IJskelder
Een ijskelder is een losstaande kelder, meestal tonvormig, van vrij grote diepte (5 meter is niet vreemd), waarin gedurende de winter, grote (1 m × 20 cm × 20 cm) stukken ijs van een (nabijgelegen) plas of sloot opgeslagen worden. In Noordwest-Europa werd het ijs vaak ook afgedekt met hooi ter isolatie. Indien de ijskelder een (grote) bovengrondse constructie heeft spreekt men eerder van een ijshuis of meer algemeen van een ijsruimte.
Gebruik
Omwille van de diepte is deze ruimte goed geïsoleerd. Omdat koude daalt, is het mogelijk deze ruimte voldoende koel te houden om – indien er voldoende ijs opgeslagen ligt – het jaar door een hoeveelheid ijs te behouden. In warmere periodes was het dan mogelijk uit deze kelders ijs op te halen.
Tegenwoordig worden ijskelders vaak als overwinteringsplaats gebruikt door vleermuizen, die er hun winterslaap houden.
Plaatsen met ijskelders
Op veel landgoederen is nog een ijskelder aanwezig, een aantal wordt hieronder genoemd:
- Nederland
- Beeckestijn
- Elswout
- Fogelsanghstate te Veenklooster
- Huis te Linschoten te Linschoten
- Huis te Manpad te Heemstede
- Huys te Schengen te Berg en Dal
- Kasteel Endegeest te Oegstgeest
- Kasteel de Haar te Haarzuilens
- Kasteel Heeze te Heeze, net buiten de slotgracht
- Kasteel Hoekelum
- Kasteel Schoonheten nabij Raalte
- Kasteel Groeneveld te Baarn
- Kasteel Roosendael te Rozendaal
- Kasteel Stein te Stein
- Kasteel Vaeshartelt bij Rothem
- Kasteel De Wittenburg te Wassenaar
- Kennemeroord en Heemstede
- Landgoed Duin en Kruidberg te Santpoort
- Landgoed Vollenhoven te De Bilt
- Landgoed Waterland
- Mariëndaal, Oosterbeek
- Oranje Nassau's Oord, gemeente Wageningen
- Paleis Soestdijk, nabij de vijver
- Park Sonsbeek, gemeente Arnhem; dit is een reconstructie van een 19e-eeuwse kelder
- Warnsborn, gemeente Arnhem
- België
- Kasteel van Arenberg te Leuven[1]
- Kasteel de Viron te Dilbeek
- Domein Beisbroek te Sint-Andries (Brugge)
- Kasteel Boekenberg te Deurne (Antwerpen)
- Domein de Renesse te Oostmalle
- Ieper, in de omwalling[2]
- Kasteel de Merode in de warande van de prins de Merode te Everberg, 1840
- Kasteel van Wijnendale te Torhout
- Kasteel van Poeke te Poeke
- Voormalige Koninklijke IJskelders (Oudergem) op de VUB-campus op de grens van Oudergem en Etterbeek
- Kasteel Verloren Bos te Lokeren
Zie ook
Bronnen, noten en/of referenties |
Zie de categorie Icehouses van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp. |