Huis te Voorn
Huis te Voorn was een kasteel en ridderhofstad, gelegen ongeveer 3 km ten westen van de binnenstad van Utrecht. Thans ligt de ruïne van dit kasteel in de gemeente Utrecht. Omstreeks 1800 werden de landerijen om het kasteel getransformeerd in een park in romantische stijl. In 1851 werd het kasteel afgebroken op twee duiventorens na, daterend uit de 17-de eeuw. In 1873 werd een witgepleisterd landhuis gebouwd aan het begin van de oprijlaan in de zuidwesthoek van het park.
Huis te Voorn
| ||
 | ||
Huis te Voorn tekening van Roelant Roghman, 1646-1647 | ||
| Locatie | Utrecht | |
| Algemeen | ||
| Kasteeltype | woontoren, later landhuis | |
| Gebouwd in | voor 1395 | |
| Gesloopt in | 1851 | |
| Monumentale status | rijksmonument | |
| Monumentnummer | 522611 | |
| Bijzonderheden | ridderhofstad | |
Locatie
Het landgoed Voorn ligt aan de noordzijde van de Leidse Rijn tussen de Stadsdam en de autosnelweg A2. Voorheen lag dit landgoed in De Meern. In 1995 werd het oostelijk deel van De Meern bij de gemeente Utrecht gevoegd. Sindsdien ligt het landgoed in de Utrechtse wijk Leidsche Rijn. Het heeft de vorm van een driehoek en een oppervlakte van ongeveer 8 hectare. De noordoostzijde van deze driehoek wordt gevormd door de rivier de Rijn, die na een langdurig proces van verzanding hier is gereduceerd tot een sloot. De zuidgrens van het landgoed wordt gevormd door de Leidse Rijn. De westgrens loopt van de Stadsdam naar het noorden. Even ten zuiden van de noordpunt van de driehoek bevindt zich het eiland waarop het kasteel lag en waarvan slechts twee duiventorens en wat funderingsresten zijn overgebleven.
Geschiedenis
In 1395 werd een hofstede met een halve hoeve land met gerecht, cijns en tiende in leen gehouden door Gerrit van Voorn. Leenbrieven vanaf 1458 noemen ook nog een duifhuis en een molen.
In het jaar 1539 werd Huis te Voorn toegevoegd aan de lijst van erkende ridderhofsteden. Hierna werd het verschillende malen uitgebreid en verbouwd.
Omstreeks 1800 werden de landerijen rondom het kasteel getransformeerd tot een park in Engelse landschapsstijl. Enkele oudere elementen bleven echter behouden, waaronder de rechte oprijlaan vanaf de Stadsdambrug over de Leidse Rijn. In het westelijk deel van het park werden bospercelen aangelegd. De zone langs de Leidse Rijn bleef grotendeels open gebied met solitaire bomen en een licht glooiende weide. Deze indeling is nadien nooit gewijzigd.
In 1851 werd het kasteel afgebroken. De twee duiventorens en het eiland waarop het huis stond bleven hierbij gespaard. Funderingsresten op het eiland zijn eveneens bewaard gebleven.
In 1873 werd aan het begin van de oprijlaan, ongeveer 400 m ten zuidwesten van het vroegere kasteel, een witgepleisterd landhuis in eclectische stijl gebouwd.
Het park, de overblijfselen van het kasteel, een dienstwoning uit de 18-de eeuw en het landhuis uit 1873 staan op de lijst van rijksmonumenten van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.
Eigenaren vanaf 1819
- Anthony Meertens, heer van Voorn door koop in 1819 (1753-1815)
- Jacobus Meertens (1785(?)-1835)
- Johanna Françoise Henriette Meertens (1821-1853); trouwde in 1846 met jhr. Jacob Carel Martens (1817-1872)
- Jkvr. Johanna Henriëtta Antonia Martens, vrouwe van Vliet vanaf 1898 en van Voorn vanaf 1902 (1848-1927); trouwde in 1873 met jhr. H.C.J. Barchman Wuytiers, heer van Vliet vanaf 1873 (1843-1898), lid van de familie Barchman Wuytiers, waarna de heerlijkheid overgaat naar hun achterneef jhr. Jan Willem Antonie Barchman Wuytiers, heer van Voorn tot 1951 (1912-1962)
- Johanna Françoise Henriette Meertens (1821-1853); trouwde in 1846 met jhr. Jacob Carel Martens (1817-1872)
- Anthony Mangelaar Meertens, heer van Voorn (1786-?)
- Mr. Henry George Ferdinand Meertens, heer van Voorn (1790-1868)
- Henri Willem Meertens, heer van Voorn (1836-1902)
- Jacobus Meertens (1785(?)-1835)
In 1952 werd de ondernemersfamilie Van Seumeren eigenaar van Voorn.
Bronnen en noten
|
-Flag.svg.png){kind=small}