Hendrik Hermanus Hess
Hendrik Hermanus Hess (Leeuwarden, 10 oktober 1735 – Gouda, 29 juli 1794) was een Nederland orgelbouwer.
Hendrik Hermanus Hess
| ||
| Algemene informatie | ||
| Geboortenaam | Hendrik Harman Hess | |
| Geboren | Leeuwarden, 10 oktober 1735 | |
| Overleden | Gouda, 29 juli 1794 | |
| Nationaliteit |  | |
| Beroep | orgelbouwer | |
Hij werd op 11 december 1735 binnen de Evangelische Lutherse Gemeente gedoopt als Hendrik Harman Hess door vader kleermaker Ludewig/Lodewig/Ludwig Hess en moeder Ette Margaretha Adrians.
Hij was in eerste instantie kleermaker, maar werd rond 1754 door zijn broer Joachim Hess, organist en orgelbouwer) overgehaald het vak van orgelbouwer in Gouda te gaan uitoefenen. Hij legde op 17 januari 1755 de poorterseed af. De jonge Hess leverde (voor zover bekend in de 20e eeuw) een twaalftal orgels, waaronder die van de Augustijnenkerk in Dordrecht, de Gasthuiskerk te Schiedam en de Oudshoornse kerk te Alphen aan den Rijn. Niet alle orgels van Hess zijn bewaard gebleven, Zo werd het orgel van de Dordtse Augustijnenkerk steeds weer afgebroken en opgebouwd in andere Nederlandse steden (Rotterdam, Putten en Muiden). Hij werkte ook mee aan het onderhoud aan andermans orgels, zoals die in de Laurenskerk in Rotterdam.
Zijn bekendheid dankt Hess voornamelijk aan de vele huisorgels die hij ontwierp en maakte. Hij werkte de orgels weg in kabinetten en bureau’s in Lodewijk XV-stijl en Lodewijk XVI-stijl. Hij maakte dat vak zich eigen door het werk van zijn knechten te bestuderen, waaronder dat van de Oostenrijker J.J. Mitterreither. Er zat destijds een groot verschil tussen zijn en de Amsterdamse huisorgels, Bij de "Goudse" orgels werd drukkracht in plaats van trekkracht in de windlade gebruikt. Dat mechaniek zou later door andere orgelbouwers worden overgenomen. Na zijn dood zette de mede-eigenaar van zijn zaak het werk voort.
Hess was een vooraanstaande burger in Gouda, hij huwde drie keer. Van 1760 tot 1768 was hij getrouwd met Petronella van Hambergen, in daaropvolgende jaar trouwde hij met Neeltje van Oosterhout en in 1783 met Margaretha Fek. Hij vergaarde tijdens zijn leven een aardig vermogen en bezat panden aan de Hoogstraat, Kromme Gouwe en Turfmarkt. Ook zijn broer Joachim, naast orgelbouwer ook publicist, hield hem hoog in aanzien. H.H. Hess, dan woonachtig in Leiden, overleed plotseling tijdens een verblijf in Gouda op 28 juli 1794 en werd op 31 juli 1794 begraven in de Sint-Janskerk in Gouda.
Bronnen, noten en/of referenties
|