, dat de Duitse provincies Posen en West-Pruisen aan Polen toewees, en de stad Danzig onder toezicht van de Volkenbond plaatste.
In de steek gelaten door veel van zijn politieke supporters overhandigde Paderewski Piłsudski zijn ontslagbrief op 4 december 1919 en nam hij vervolgens de rol van Poolse ambassadeur bij de Volkenbond op zich.
In 1922 trok hij zich terug uit de politiek en keerde terug naar de muziek. Zijn eerste concert na lange onderbreking, dat hij hield in Carnegie Hall, was een aanzienlijk succes. Ook vulde hij Madison Square Garden (met 20.000 zitplaatsen) en toerde door de Verenigde Staten in een eigen treinwagon.[2] Al snel verhuisde hij vervolgens naar Morges in Zwitserland. Na de staatsgreep van Piłsudski in 1926 was Paderewski een actief lid van de oppositie tegen het Sanacja bewind. In 1936 werd in zijn huis het document van de coalitie van de oppositie getekend; het kreeg de bijnaam Front Morges naar de naam van het dorp waarin de oprichting ervan plaatsvond.
Tegen 1936, twee jaar na de dood van Mme. Paderewska, stemde Paderewski er in toe op te treden in een film om zijn talenten te laten zien. Dit voorstel kwam op een moment dat Paderewski niet meer voor het publiek wilde optreden, maar de film werd toch gemaakt.
In november 1937 nam Paderewski opnieuw een leerling aan, zijn laatste. Het was Witold Malcuzynski, die in 1932 de tweede plaats bij het Internationaal Frederick Chopin Piano Concours gewonnen had. (De eerste plaats werd toegekend aan de Rus Uninski).
Na de Poolse Veldtocht van 1939 keerde Paderewski terug naar het openbare leven. In 1940 werd hij het hoofd van de Poolse Nationale Raad, een Pools parlement in ballingschap in Londen. De tachtigjarige artiest startte ook zijn Polish Relief Fund en gaf verscheidene concerten om daarvoor geld in te zamelen. Zijn geestelijke gesteldheid was echter niet meer wat die was geweest. Hij weigerde te verschijnen voor een concert in Madison Square Garden, waarbij hij volhield dat hij het concert al gegeven had, waarbij hij zich waarschijnlijk het concert dat hij in 1920 gegeven had herinnerde.[2]
Gedurende zo’n tournee in 1941 werd Paderewski op 27 juni van dat jaar ziek. Op initiatief van Sylwin Strakacz werden artsen geconsulteerd die longontsteking constateerden. Ondanks zijn verbeterende gezondheidstoestand en tekenen van herstel stierf Paderewski plotseling in New York, om 11:00 's avonds op 29 juni. Hij werd begraven in Arlington National Cemetery, in Arlington Virginia, bij Washington D.C.. In 1992, werd zijn stoffelijk overschot overgebracht naar Warschau en in de Johannes kathedraal (pools: Archikatedra św. Jana Chrzciciela) opnieuw begraven. Zijn hart is ondergebracht in een bronzen beeld in de National Shrine of Our Lady of Czestochowa nabij Doylestown (Pennsylvania).[3]
Onderscheidingen
- Virtuti Militari
- Legioen van Eer
- In 1925 werd hij benoemd tot Ridder Grootkruis in de Orde van het Britse Rijk. Hierdoor mocht hij de letters GBE in zijn brieven gebruiken, maar niet de titel "Sir Ignacy".[4]).
- Eredoctoraten van de universiteit van Lwów (1912), de universiteit Jagiellonian te Krakau (1919), de universiteit van Poznań (1924), en diverse universiteiten in de Verenigde Staten.
Referenties
- The Paderewski Memoirs. Ed. Mary Lawton. London, Collins, 1939
- Riff, Michael, The Face of Survival: Jewish Life in Eastern Europe Past and Present. Valentine Mitchell, London, 1992, ISBN 0-85303-220-3.
- Melissa Chavez, "Paderewski - From Poland to Paso Robles (California): Paderewski's dream returns". Paso Robles Magazine, September 2007
- Padarewski as I Knew Him. Aniela Strakacz (transl. by Halina Chybowska). New Brunswick, Rutgers University Press, 1949.
Externe links
 |
Portaal Klassieke muziek |
- (en) Ignacy Jan Paderewski, door Wanda Wilk
- Free Public Domain Sheet Music by Paderewski at IMSLP
- Time Magazine article from 1939 Paderewski at Time Magazine
- J.I. Paderewski Chamber Orchestra (gearchiveerd)
Bronnen, noten en/of referenties
|
 |
Zie de categorie Ignacy Jan Paderewski van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |
